تکرار سناریوی مصر در تونس

قدس آنلاین: حوادث جاری در تونس یادآور حوادث و تحولاتی است که در مصر اتفاق افتاد و به کودتای نظامیان و بازگشت تنش به قدرت منتهی شد، اما پرسش مهم این است که آیا سناریوی مصر در تونس هم قابلیت تکرار دارد یا نه؟

این که حوادث در تونس و مصر تا حدی از یکدیگر تأثیر بپذیرند قابل قبول است. تونس زادگاه بیداری اسلامی یا بهار عربی بوده است و تحولات منتهی به برکناری حسنی مبارک از قدرت در مصر بعد از تحولات تونس و تحت تأثیر آن صورت گرفت،بنابراین اگر تحولات مصر در تونس تأثیر گذار شود، نباید شگفت زده شد به ویژه آنکه در پی ترور «محمد البراهمی» که شخصیتی سکولار و منتقد دولت ائتلافی تحت رهبری حزب اسلامگرای النهضه بود، فضای سیاسی در تونس شباهت های زیادی با تحولات مصر یافته است. با این حال واقعیت آن است که مخالفان النهضه در تونس تاکنون نتوانسته اند جمعیت قابل توجهی را به خیابانها بکشانند و ارتش تونس نیز تمایلی برای درگیر کردن خود در سیاست نشان نداده است و بیشتر متوجه درگیری‌ها در مرز تونس و الجزایر با رادیکالهای اسلامی بوده است.
اما این بدان معنا نخواهد بود که مخالفان جریان اسلامگرایی دست از فعالیت های خود بر دارند ، بویژه آنکه اسلامگراها در حل مشکلات اقتصادی از خود ابتکار عمل قابل توجهی نشان نداده‌اند و کشور کوچک تونس که بخش اصلی درآمدش از صنعت گردشگری به دست می‌آید در موقعیت تشویق کننده‌ای برای گردشگرهای اروپایی قرار ندارد و همین امر بر دامنه بحران اقتصادی این کشور افزوده است؛ امری که دیر یازود زندگی بخش های گسترده تری از جامعه را تحت تأثیر قرار خواهد داد و قابل پیش بینی است که بر دامنه نارضایتی‌ها افزوده خواهد شد.
درخواست اصلی مخالفان النهضه تشکیل دولت نجات ملی است، امری که لازمه آن کناره‌گیری دولت از قدرت است که نه رهبر النهضه «راشد الغنوشی» آمادگی پذیرش آنرا دارد و نه «علی العریض» نخست وزیر تونس حاضر است داوطلبانه از قدرت کنار بکشد.
طرح های میانجی گرانه ای نیز از طرف برخی شخصیت های مستقل یا نهاد های مدنی عنوان شده اند که تا کنون پذیرفتنی تلقی نشده اند، اما به نظر می‌رسد که تکیه اصلی آنها بر کناره گیری دولت و شکل گیری دولتی بی طرف و مستقل با مسؤولیت برگزاری انتخابات جدید است؛ امری که هر دو طرف با بی میلی با آن برخورد کرده اند. شباهت های دیگر تحولات مصر و تونس در تقسیم جامعه به دو گرایش اسلامگرا و لائیک است. هر چند این تقسیم بندی دارای مرزهای روشنی نیست، اما در هر حال نشان می‌دهد که اسلامگراها اگر واقع بینانه با مسایل روز برخورد نکنند و در بیان نظرهای خود شتاب غیر لازمی را به خرج دهند، خود را در معرض تکرار سناریوی مصر قرار خواهند داد. رهبران النهضه باید اختلافاتی که بر سر برخی مفاد پیشنهادی قانون اساسی جدید بین اسلامگراها و لاییک‌ها پیش آمده را جدی بگیرند و راهی را که اخوان المسلمین در مصر رفت و بدون توجه به واقعیت های محیطی مطابق سلایق خود رفتار کرد در پیش نگیرند.
لذا شاید هم پیشنهاد تشکیل کابینه نجات ملی به رهبری یک فرد مستقل و با مسؤولیت برگزاری انتخابات عمومی پیش از موعد راه حلی به سود النهضه هم باشد و از تکرار سناریوی مصر در تونس جلوگیری کند.