چند درصد مردم در ایران ماهواره می بینند؟
بهارنیوز: معاون حقوقی امور مجلس و استان وزارت ارشاد چندی پیش از لزوم بازنگری قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره سخن گفته بود. با توجه به اهمیت این موضوع با وی به گفت و گو پرداخته ایم که می خوانید. متن گفت و گوی خراسان با حسین نوشآبادی را بخوانيد:
اخیرا نکاتی را درباره بازنگری در قانون فعلی ماهواره بیان کرده اید آیا وزارت ارشاد در صدد ارائه لایحه در این باره است ؟
در حال حاضر طرح یا لایحه ای از سوی دولت و مجلس که جایگزین قانون فعلی ماهواره شود در دست نداریم اما بحث این است که با توجه به اینکه امروز استفاده از فناوری ماهواره به گونه ای است که امکان استفاده از این فناوری برای همه امکان پذیر شده و بسیاری از مردم مثبت و یا منفی ،قانونی یا غیر قانونی به ماهواره دسترسی دارند آیا "قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب سال 1373 " پاسخگوی فضای امروز است یا نه؟ البته روی سخن ما با آن کسانی که غیرقانونی از این فناوری سوء استفاده می کنند نیست، چراکه آنها قانون شکن هستند و مرتکب فعل حرام می شوند. روی سخن ما با استفاده قانونی و صحیح و مثبت از این فناوری است به همین دلیل معتقدم در فضای امروز بازنگری در قانون فعلی و روز آمد کردن آن ضروری است .
چه اهدافی در این مسئله وجود دارد؟
مهم ترین هدف از این کار استفاده قانونی و کنترل شده از فناوری ماهواره و تجهیزات ماهواره به طور کلی است. از طرف دیگر پیشگیری از اقدامات غیر قانونی از این فناوری است که به خودی خود کاهش آمار قانون شکنی در این حوزه را به دنبال خواهد داشت.
توضیح بیشتری می دهید؟
ببینید منع قانونی به این معنی است که هر کس که از ماهواره استفاده کند قانون شکنی می کند بنابراین ما نباید مردم را در موقعیتی قرار بدهیم که قانون را نقض کنند و لازمه اش این است که قانون اصلاح شود.
یعنی هر جا که قانون شکنی شد باید قانون را تغییر دهیم ؟
خیر. برای مثال در دوره ای شطرنج آلات قمار محسوب می شد و فعل حرام به شمار می رفت اما با گذشت زمان و در مقطعی شطرنج حالت قمار بودن را از دست داد و حکمش هم تغییر کرد و یا موضوع اینترنت که متشکل از شبکه ها و سایت های مختلف است اما یک نفر از اینترنت سوء استفاده می کند اما عده ای از آن برای مسائل مختلف بهره برداری می کنند بنابراین باید با وضع قانون برای استفاده از اینترنت ضابطه تعریف کرد.
آیا شطرنج به عنوان یک مورد فقهی با فناوری ماهواره که بسیار گسترده است قابل مقایسه است؟
من نظر نمی دهم که ماهواره آزاد شود بلکه بحث ما این است که قانون ماهواره نیاز به بازنگری دارد از طرف دیگر بازنگری به این معنی نیست که منجر به لغو و نقض قانون قبلی شود.
آیا این پیشنهاد شما به عنوان معاون پارلمانی وزارت ارشاد واکنش هم داشته است؟
هر پیشنهادی مخالفان و موافقان خاص خودش را دارد .میزان استفاده از ماهواره زیاد است.
بخش زیادی از این ها براساس قانون تخلف از قانون است؟
بله طبق قانون نصب تجهیزات ماهواره و استفاده از آن بدون مجوز و بدون نظارت غیر قانونی است اما نهادها، سازمان ها، ارگان ها و اشخاص به لحاظ موقعیت شغلی شان و نوع ارتباطاتی که برای شان تعریف شده مجوز استفاده از ماهواره دارند بحث ما در این جا آن بخش از کسانی است که قانون را زیر پا گذاشته اند البته برخی علی رغم اینکه غیر قانونی به ماهواره دسترسی دارند اما استفاده مفید از آن می کنند.
چه روش هایی برای این پیشنهاد در نظر دارید؟
با نظارت، کنترل و فیلتر شبکه های مختلف اجازه استفاده از شبکه ها و برنامه هایی که قابلیت بهره برداری دارند را برای عموم بدهیم و قاعدتا این نیاز به بازنگری در قانون دارد.
یعنی قانونی مطابق با شرایط ؟
بله ما باید با توجه به شرایط، اقتضائات و نیازهای جدید و متناسب با مصلحت و منافع با توجه به جوانب سیاسی، امنیتی ،اخلاقی و اجتماعی قانون قبلی را مورد بازنگری قرار دهیم که این هم نیازمند هماهنگی میان مسئولان و دستگاههای مختلف و انجام یک کار بزرگ علمی پژوهشی و بنیادی است قانون فعلی مختصر است در صورتی که ما به یک سند راهبردی در این حوزه نیاز داریم.
آیا ایجاد شبکه های کابلی قرار است مورد توجه قرار بگیرد ؟
ببینید در بحث اینترنت ما درحال طراحی اینترنت ملی هستیم، دراین حوزه هم با تقویت گیرنده های ماهواره و توسعه فناوری در فضا و ایجاد امکانات جدید برای فیلتر برنامه های ماهواره ای و ایجاد شبکه های مختلف، آنها را در اختیار مردم قرار بدهیم، به عبارت دیگر ایجاد" ماهواره ملی".البته این کار بلندمدت خواهد بود.
آیا بررسی های ابتدایی دراین باره از سوی وزارت ارشاد انجام شده است؟
این بحث ها در محافل سیاسی،حقوقی و علمی به صورت تئوری و ایده مطرح است اما اینکه وارد یک کار عملیاتی شده است، خیر. به عبارت دیگر همانگونه که اینترنت با کنترل و نظارت در اختیار عموم قرار می گیرد می توان با تعریف ساختار جدید ضمن کنترل و هدایت مانع از سوء استفاده از ماهواره شد.این نیاز به قدرت علمی، توسعه و تجهیزات فناوری بالاتر و هم چنین بازنگری در قانون دارد.
آیا آمار دقیقی از استفاده غیر قانونی از ماهواره در دست است ؟ وزیر در جایی به 70 درصد اشاره کرده اند؟
آمار دقیق جامع وجود ندارد گفته می شود در شهرهای بزرگ از 50 تا 70 درصد است.
آیا این آمار گیری توسط وزارت ارشاد انجام شده است؟
خیر؛ به جز ارشاد از سوی دستگاه ها و نهادهای مختلف مثل نیروی انتظامی، قوه قضائیه و سایر نهادهای ذی ربط تهیه شده است.
آیا این آمار مستنداست؟
خیر مستند علمی شده نیست. به هرحال از این میزان، همه افراد از ماهواره که استفاده نادرست نمی کنند. از طرف دیگر روی این آمار کار علمی و پژوهشی انجام نشده که بتوان به آن استناد کرد همچنین این آمار در همه شهرها یکدست نیست در شهرهای بزرگ بیشتر و در برخی شهرها صدق نمی کند همانگونه که می گویند بیش از ۹۰ درصد مردم از اینترنت استفاده می کنند آیا نحوه استفاده این ۹۰ درصد از اینترنت یکجور است؟