یکشنبه، 20 شهریور ماه 1401 = 11-09 2022تحلیلگر: شانس احیای برجام در یک وضعیت عادی منتفی شداحمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی می گوید: فرصت طلایی و نقرهای احیای برجام پیش از این از دست رفته بود و اکنون به نظر میرسد فرصت برنزی آن را هم باید ازدسترفته تلقی کرد. به این ترتیب، شانس احیای برجام در یک «وضعیت عادی» عملاً منتفی شده است و از این پس، سرنوشت آن به کشاکشهای سیاسی و نتایج حاصل از آنها، گره خورده است. منظور از وضعیت عادی، شرایطی است که دو طرفِ ماجرا، پشت میز مذاکره و از راه گفتگو و تفاهم بر سر تأمین منافع متقابل، توافقی را شکل دهند. ظاهراً ایران و طرفهای غربی، این شرایط را پشت سر گذاشتهاند، بدون آنکه توافقنامۀ احیای برجام به خط نهایی خود برسد. از این به بعد شرایط احتمالاً به صورت غیرعادی درخواهد آمد. منظور از شرایط غیرعادی، استفاده از اهرمهای فشار در عرصههای گوناگون، به قصد وادارکردن طرف مقابل به سازش است. به نظر میرسد فشارها از هماکنون آغاز شده و در هفتهها و ماههای آینده اوج گیرد. واکنش گسترده به قطع رابطۀ تیرانا با تهران، گسترش تحریمهای آمریکا به چند نهاد امنیتی و بیانیۀ به نسبت تند آژانس بینالمللی انرژی اتمی دربارۀ میزان ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران را هم میتوان به عنوان شواهد دیگری از آغاز دور تازهای از تشدید فشارها علیه ایران به شمار آورد. سه کشور اروپایی که تاکنون زبان و لحنی کموبیش محتاطانه در برابر موضع دولت ایران نسبت به برجام در پیش گرفته بودند و از احتمال امضای نهایی توافقنامه در آیندهای نزدیک خبر میدادند، اینک زبان خود را در انتقاد از رفتار ایران صریحتر کردهاند. آنها علاوه بر آنکه پیششرط ایران برای حل مسائل پادمانی را اقدامی در جهت به خطر افتادن توافقنامه دانستهاند، نسب به نیت ایران برای موفقیت احیای برجام نیز به شدت ابراز تردید کردهاند. در روزهای اخیر، اعضای دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نیز لحن مشابهی را در برابر ایران در پیش گرفتهاند. با آنکه مقامهای دولت بایدن در موضعگیریهای خود نسبت به مذاکرات مربوط به احیای برجام حتی بیش از سه کشور اروپایی احتیاط به خرج میدادند، اما آنها نیز پس از دریافت پاسخ ایران به پیشنهادهای نهایی خود، ضمن ابراز ناامیدی از امضای سریع توافقنامه، بررسی گزینههای جایگزین برجام را پیش کشیدهاند. همزمان با اروپا و آمریکا، متحدان آنها در منطقۀ خلیجفارس هم لحن خود را در مقابل ایران تغییر دادهاند. اعضای شورای همکاری خلیجفارس که در طول مذاکرات وین زبان به نسبت ملایمی را در برابر ایران در پیش گرفته بودند، در بیانیۀ اخیر خود ضمن متهم کردن ایران به استفاده از «تروریسم» و «شبهنظامیان فرقهگرا» در منازعات منطقهای، خواهان حضور در مذاکرات مربوط به احیای برجام و گنجاندن موضوعات موشکی و امنیت دریانوردی و تأسیسات نفتی در توافقنامه شدهاند.
به اشتراک بگذارید:
|