گفتند رشته را حذف می‌ کنیم، متأسفیم

روزنامه شرق: دانشجویانی که برای ادامه‌تحصیل در مقطع دکترا در رشته تاریخ ایران و تاریخ اسلام برای مصاحبه به پردیس کیش دانشگاه تهران دعوت شده بودند، بعد از دو ماه با یک اتفاق عجیب مواجه شدند. آنها دریافتند این دو رشته به‌طورکلی از رشته‌های مقطع دکترای این دانشگاه حذف شده است.
مریم یکی از این دانشجویان است که مقطع کارشناسی ارشد خود را در داراب گذرانده و در کارنامه‌اش سابقه تدریس در دانشگاه را نیز دارد. او درباره این اتفاق به «شرق» می‌گوید: شش نفر برای رشته تاریخ ایران و هفت نفر برای تاریخ اسلام می‌خواستند. ما ١٣ نفر ٢٨ دی‌ماه برای مصاحبه رفتیم و همان‌جا به ما گفتند خوب بوده و استاد‌ها به ما گفتند خوب بوده و من گفتم حتی اگر قبول نشوم هم از اینکه تا اینجا آمده‌ام خوشحالم که به ما گفتند چرا قبول نشوید؟ قبولید و نگران هم نباشید. دو هفته دیگر هم مشخص می‌کنیم و نتایج را می‌گوییم. اما نتیجه را نگفتند و بعد از دو ماه که نتایج را زدند همه رشته‌ها هستند به‌جز دو رشته تاریخ ایران و تاریخ اسلام.
وقتی تماس گرفتیم با دانشگاه کیش، تصمیم گرفتند در این دو رشته دانشجو نپذیرند که ما اعتراض کردیم، درنهایت گفتند هیچ‌کس قبول نشده، ما گفتیم مگر می‌شود، ما را دعوت به مصاحبه کنید، یکی از کرمانشاه آمده، یکی از شمال، من از جنوب آمده‌ام. از بین ١٣ نفر دو نفر هم قبول نشده‌اند؟ ما همه‌مان سابقه تدریس داشتیم، مقاله داشتیم، ترجمه داشتیم. این مسئله خیلی بعید و عجیب بود و تا به حال هم سابقه نداشته. هیچ دلیلی ارائه ندادند و گفتند اساتید این‌طور تصمیم می‌گیرند و پرسیدیم رزرو می‌مانیم برای ترم آینده، گفتند نه رزرو خاصی نداریم. گفتیم ما قبول شده بودیم و نرفته بودیم کنکور بدهیم و آنها گفتند همین که هست و هیچ جواب خاصی هم به ما ندادند. یکی از هم‌گروهی‌های من آقای نجفی پیگیر شده و تا وزارت علوم هم رفته بودند. به ایشان گفته بودند؛ درنهایت می‌گوییم اصلا هیچ‌کس قبول نشده است.
این مسئله برای ما هزینه‌های معنوی و مادی داشت. همه این ١٣ نفر این شرایط را داشتند. اگر قرار نیست دانشگاه دانشجو بگیرد، نباید در سایتش اعلام کند که می‌خواهد دانشجو بگیرد و بعد با ما این‌گونه بازی کنند. من کارشناسی ارشد داراب درس خوانده بودم. کسانی بودند که دانشجویان دانشگاه تهران بودند و اساتیدی که مصاحبه‌ کردند، استاد آنها بودند.
من هم‌زمان در دو دانشگاه قبول و در دانشگاه آزاد حقوق بین‌الملل قبول شده بودم. بالاخره آدم وقتی دو جا مصاحبه دارد، استرس دوبرابر دارد و وقتی دو جا قبول می‌شوی، دیگر برای سال آینده کنکور ثبت‌نام نمی‌کنی. من الان نمی‌خواهم به دانشگاه آزاد بروم چون رشته‌ام همخوان نیست. فکر هم می‌کردم صددرصد قبولم و دیگر کنکور ثبت‌نام نکردم و همه ما درواقع دو سال عقب ماندیم. چرا ١٣ نفر را دعوت به مصاحبه کنند و بعد بگویند اصلا کسی قبول نشده، مگر می‌شود از میان ١٣ نفری که سابقه‌های خوب علمی دارند، هیچ‌کدام در یک مصاحبه قبول نشوند.
