اعتراض رفتگران به جاروی پلاستیکی

روزنامه شرق: جاروهای رفتگران شهر پلاستیکی شده و برخی از آنها از کارکردن با جاروهای جدید به دلیل مشکلاتی که دارند، راضی نیستند. اولین‌بار گلایه‌ها دراین‌باره را در قسمت نظرات پای تعدادی از عکس‌های صفحه اینستاگرام شهردار تهران دیدم؛ مطالبی که چند نفر مختلف با لحن‌هایی متفاوت چندین بار تکرار کرده بودند. همین کامنت‌ها بهانه‌ای برای پیگیری جزئی‌تر این موضوع شد. برای این کار با چند رفتگر در سطح شهر و همچنین معاون خدمات شهری شهردار تهران گفت‌وگو کردیم. حاصل کار گزارشی است که درادامه می‌خوانید.
شاید دیوار رفتگران کوتاه‌ترین دیوار این شهر باشد، هرچقدر حقوق بگیرند و هر شرایط کاری داشته باشند، صدایی از آنها نمی‌شنویم، مگر زمانی که زباله‌هایمان روی زمین بماند و یادمان بیفتد آنها چه نقشی دارند. پیمانکاران شهری هر شرایطی را برای کارگران شهری بگذارند، آنها قبول می‌کنند چون یا محتاج همین حقوق هستند، یا اتباع خارجی غیرمجازند یا فکر می‌کنند آسمان پیمانکاران شهرداری همیشه و هرجا یک‌رنگ است و هر جا بروند، این شرایط برقرار است.
شاید تابه‌حال به این موضوع فکر نکرده باشید که جاروی رفتگران هم برای خودش بازار بسیار فعال و بزرگی دارد. از آنجایی که امورات روزمره شهرداری‌ها، اولویت‌های اصلی آنهاست و جاروشدن خیابان‌ها و کوچه‌ها بدون توقف باید ادامه داشته باشد، پس دو عامل رفتگر و جاروی رفتگری اهمیت زیادی دارند و نباید در مورد این دو عامل اختلال پیش بیاید. با این تفاسیر، شهرداری‌ها در سراسر کشور ازجمله تهران از چند ماه قبل در حجم بسیار بالا جاروی مورد نیاز بخش خدماتی خود را از فروشندگان خریداری می‌کنند.
شهرداری‌ها نیاز خود را از برخی از تولیدکنندگان و فروشندگان این جاروها تأمین می‌کنند؛ تولیدکنندگان و فروشندگانی که عده‌ای از آنها حتی محصولاتشان را به کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان یا حتی چین صادر می‌کنند.
دراین‌باره با یکی از فروشندگان جاروهای رفتگران گفت‌وگو کردیم. او دراین‌باره گفت: «کود و آب و میزان خشک‌شدن الیاف در کیفیت جارو نقش مهمی دارد، همین‌طور اندازه و ارتفاع جارو، جاروهای ما یک مترو نیم کمتر نمی‌شود و رنگشان قرمز و حسابی پرپشت هستند». او درادامه به شرکت‌ها و شهرداری‌های طرف قراردادشان اشاره کرد و در زمینه قیمت‌ها نیز این‌طور توضیح داد: جاروها را کیلویی دوهزار تومان می‌فروشم اما اگر کسی تناژ بالا بخواهد و قرارداد را زود منعقد کند، هزارو 800 تومان هم می‌شود اما مهم است که چقدر می‌خواهید؟
از او درباره جاروهای پلاستیکی جدیدی که چندماهی است توسط چند پیمانکار در شهرها ازجمله تهران استفاده می‌شود، پرسیدم و اینکه آیا فروششان خوب است یا نه، گفت: بعضی از پیمانکاران قبلا خریده‌‌اند و هنوز هم فروش دارند اما به فروش ما صدمه نزده و هنوز هم جاروی چوبی را ترجیح می‌دهند. این جاروها سنگین هستند و خوب تمیز نمی‌کنند و رفتگران راضی نیستند. علاوه بر این، قیمتشان هم گران‌تر است و صرف نمی‌کند. قیمت هر جاروی پلاستیکی 20 هزارتومان است و اگر کسی تعداد زیاد بخواهد، تا 19 هزار تومان هم پایین می‌آیم.
