سه شنبه، 11 اسفند ماه 1394 = 01-03 2016
فاجعه زيست محيطی مرگ تالاب جازموريان
تالاب جازموريان يکي از بزرگترين حوضه‌هاي آبريز فلات مرکزي ايران و جنوب شرق کشور محسوب مي‌شود. اين تالاب به وسيله ده‌ها رودخانه فصلي و دو رودخانه دائمي بمپور و هليل رود تغذيه شده، افزون بر اين دو رودخانه، شماري آبراهه نيز وجود دارد که آب آنها مستقيما وارد هامون جازموريان مي‌شوند. در اين حوضه آبريز 91 رودخانه کوچک و بزرگ جريان دارد که هليل‌رود بزرگترين آنهاست، اما تالاب جازموريان اين روزها به بياباني بي‌آب و علف و محل چراي شترها و دام‌هاي مردم محلي تبديل شده است.
احداث سد و بندهاي خاکي کشاورزي و برداشت بي رويه منابع آب زير زميني، کشاورزي غير اصولي با مصرف آب بالا و ...، مهمترين دليل خشک شده اين تالاب ارزشمند است، با توجه به ويژگي‌هاي مورفولوژيکي محدوده تالاب، شرايط اقليمي‌خاص و نيز ويژگي‌هاي رسوب شناسي، با ادامه روند خشکي تالاب، اين‌هامون منشأ مهم رسوبات بادي و طوفان‌هاي گرد و غبار در جنوب شرق ايران و فراتر از آن است. زماني که شوره زارهاي تالاب وسعتي بيشتر به خود بگيرد، با هر وزش باد توده‌اي از عناصر و ترکيبات مختلف در هوا پراکنده خواهد شد و از اين طريق علاوه بر تخريب خاک‌ها و محصولات زراعي، سلامت جامعه نيز به طور جدي مورد تهديد قرار خواهد گرفت. مطابق مطالعات ژئوشيمي انجام شده در محدوده تالاب جازموريان، با توجه به حضور املاح کلسيم و سديم و تعدادي ديگر از عناصر به ميزان کمتر، اين املاح احتمالا در طوفان‌هاي گرد و غبار حضور خواهند داشت که هر يک به سهم خود مي‌توانند سلامت انسان را تهديد نمايند.
مدير‌کل حفاظت محيط زيست استان کرمان، احداث سازه‌هاي آبي، بهره‌برداري مفرط از آب‌هاي زيرزميني، خشکسالي‌هاي اخير، عوامل مديريتي و تغيير کاربري اراضي را از عوامل مرگ تالاب جازموريان دانست و گفت:هامون جازموريان يکي از مهمترين کانون‌هاي گرد و غبار در سطح کشور و بويژه در حوزه جنوب شرق کشوراست که بر اساس مطالعات منابع طبيعي در حدود 25 درصد سهم توليد گردو غبار و ريزگرد در سطح کشور مربوط به هامون جازموريان است.
«محمود صفرزاده»، در گفت‌و‌گو با ايسنا، در خصوص فاجعه زيست محيطي مرگ تالاب جازموريان گفت: حوضه آبريز جازموريان، از شمال توسط کوههاي لاله‌زار، جبال بارز و کوه شهسواران از حوضه آبريز کوير لوت، از جنوب توسط رشته کوههاي زاگرس (کوههاي بشاگرد) از حوضه آبريز درياي عمان و خليج فارس جدا مي‌شود، ضمن آنکه در حدود دو سوم مساحت اين تالاب در استان کرمان و مابقي در استان سيستان و بلوچستان واقع شده است.