رضا یکی از دانشجویانی که برای مصاحبه در مقطع دکترای رشته تاریخ اسلام به دانشگاه کیش رفته بود به «شرق» می‌گوید: «ماجرا خیلی خنده‌دار است. مسئولان پردیس کیش دانشگاه تهران می‌توانند به ما از دلیل بلایی که سرمان آورده‌اند بگویند. من از شمالی‌ترین نقطه ایران به جنوبی‌ترین نقطه کشور برای مصاحبه رفتم که البته این ماجرا منتی بر سر کسی ندارد، اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که من برای حذف این رشته دلیل می‌خواهم. من به امید آنکه در این دانشگاه درس می‌خوانم و آینده‌ام را می‌سازم، دیگر برای دانشگاه‌های دیگر هیچ برنامه‌ریزی‌ای نکردم. مصاحبه دانشگاه‌های دیگر را نرفتم. چون استادی که با من مصاحبه کرد، با قاطعیت گفت شما از پس این مصاحبه به‌خوبی برآمدید و حتما در ترم آینده سر کلاس ما می‌نشینید». رضا در ادامه می‌گوید: «قرار شد دو هفته بعد به ما خبر بدهند که تکلیف ما چه خواهد شد. اما دو هفته شد سه هفته، بعد شد یک ماه و خبری نشد، زنگ زدیم جواب درستی ندادند، حضوری رفتیم گفتند خبر می‌دهند و آخر سر بعد از دو ماه گفتند متأسفیم، رشته‌های تاریخ حذف شده... همین! متأسفیم. اما با اظهار تأسف آنها زندگی ما که عقب افتاده، درست نمی‌شود، تمام امیدواری‌های ما نقش‌برآب شد و هیچ‌کس هم جواب نداد. وقتی این اتفاق افتاد و دلیلش را جویا شدیم جوابی که گرفتیم چیزی شبیه همانی که هست بود. آخرش هم به ما گفتند می‌گوییم در مصاحبه قبول نشدید. اما من فکر می‌کنم هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند بپذیرد از ١٣ دانشجو که همه سابقه‌های درخشان دارند و اتفاقا بخش اعظمی از آنها در سر کلاس همان اساتیدی نشسته بودند که از آنها مصاحبه گرفته بودند، حتی دو، سه نفر در مصاحبه قبول نشوند، مگر اینکه کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه باشد...».
