فروش سوپر مارکتی دارو
خراسان - خريد انواع داروهاي بدون نسخه از برخي داروخانه هاي شهر به قدري آسان است که گويي براي خريد نقل و نبات به داروخانه مراجعه کرده ايد. فروش دارو بدون نسخه در حالي انجام مي شود که کارشناسان مسائل بهداشتي و درماني همواره درباره عوارض خطرناک مصرف خودسرانه دارو هشدار مي دهند. همچنين در بازار فروش داروهاي بدون نسخه که به دور از چشم ناظران وزارت بهداشت صورت مي گيرد، شاهد فروش داروهاي خطرناکي مانند «ترامادول» هستيم که يک داروي ضد درد است اما از مصرف طولاني مدت آن به عنوان اعتياد خاموش ياد مي شود که حتي به تدريج به گرايش مصرف کننده به مواد مخدر منجر مي شود. در مقابل برخي از داروخانه داران نيز مشکلات اقتصادي و برآورده کردن نياز و تقاضاي شهروندان را عامل اصلي فروش داروهاي بدون نسخه عنوان مي کنند. در اين گزارش به عنوان بيمار به برخي از داروخانه ها مراجعه کرديم تا وضعيت فروش دارو بدون نسخه را بررسي کنيم.
خريد ۲۰۰ عدد قرص ايبوپروفن
فروش بدون نسخه داروهاي مسکن در بسياري از داروخانه ها رواج دارد؛ از استامينوفن گرفته تا آسپرين، ايبوپروفن، ديکلوفناک و ناپروکسن در برخي داروخانه ها بدون ارائه نسخه پزشک فروخته مي شود.در يکي از داروخانه هاي شهر پس از آن که تلاشم براي خريد قرص «ترامادول» بي نتيجه ماند تقاضاي خريد ۲۰۰ عدد قرص ايبوپروفن ۴۰۰ ميلي گرمي را مطرح کردم و به راحتي توانستم در ازاي پرداخت ۷ هزار و ۲۰۰ تومان اين ميزان قرص را بخرم.
نسخه اي براي سرماخوردگي!
شايد يکي از رايج ترين داروهايي که بدون نسخه در بسياري از داروخانه ها به فروش مي رسد «آنتي بيوتيک ها» باشد.در يکي از داروخانه هاي شهر ۲ بسته «آزيترومايسين» را که از جمله آنتي بيوتيک هاي قوي به شمار مي رود بدون نسخه مي خرم، با وجود اين که معمولاً يک بسته از اين دارو براي يک دوره مصرف ۵ روزه توسط پزشکان تجويز مي شود، دکتر داروخانه بدون هيچ سوالي دارويي را که درخواست کرده ام به من مي فروشد.از او مي پرسم: آيا هر نوع سرماخوردگي به مصرف آنتي بيوتيک و داروهاي ضد ميکروبي نياز دارد؟ او در حالي که داروها را در نايلون مي گذارد پاسخ مي دهد: اين ها را مصرف کنيد اگر خوب نشديد برويد دکتر!!قبل از خريد ۲ بسته آزيترومايسين، يک شيشه شربت آنتي هيستامين و ۱۰ عدد قرص استامينوفن کدئين و يک عدد آمپول پني سيلين ۸۰۰ درخواست مي کنم که خوشبختانه يا متأسفانه مي توانم همگي آن ها را بدون نسخه از داروخانه بخرم.
باز هم مشکلات اقتصادي
«مشکلات اقتصادي» توجيه برخي داروخانه داران براي فروش دارو بدون نسخه است. متصدي يک داروخانه با اشاره به بالا بودن اجاره مغازه و حقوق کارکنان مي گويد: به غير از داروهاي خاص و داروهايي که مصرف آنان براي افراد خطرناک است، ديگر داروها را بدون نسخه هم مي فروشيم، چرا که بايد هزينه هاي ما نيز تأمين شود.وي که تمايلي به معرفي خود ندارد ادامه مي دهد: از سوي ديگر برخي از شهروندان که تحت پوشش سازمان هاي بيمه نيستند به دليل مشکلات مالي نمي توانند به پزشک مراجعه کنند و در مواردي مانند بيماري سرماخوردگي ترجيح مي دهند داروي مورد نياز خود را که قبلاً هم از آن استفاده کرده اند بدون نسخه تهيه کنند.
