آذربغ؛ آتشکده‌ای دو نیم‌شده

هر روز که می‌‌‌گذرد قامت آتشکده آذربغ افتاده‌تر می‌شود. قامتی که کامل نیست و دست زمانه آن را به‌دونیم کرده، با این حال این اتفاق سبب نمی‌شود که کوچکترین اهمیتی به حفظ این اثر تاریخی داده نشود. در سال جاری 90 میلیون تومان به پروژه‌های شهرستان بابک تعلق گرفت که از این رقم تنها 25 میلیون تومان اختصاص یافت. کارشناسان معتقدند پروژه‌ها استانی بوده و دست ما برای مرمت و حفاظت کاملا بسته است.

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ در 30 کیلومتری شهرستان بابک واقع در استان کرمان ویرانه یکی از مهمترین آتشکده‌های ایران با ‌نام آذربغ به‌چشم می‌خورد. این اثر تاریخی با اینکه آبستن حوادث تاریخی بسیاری بوده اما هم‌اکنون در گستره بیابانی وسیع تبدیل به ویرانه‌ای شده که ره به جایی ندارد. این‌درحالی است که در سال جاری 90 میلیون تومان به پروژه‌های شهرستان بابک تعلق گرفت که از این رقم تنها 25 میلیون تومان اختصاص یافت. کارشناسان معتقدند پروژه‌ها استانی بوده و دست ما برای مرمت و حفاظت کاملا بسته است.

به‌گزارش CHN، آتشکده "آذربغ" در جاده انار ـ شهربابک و در روستای خالی از سکنه "کهتو کرها" قرار دارد. اثری شاخص که به‌دلیل بی‌توجهی و نبود رسیدگی به ویرانه‌‌ای پریشان در بیابانی فراخ تبدیل گشته است. کارشناسان میراث‌فرهنگی معتقدند آسیب‌دیدگی آتشکده متعلق به‌ سال‌های گذشته است. تامین اعتبار و به‌دنبال آن اقدامات حفاظتی تنها راهکار حفظ این اثر تاریخی محسوب می‌شود.

«محمد‌رضا نسب عبدالهی» فعال میراث‌فرهنگی در این‌باره به CHN می‌گوید: «از آتشکده آذربغ تنها ویرانه‌ای به جا مانده به‌طوری‌که این آتشکده به حال خود رها شده و در معرض تخریب کامل قرار گرفته است».

به‌گفته‌وی، «در روستای کهتوکرها و در نزدیکی این آتشکده قلعه‌ای تاریخی وجود داشت که درحال‌حاضر دیگر اثری از آن دیده نمی‌شود.»

اما یکی از کارشناسان میراث‌فرهنگی شهرستان بابک به مسئله اعتبارات و وضعیت حفاظتی آتشکده اشاره کرد و افزود: «امسال در اعتبارات استانی حفاظت از آتشکده لحاظ شده و قرار است با توجه به میزان اعتباراتی که وجود دارد استحکام بخشی انجام شود. این‌درحالی است که تخریب‌های آتشکده متعلق به سال‌های گذشته است.»

این کارشناس معتقد است، در سال جاری 90 میلیون تومان اعتبار برای پروژه‌های شهرستان بابک در نظر گرفته شد که از این رقم 25 میلیون تومان به شهرستان اختصاص یافت. با توجه به این رقم آثار این شهرستان در اولویت و مرمت و حفاظت قرار می‌گیرد.

آتشکده آذربغ در دوران پیدایش زرتشت و پادشاهان کیامنشی وجود داشته که پس از تخریب آن به دست اسکندر مقدونی، بابک پسر ساسان مرائی خوری چهارده سال زیر نظر اشکانیان این بنا را بازسازی می‎کند. گزیده‌ای کوتاه از تفسیر نام پرستشگاه (آذربغ) از گذشته و امروز که به نام (گنبد میر قطب الدین حیدر) که به لهجه توده مردم کنگ و ندیک به گنبد سیدحیدر مشهور است. این مکان در دهکده کهتوکردها (کهتوکرها) وجود دارد.

در شرق این آتشکده و در رودخانه کنگ روستایی به نام آذربغ وجود دارد که امروزه به آدرباغ مشهور است.

گفته می‌شود در دوران آخرین پادشاه صفویه که افغان‌ها به سرکردگی محمود افغان به ایران یورش آوردند و پس از 7 سال فرمانروایی در ایران وقتی که نیروهای افغانی می‌خواستند از شهربابک خارج شوند جنگی سخت میان نیروهای افاغنه با سلحشوران شهربابکی در می‌گیرد که دامنه آن جنگ تا دهکده خور ادامه پیدا می‌کند و بیشتر نیروهای افغانی در سرزمین شهربابک کشته می‌شوند و دژ نامی بهنوییه تخریب می‌شود و آتشکده آذربغ به توپ بسته می‌شود.

در این میان فرمانروای وقت شهربابک به نام میرقطب الدین حیدر که گویی از سادات برگزیده کارمانیان بوده با پسرانش کشته و در محلی که آتشکده وجود دارد مدفون می‌شوند. سنگ‌های شکسته شده مزار سادات در مسجد کهتوکرها گواه این حادثه تاریخی است.