عقب نشينی وزارت علوم در بازنگری علوم انسانی

روزنامه اعتماد: كمبود بودجه و منابع مالي، تبليغاتي‌ترين برنامه وزارت علوم اين دوره را دچار خلل كرد. بازنگري علوم انساني با همان شدتي كه 4 سال پيش شروع شد، ادامه نيافت.

زمزمه‌هاي متوقف شدن بازنگري‌ها در آخرين روزهاي عمر دولت دهم در حالي است كه در ابتداي شروع اين روند كه همزمان با شروع وزارت علوم دولت دهم بود، نگراني اساتيد و دانشجويان علوم انساني را نسبت به آينده رشته‌هاي علوم انساني دو چندان كرده بود.

اين شتابزدگي در تغيير سرفصل‌ها و محتواي رشته‌هاي علوم انساني در اين دوره تا حدي بود كه حتي انتقاد بسياري از مسوولان بازنگري علوم انساني از جمله اعضاي شوراي تحول و ارتقاي علوم انساني را نسبت به عملكرد وزارت علوم به دنبال داشت.

اما وزارت علوم در بازنگري رشته‌هاي علوم انساني، همان روندي را طي كرد كه در جريان اسلامي شدن دانشگاه‌ها و اقدامات حاشيه‌برانگيزي همچون تفكيك جنسيتي، تاسيس دانشگاه‌هاي تك جنسيتي و بازنشستگي اساتيد طي كرده بود.

وزارت علوم اين دوره اصرار داشت بازنگري سرفصل‌ها و تغيير در محتواي رشته‌هاي علوم انساني را با وجود گستردگي و دامنه اين رشته‌ها و سرفصل‌هاي مربوط به آن را تا پايان اين دوره به اتمام برساند و آمارهاي كمي مربوط به بازنگري‌ها را در كنار ساير دستاوردهاي وزارت علوم اين دوره قرار دهد.

در همين راستا از ابتداي مطرح شدن بازنگري علوم انساني، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي از سوي اين وزارتخانه ماموريت يافت بازنگري‌هاي سرفصل‌ها را شروع كند و با همان شتابزدگي كه پژوهشگاه بازنگري سرفصل‌ها را به اتمام رساند، دانشگاه علامه طباطبايي از سوي وزارت علوم بازنگري محتواي رشته‌هاي علوم انساني را شروع كرد.

555 درس منتخب از ميان 38 رشته علوم انساني شروع به بازنگري شد و نهايتا به بازنگري گسترده در رشته‌هايي همچون علوم اجتماعي، روانشناسي، فلسفه علوم سياسي انجاميد. آخرين اخبار وزارت علوم در اين زمينه هم به معرفي 136 واحد درسي جديد رشته علوم سياسي ختم شد.

اما در حال حاضر و آن طور كه مسوولان بازنگري خبر داده‌اند؛ 14 هزار سرفصل در انتظار بازنگري به علت كمبود بودجه متوقف شده‌اند. چندي پيش رييس دانشگاه هنر اصفهان هم اعلام كرد بازنگري بيش از 30 رشته هنر به دليل محدوديت‌هاي بودجه‌يي ناتمام مانده است.

به گفته مدير كل برنامه‌ريزي آموزشي وزارت علوم طي دوسال گذشته كه سال اول برنامه پنجم بوده كمترين منابع مالي در دولت و مجلس به بازنگري دروس و سرفصل‌ها اختصاص داده شده است و اكنون 14هزار سرفصل در انتظار بازنگري هستند.

مسوولان وزارت علوم مي‌گويند تاكنون توانستيم كمتر 20 هزار برنامه درسي را بازنگري و تدوين كنيم و درخوشبينانه‌ترين شرايط بيش از 14 هزار سرفصل ديگر باقي مانده است. سعيد قديمي مي‌گويد اگر روند پشتيباني قانوني و مالي مثل دو سال گذشته باشد، قطعا نمي‌توانيم تكاليف برنامه پنجم را پاسخگو باشيم.

به گفته او در برنامه جديد، كمتر از 6 هزار سرفصل بازنگري و تدوين شده، منابعي كه به اين‌ها اختصاص داده شده تقريبا صفر بوده و به دانشگاه علامه كه در دو سال گذشته بيشترين هزينه را صرف بازنگري‌ها كرده تاكنون يك ريال به اين دانشگاه پرداخت نشده است.

به گفته اين مقام مسوول وزارت علوم، طي دو سال گذشته حدود 6 هزار سرفصل جديد و بازنگري به تصويب شوراي برنامه‌ريزي رسيد كه بالغ بر 200 رشته در مقاطع مختلف است و 14 هزار سرفصل هم براي سه سال باقيمانده تا پايان برنامه پنجم بايد بازنگري شود.

با اين وجود وزارت علوم در اين روند تنها نبود. بر اساس مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سرفصل‌هاي بازنگري شده علوم انساني بايد براي تصويب نهايي، از فيلتر شوراي تحول، ارتقاي بازنگري در علوم انساني باعضويت روحانيون و تعدادي از اعضاي حوزه‌هاي علميه عبور مي‌كرد.

در اين ميان وزير علوم بخشي از انتقادات نسبت به تاخير در ارائه سرفصل‌هاي علوم انساني را كه قرار بود از مهرماه سال 90 در دانشگاه اعمال شود، به تاخير شوراي تحول علوم انساني مربوط مي‌داند و معتقد است وزارت علوم كار خود را انجام داده است.