واکنش بسيار معمولي داروخانه داران در برابر اين تقاضا که «لطفا يک بسته قرص ترامادول بدهيد» نشان از آن دارد که احتمالاً روزانه چندين نفر براي خريد اين قرص به داروخانه مراجعه مي کنند. البته فروش اين دارو بدون نسخه پزشک ممنوع است و بيشتر داروخانه ها نيز از فروش بدون نسخه آن خودداري مي کنند.
فروش دارو فقط با نسخه پزشک
اما داروخانه هاي بسياري نيز هستند که تنها بر اساس داروهاي تجويز شده توسط پزشک داروي موردنياز بيماران را تهيه مي کنند. دريکي از داروخانه ها تقاضاي يک بسته قرص آزيترومايسين مي کنم اما برخلاف انتظارم، دکتر داروساز از تحويل اين دارو خودداري مي کند و مي گويد: چه کسي گفته که براي هر نوع گلودردي بايد اين آنتي بيوتيک مصرف شود؟! و توضيح مي دهد که اين دارو براي عفونت هاي شديد است.وي حتي تقاضاي ديگر من مبني بر فروش يک آنتي بيوتيک ديگر را هم نپذيرفت و توصيه کرد براي درمان سرماخوردگي حتماً به پزشک مراجعه کنم.عضو کميته کشوري تجويز و مصرف منطقي دارو با بيان اين که فروش برخي اقلام دارويي که در گروه داروهاي OTC قرار مي گيرد بدون نسخه پزشک آزاد است گفت: اين داروها بيشتر ضدالتهاب و ضدسرفه است يا براي تسکين درد به کار مي رود.دکتر فاطمه سليماني در گفت وگو با خراسان در توضيح داروهاي OTC اظهار داشت: اين دارو ها شامل مسکن ها، آنتي هيستامين و ضدحساسيت ها و داروهاي ضدسرفه است.به گفته وي فهرست اين داروها توسط دانشگاه هاي علوم پزشکي در اختيار داروخانه ها قرار مي گيرد و فروش هر نوع دارويي ديگر خارج از اين فهرست ممنوع است.وي با تاکيد بر اين که فروش هر نوع آنتي بيوتيک بدون نسخه پزشک ممنوع است ادامه داد: برخي داروهاي سرماخوردگي؛ مانند قرص سرماخوردگي يا استامينوفن ساده يا شربت ديفن هيدرامين در فهرست داروهاي OTC قرار دارند.
انتقاد عضو انجمن روانپزشکان از فروش «ترامادول» در داروخانه ها
رئيس انجمن روانپزشکان ايران با انتقاد از فروش بدون نسخه ترامادول در داروخانه ها، افزود: در حال حاضر علاوه بر آن که مصرف شيشه به مرحله خطرناک رسيده است، بسياري از جوانان ما به ترامادول نيز معتاد شده اند و اين در صورتي است که بسياري از آنها به اعتياد آوربودن اين مواد آگاهي ندارند.وي به ايسنا گفت: ترامادول ماده اي مضر و صناعي است و استفاده مجاز از آن، تنها با نسخه پزشک انجام مي شود؛ اما خيلي از جوان ها با مراجعه به داروخانه ها به راحتي آن را دريافت مي کنند.اين روانپزشک گفت: اين ماده بسيار خطرناک تر از ترياک بوده و تشنج هاي بسيار شديدي به همراه دارد.
فروش سوپر مارکتي داروها در داروخانه ها ممنوع است
در همين حال چندي قبل مشاور عالي انجمن روانپزشکان ايران گفت: فروش بدون نسخه ترامادول تخلف محسوب مي شود، اما برخي داروخانه ها ترامادول را مانند کالا در سوپرمارکت مي فروشند.سيداحمد جليلي در گفت وگو با فارس گفت: متأسفانه اين موضوع تنها مربوط به ترامادول نمي شود. وي افزود: متأسفانه برخي بيماران داروهايي که بايد حتماً با نظر پزشک و در دوره معين مصرف شود را خودسرانه مصرف مي کنند مثلاً بيماري بود که داروي آرام بخشي که براي کوتاه مدت برايش تجويز شده و لازم بود با روش خاصي کم و قطع شود را تا ۲ سال مصرف مي کرد برخي داروها نيز پوکي استخوان مي آورند يا عوارض جانبي ديگري دارند. به همين علت پزشک پس از مدتي داروي ضد پوکي استخوان به فرد مي دهد اما فردي که خودسرانه داروي پوکي استخوان آور را مصرف مي کند، اين کار موجب شکستگي استخوانش مي شود.