مرگ سیاه در كمین حیات وحش كشور

در حالی كه مسئولان محیط زیست استان تهران نگران شیوع و تلف شدن بیشتر حیات وحش به علت طاعون نشخواركنندگان كوچك هستند، مهدی خلج رییس سازمان دامپزشكی كشور بروز بیماری طاعون حیوانی را تكذیب كرد و در عین حال گفت: برای كنترل بیماری طاعون نشخواركنندگان كوچك اهلی و وحشی برنامه واردات 10 میلیون دز واكسن داریم.
از دوران باستان تاكنون، چند بار بیماری خانمان سوز طاعون، سراسر اروپا، آسیا و آفریقا را فرا گرفته است كه از آن به نام مرگ سیاه یاد می كردند و اكنون چند سالی است كه طاعونی با عنوان طاعون نشخواركنندگان كوچك (ppr) به حیات وحش كشور رسیده است.
كارشناسان امر معتقدند این بیماری از دام اهلی به حیات وحش منتقل می شود كه با شروع ناگهانی تب، ریزش ترشحات از چشم و بینی، زخم، تنگی نفس و سرفه و در نهایت سبب تلف شدن حیوان می شود. طاعون از حدود سه سال گذشته تاكنون به جان حیات وحش خوزستان، اراك، طالقان، زنجان و تهران افتاده و حدود 500 راس كل و بز و قوچ و میش را تلف كرده است.
این تلفات در حالی رخ داده است كه حیات وحش كشور بسیار حساس و شكننده است و تاب و توان چنین تلفات و ضربه ای را ندارد.
هفته گذشته 10 ( آخرین آمار) لاشه قوچ و میش در منطقه حفاظت شده سرخه حصار در تهران كشف شد كه احتمال می رود بر اثر طاعون نشخوار كنندگان تلف شده باشند هر چند تعیین علت مرگ و میر زمان می برد اما ماه گذشته در منطقه حفاظت شده خجیر تهران نیز حدود 60 راس از حیات وحش تلف شد كه علت مرگ طاعون نشخواركنندگان (ppr) اعلام شده بود.
محمد كرمی رئیس اداره حیات وحش محیط زیست استان تهران درباره تلفات احتمالی حیات وحش در صورت شیوع و انتقال طاعون به مناطق دیگر گفته است؛ این كه چه تعداد تلفات داشته باشیم به تماس دام های اهلی با حیات وحش و تماس حیات وحش میان خودشان بر می گردد، بر این اساس نمی توان پیش بینی دقیقی كرد.
سال گذشته طاعون به حیات وحش زنجان نیز رسید و موجب تلف شدن 12 راس از حیات وحش در منطقه شكار ممنوع خرمنه سر شهرستان طارم شد.
250 راس كل و بز وحشی در منطقه شكار ممنوع طالقان در استان البرز بر اثر این بیماری تلف شدند و همچنین 169 راس از حیات وحش در هفتاد قله اراك از بین رفتند.
ایمان معماریان دامپزشك حیات وحش در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: طاعون نشخوار كنندگان كوچك یك بیماری ویروسی است كه از دام های اهلی به حیات وحش منتقل می شود.
وی افزود: چند سال گذشته این بیماری در دنیا گزارش شده بود و تلفات زیادی به همراه داشت اما در كشور ما حدود دو تا سه سالی است كه شیوع یافته و مشكلاتی را برای جمعیت كل و بز و قوچ و میش ایجاد كرده است، البته كل و بز نسبت به این بیماری حساس تر است و تلفات بیشتری متوجه آنها می شود.
معماریان اظهار كرد: علت شیوع این بیماری عدم واكسیناسیون مداوم دام های اهلی است كه در مجاورت حیات وحش قرار دارند و برای چرا وارد زیستگاه های حفاظت شده می شوند كه ادامه این روند تلفات بالا و جبران ناپذیری را به حیات وحش كشور وارد می كند.
وی گفت: در سال های گذشته گزارش هایی از طاعون نشخواركنندگان در كشورهای افغانستان، پاكستان و عراق شده بود كه در عراق تلفات بسیار سنگینی به جای گذاشت.
معماریان تاكید كرد: به طور كلی ورود دام های اهلی به زیستگاه حیات وحش كار نادرستی است و چون دامداری ما سنتی است جلوگیری از این امر تا حدودی كار مشكلی خواهد بود.
وی به روش كنترل این بیماری اشاره كرد و گفت: برای بلند مدت باید دامداری سنتی به صنعتی تبدیل شود تا این روش مانع ورود دام های اهلی به زیستگاه های حیات وحش شود، برای كوتاه مدت هم باید واكسیناسیون دام ها انجام و مانع ورود دام ها به زیستگاه های حیات وحش شویم.
معماریان تاكید كرد: تاكنون طاعون تلفات زیادی به حیات وحش كشور وارد كرده است به طوری كه در منطقه حفاظت شده خجیر در تهران 80 درصد كل و بز و قوچ و میش را از بین برده كه اگر زودتر كاری اساسی صورت نگیرد روزی خواهد رسید كه این حیوانات فقط در ذهن ها و كتاب ها خواهند بود.