سه شنبه، 22 اردیبهشت ماه 1394 = 12-05 2015
مزارع سيراب؛ جايیکه مردم آب خوردن ندارند
کشت محصولات«آب دوست»در لرستان بعد از کوهدشت و پلدختر حال صداي مسئولان بروجردي را بلند کرده، تا در شهرستاني که تعداد زيادي از روستاها آب خوردن ندارند آب موجود صرف کاشت محصولات غيراستراتژيک شود.
به گزارش مهر، بروز پديده همه‌گير خشکسالي در سراسر کشور در دهه اخير و روند روبه رشد بحران آب در اقصي نقاط ايران موجب نگراني روزافزون مسئولان در سطح کلان شده است که برنامه‌ريزي در خصوص مبارزه با اين پديده و حفظ منابع موجود و آبهاي زيرزميني دغدغه دست‌اندرکاران امر است.
در اين ميان استان لرستان به رغم دارا بودن 11 درصد آبهاي جاي کشور از جمله استان‌هايي بوده که طي يک دهه گذشته با خشکسالي و بحران آب دست و پنجه نرم کرده و در اين ميان عدم مديريت اين بحران خود به چالشي مضاعف تبديل شده است. بنابراين گزارش، بروجرد با وجود دشت وسيع سيلاخور و داشتن منابع آبهاي زير زميني تا قبل از فروکش کردن سطح اين منابع آب شاهد افزايش کشت محصولات به ويژه محصولات «آب دوست» بود. اما در سالهاي اخير به توجه به بروز پديده خشکسالي دشت سيلاخور نيز از گزند اين پديده در امان نمانده است بطوريکه امروز کاهش شديد منابع آبي اين دشت وسيع را با بحراني جدي مواجه کرده است. اين در حالي است که علي‌رغم هشدارهاي مسئولان امور آب منطقه‌اي، جهاد کشاورزي، بخشداريهاي مرکزي و اشترينان بروجرد همچنان شاهد کشت محصولات «آب دوست» در اراضي کشاورزي شهرستان بروجرد هستيم. معاون استاندار لرستان و فرماندار ويژه بروجرد در رابطه با بحران کم‌آبي و يايين رفتن سطح منابع زيرزميني در گفت‌وگو با مهر مي‌گويد: با توجه به بروز خشکسالي در کشور به تبع آن استان و شهرستان بروجرد نيز درگير اين مساله شده اند. وي مي‌افزايد: البته در شهرستان آب هاي روان فراواني وجود دارد که بايد با مديريت صحيح از هدر رفت اين منابع طبيعي جلوگيري کنيم.
مسلم پورقاسميان ادامه مي‌دهد: کم شدن آبهاي زير زميني به دلايل مختلفي چون استفاده غير اصولي و بي رويه، کشت محصولات آب دوست، فقدان سد به منظور پيشگيري مهار و جلوگيري از هدر رفت آبهاي روان و...توانسته در اين سالها شهرستان را با بحران کم آبي در بخش کشاورزي مواجه کند.
پورقاسميان معتقد است کشت محصولات آب دوست در برهه‌اي از زمان که کشور و شهرستان دچار خشکسالي رو به رشدي شده امري خارج از ضوابط قانوني است. فرماندار شهرستان بروجرد مي‌گويد: نداشتن الگوي کشت معين در هر سال زراعي در بروجرد و عدم توجه کشاورزان به هشدارهاي مسئولان در زمينه بحران کم آبي به عنوان زنگ خطري براي حيات موجودات و انسان محسوب شده به طوريکه همچنان روند کشت محصولات آب دوست توسط کشاورزان استمرار دارد. مدير امور آب شهرستان بروجرد نيز در اين رابطه با انتقاد از کشت بي‌رويه محصولات آب دوست توسط کشاورزان بروجردي در گفت‌وگو با مهر ادامه مي‌دهد: علي رغم فرهنگسازي و اطلاع‌رساني بخشداري‌ها، ارگان‌هاي مربوطه و آموزش مروجان کشاورزي در سطح روستاها باز شاهد کشت محصولات آب دوست در منطقه هستيم. غلامرضا بنادري با بيان اينکه کشت محصولات استراتژيک به عنوان يک تخلف تلقي مي‌شود، مي‌افزايد: در اين بخش خلا قانوني وجود دارد که طبق قانون بايد کشاورزاني که آب اضافه بر حق برداشت مي‌کنند بايد حقابه آنها قطع شود. بنادري مي‌گويد: تنها راهکار در حال حاضر نصب کنتورهاي هوشمند در اراضي زير کشت است که انتظار مي‌رود تمامي‌ادارات خدماتي نيز امور آب منطقه اي را در اجراي اين طرح ياري کنند.