به گفته دکتر محمدحسن امید که زمانی ریاست پردیس بین‌المللی ارس را عهده‌دار بود، علت تأسیس پردیس‌های دانشگاهی دو هدف عمده است: «یکی پذیرش دانشجویان خارجی و دیگری بستر‌سازی برای ادامه تحصیل متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها که قصد عزیمت به خارج از کشور را دارند؛ چراکه تعداد داوطلبانی که قصد ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی را دارند در کشور ما در حال افزایش است. گرچه هنوز هدف اول تحقق نیافته است، اما در هدف دوم موفق بودیم. به‌طوری‌که آمار خروج دانشجویان کاهش یافته است و ما دانشجویان ایرانی خارج از کشور را که می‌خواهند به کشور بازگردانند هم می‌پذیریم. اخیرا تعدادی دانشجوی خارجی هم پذیرش کرده‌ایم که در حال اخذ ویزا هستند». حال با اتفاق‌هایی از این دست که برای دانشجویان مشتاق ادامه تحصیل در این پردیس‌های دانشگاهی که از قضا برای ادامه تحصیل پول زیادی را هم پرداخت می‌کنند، می‌توان انتظار داشت که در کشور بمانند و سودای رفتن و ادامه تحصیل در خارج از کشور را در سر نپرورانند؟
مسئولان دانشگاه تهران پیش از آن اعلام کرده بودند در هیچ کشور پیشرفته دنیا این‌گونه نیست که یک ‌میلیون نفر در آزمون کنکور کارشناسی ارشد شرکت کنند و صد ‌هزار نفر انتخاب شوند. در دانشگاه‌های خوب دنیا، دانشجو توسط استاد و براساس توانایی‌های علمی‌اش پذیرش می‌شود. هم‌اکنون بسیاری از کسانی که در دانشگاه‌ها پذیرفته نمی‌شوند، استعداد لازم را دارند ولی به دلیل رقابت بالا و ظرفیت کم دانشگاه‌ها پذیرفته نمی‌شوند و برای همین به خارج از کشور می‌روند. بنابراین پردیس‌ها سعی دارند این افراد را در داخل کشور جذب کنند، حال با این اوصاف آیا واقعا قابل‌پذیرش است که در چشم‌به‌هم‌زدنی تصمیم‌ها برای حذف یک رشته دانشگاهی گرفته شود و بعد از دو ماه و درست زمانی که دانشجویان برای ادامه تحصیل برنامه‌ریزی کردند و به دانشگاه‌های دیگری که احتمالا برای ادامه تحصیل در آنها نمره قبولی آورده بودند، جواب رد داده بودند، اطلاع داده شود؟
اما دکتر صلاح کوچک‌زاده، معاونت آموزشی پردیس کیش دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با «شرق» از زاویه دیگری به این ماجرا نگاه می‌کند. وی با تأکید بر اینکه پردیس کیش شعبه‌ای از دانشگاه تهران بوده و تابع مقررات مستقیم این دانشگاه است، تأکید می‌کند: «اول باید این را بگویم که بعد از مصاحبه‌ها در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در بسیاری از رشته‌ها بعد از مصاحبه با این معضل روبه‌رو شدیم که ظرفیت تشکیل کلاس‌ها به حدنصاب نرسید؛ مثلا ما برای تشکیل رشته نیازمند هفت دانشجو بودیم اما پنج دانشجو قبول می‌شدند یا مثلا ٩ دانشجو می‌خواستیم، دو دانشجو از سد مصاحبه می‌گذشتند و قطعا شما هم تأیید می‌کنید که با دو دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی، امکان ایجاد کلاس وجود ندارد. البته این نکته را هم باید یادآور شوم که این مسئله درباره دو رشته تاریخ اسلام و تاریخ ایران صادق نیست». کوچک‌زاده با تأکید بر این نکته که پردیس کیش دانشگاه تهران دنبال پرکردن ظرفیت‌ها نیست، بیان کرد: «متأسفانه باید این نکته را عرض کنم که پس از انجام مصاحبه توسط اساتید مجرب رشته تاریخ با ١٣ نفر متقاضی رشته‌های دکترای تاریخ ایران و تاریخ اسلام، همین اساتید به این نتیجه رسیدند که این دانشجویان در سطحی نیستند که در کلاس دکترای بنشینند. درواقع این اساتید هیچ‌کدام از دانشجویان را حائز صلاحیت ادامه تحصیل در مقطع دکترا تاریخ به ما معرفی نکردند و ما هم از آنجایی که مستقیما زیر نظر دانشگاه تهران اداره می‌شویم، به‌هیچ‌وجه دنبال این ماجرا نبودیم که صندلی‌ها را پر کنیم».
صحبت‌های معاون آموزشی پردیس کیش دانشگاه تهران در شرایطی عنوان می‌شود که به گفته خود این دانشجویان پس از انجام مصاحبه، اساتید از روند مصاحبه راضی بودند و حتی به آنها نوید ادامه تحصیل در پردیس کیش دانشگاه تهران را در آینده‌ای نزدیک داده بودند.