در ادامه این ماجرا با چند رفتگر هم که صحبت کردم، آنها از این موضوع رضایت نداشتند و می‌گفتند نمی‌دانیم چرا جاروها تغییر کرده چون جاروهای قبلی خوب و سبک بود و همه از آن راضی بودند. طبق گفته این رفتگران، خوب خیس‌نشدن جارو و به تبع آن، جمع‌نشدن کافی گردوخاک و شن، یکی از دلایل این رضایت‌نداشتن است. از همه مهم‌تر اینکه این جاروهای پلاستیکی سنگین‌تر از جاروهای چوبی هستند.
مجتبی عبداللهی، معاون خدمات شهری شهردار تهران، که درباره این جاروها اطلاعات زیادی ندارد، به «شرق» می‌گوید: استفاده از این جاروها انتخاب خود پیمانکاران بوده است و ما دیگر در جاروی دست کارگران شهری دخالتی نداریم و خودشان باید پاسخ‌گو باشند.
وی با اشاره به پیگیری‌ای که دراین‌باره داشته، گفت: وقتی با پیمانکاران صحبت کردم، گفتند مدتی این جاروهای عادی و بوته‌ای گران شده بود و پیدا نمی‌شد یا به‌سختی و با قیمت بالا پیدا می‌شد و به‌همین‌دلیل آنها به صورت آزمایشی از این جاروهای مدل پلاستیکی استفاده کردند و گویا همچنان استفاده از این جاروها ادامه پیدا کرده است.
معاون شهردار تصریح کرد: گویا این جاروها از نظر قیمتی به‌صرفه هستند و عمر طولانی‌تری هم دارند. البته قیمت بیشتری دارند، اما چون عمر بیشتری دارند، درمجموع صرفه اقتصادی دارد. وی تأکید دارد طبق بررسی‌های آنها، جاروهای پلاستیکی همان کارایی را دارند و گردوخاک را عبور نمی‌دهند و برای رفتگر هم ضرری ندارند.
وی تصریح کرد: البته هنوز هم بسیاری از قسمت‌ها در شهرداری از همان جاروهای چوبی استفاده می‌کنند و این دیگر انتخاب خود پیمانکار است و ما دخالتی نداریم. برای ما مهم این است که محیط شهری جارو شود و وارد این مقولات که جارو پلاستیکی است یا چوبی، نمی‌شویم. وی می‌گوید تاکنون کارگران درباره این جاروها اعتراضی نداشته‌‌اند و همه راضی هستند.
حسین جعفری، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اعلام اینکه درحال‌حاضر 16‌ هزار نیروی خدماتی در حوزه رفت‌وروب و نظافت شهر و جمع‌آوری زباله و انتقال آن فعال هستند، گفت: 80 درصد از این تعداد به‌عنوان نیروی رفت‌وروب در سطح شهر فعال هستند.
وی با تأیید موضوع استفاده تعدادی از پیمانکاران خدماتی شهرداری تهران از جاروهای پلاستیکی، گفت: این موضوع انتخاب پیمانکار است و ما دخالتی در آن نداریم و تا زمانی که استفاده از این جاروها مشکلی را برای رفتگران ایجاد نکند، ورود نخواهیم داشت.
جعفری گفت: مسئله کیفیت این جاروها از نظر فیزیک رفتگران، رضایت آنها از کیفیت جاروها در کار و در نهایت سازگاری این جاروها با محیط‌زیست و شرایط محیطی شهر تهران در حال ارزیابی است. این ارزیابی در میان رفتگران و پیمانکاران آنها صورت می‌گیرد و نتایج آن تا دو ماه آینده مشخص می‌شود.
وی با بیان اینکه شرایط کاری رفتگران برای ما مهم است و به دلیل چنین تغییراتی، بی توجهی نمی‌کنیم، در پاسخ به این سؤال که آیا رفتگران اعتراضی در این رابطه داشته‌اند یا نه و آیا امکان چنین اعتراضی هست، گفت: تاکنون اعتراضی نبوده و پیگیری ما هم از منظر کیفیت کار صورت گرفته است اما ممکن است به گفته شما اعتراضی هم بوده و به ما منتقل نشده که قطعا در این ارزیابی محیطی رفتگران می‌توانند نظرات خود را اعلام کنند.
اگر بنا را بر این بگذاریم که در این تغییر از جاروی گیاهی به جاروی پلاستیکی سودی برای گروهی نهفته نبوده و این فقط یک تغییر صرف بوده، اما دراین‌میان طبق اظهارنظرها، کار و شرایط برای رفتگران سخت‌تر شده است و این مسئله در کنار دیگر شرایط غیراستاندارد کارشان، یک اشکال دیگر را اضافه کرده ‌است.