وي تاکيد مي‌کند: اين برنامه در قالب اجراي طرح احياء و تعادل بخشي دشتها از سوي وزارت کشاورزي در دستور کار قرار گرفته است که اگر اين طرح در سطح بروجرد نيز اجرا شود به طور قطع نتايج مطلوبي بدست خواهد آمد. وي مي‌افزايد: پيگيري مي‌شود در سالهاي آينده اين طرح در سطح شهرستان بروجرد نيز اجرايي شود چرا که با اجراي آن کشاورزان مجبور مي‌شوند بر اساس سهيمه آب مصرفي به کشت محصولات بپردازند. اين مسئول ياد آور مي‌شود: در اين طرح کارتهاي شارژي به کشاورزان اعطاءمي‌شود که اگر کشاورزي اضافه مصرف کند سهميه آن قطع مي‌شود.
بنابراين گزارش روند کشت محصولات آبدوست در شهرستانهاي مختلف استان که بعد از پلدختر و کوهدشت حال صداي مسئولان امر در بروجرد را نيز بلند کرده است در حاليست که سازمان جهاد کشاورزي همچنان ابزارهاي قانوني براي جلوگيري از اين معضل را يا در اختيار ندارد و يا از آنها استفاده نمي‌کند.
ابتداي سال زراعي جاري رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان لرستان با طرح موضوع ممنوعيت کشت محصولات آبدوست در دشت هاي خشکيده از جمله کوهدشت گام مهم و قابل تحسيني را برداشت که البته اين موضع گيري چندان طول نکشيد تا با فشار کشاورزان شاهد عقب نشيني مهرداد غضنفري باشيم و مسئولان امر در سازمان جهاد کشاورزي اعلام کنند در زمينه عدم کشت محصولات آبدوست اجباري در کار نيست. همين اظهار نظر کافي بود که دوباره آش همان و کاسه همان باشد و کشاورزان ته مانده آبهاي زيرزميني را براي کاشت برنج، ذرت و چغندر از زير زمين بيرون بکشند. بي توجهي به الگوي کشت متناسب با ظرفيت آب و اقليم مناطق مختلف استان بارها از سوي متوليان امر مورد انتقاد قرار گرفته اما همچنان با کم توجهي و عدم نظارت جدي شاهد از بين رفتن سرمايه هاي استان به قيمت و بهاي سودهاي ناچيز کوتاه مدت هستيم.
در حالي کشاورزان به سمت کشت ذرت و برنج در دشتهاي جنوبي لرستان مي‌روند که دليل اين موضوع از سوي آنها سود ناشي از فروش اين محصولات عنوان مي‌شود ولي اين سوال مطرح است که ارزش سفره‌هاي آب زيرزميني و مايه حياتي که پاي اين مزارع هدر مي‌رود چقدر است؟
کاشت محصول برنج در شهرستاني مانند پلدختر و يا ذرت دانه اي و علوفه اي در شهرستاني چون کوهدشت در حالي رخ مي‌دهد که نه تنها روستاهاي اين شهرستانها که حتي شهرها نيز از چالش کم آبي در امان نمانده ولي آب موجود به راحتي صرف محصولاتي مي‌شود که نه استراتژيک هستند و نه کشت آنها در اين منطقه ضرورتي دارد. به هر روي انتظار مي‌رود مسئولان با استفاده از ابزارهاي تشويقي و در صورت نياز بازدارنده و همچنين برگزاري کلاس‌هاي آموزشي در راستاي ارتقاء سطح آگاهي و فرهنگسازي به منظور آشنايي کشاورزان نسبت به خسارات جبران‌ناپذير کشت محصولات آب دوست از کاهش روزافزون آبهاي زيرزميني و از دست رفتن اين سرمايه ارزشمند جلوگيري کنند.
