كلاف سردرگم ارز با پورتال ارزی پيچيده‌تر شد

ملت آنلاین: نابساماني ارزي چنان عيان شده كه ديگر مهار آن براي دولت هم سخت است. با نتيجه ندادن ابزارهاي گوناگون و تك نرخي نشدن ارز در مقاطع مختلف بحث بورس ارز از سوي عده‌اي مطرح شد تا شايد دواي درد از تالار بورس پيدا شود. در حالي كه مسئولان بانك مركزي هر روز از زمانبندي اجرا و چگونگي كار در بورس ارز مي‌گفتند اما به يك‌باره يكي از اعضاي كابينه در نشستي غير رسانه‌اي با خبرنگاران بورس ارز را تنها ايده ساخته و پرداخته برخي دانست كه مجوز هيئت دولت را هم ندارد.

اين اما پايان كار نبود. بانك مركزي مصمم شده بود تا اين ابزار را هم امتحان كند پس بي‌توجه به سخنان وزير كابينه كار خود را انجام داد تا اين‌كه كار به جواب دادن به نمايندگان مجلس كشيد. بهمني اما هر دو دعوت بهارستاني‌ها را بي‌پاسخ گذاشت تا سيد شمس‌الدين حسيني كه اين روزها رابطه چندان جالبي با او ندارد به تنهايي با اعضاي پارلمان روبه‌رو شود. با وجود اين‌كه تصور مي‌شد حسيني كه عنوان سخنگوي اقتصادي دولت را هم دارد توضيحات مفصلي درباره وضع بازار بدهد اما او با چند جمله مختصر كه مفهومش «به من مربوط نيست»؛ بود از بار سوالات نمايندگان خود را خلاص كرد.

حسيني كه از مجلس بيرون آمد در ساختمان ميرداماد تصميم‌هاي ارزي مي‌گرفتند اما به يك‌باره روز دوشنبه اين محمد نهاونديان، رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران بود كه بازي را به هم زد و تيتر «بورس ارز منتفي شد» را به مطبوعات و رسانه‌ها هديه كرد. ديروز كه همه كارشناسان و مسئولان مشغول نقد بورس ارز بودند باز هم نهاونديان به صحنه آمد و از موقتي بودن عدم تشكيل بورس ارز گفت. اين عضو شوراي پول و اعتبار با تشريح جزئيات بيش‌تري از طرح ويژه بانك مركزي براي كنترل بازار ارز، گفت: براساس اعلام معاون بانك مركزي، توقف راه‌اندازي بورس ارز موقتي است.

محمد نهاونديان در گفت‌وگو با مهر گفت: خروج بورس ارز از دستور كار دولت براي اجرا، به صورت موقتي است و در صورت فراهم آمدن مقدمات لازم، اين بورس راه‌اندازي خواهد شد. عضو شوراي پول و اعتبار افزود: خبر توقف موقتي بورس ارز را معاون بانك مركزي، روز گذشته در جلسه شوراي گفت‌وگوي دولت و بخش‌خصوصي اعلام كرد و بر اين اساس، اطلاع‌رساني صورت گرفته بر مبناي اظهارات وي بوده است؛ اما قدر مسلم آن است كه دولت اجراي بورس ارز را به عنوان يك ابزار رقابتي شدن قيمت ارز در بازار در دستور كار قرار داده و بنا به گفته مسئولان بانك مركزي، اكنون به صورت موقت اجراي آن متوقف شده است.

وي تصريح كرد: نظر به توقف موقتي اجراي بورس ارز، طرح‌هاي مكمل بانك مركزي براي مديريت بازار ارز، بنا به گفته مسئولان اين بانك در روزهاي آینده اطلاع‌رساني خواهد شد. نهاونديان با تاكيد بر اين‌كه تلاطم در بازار ارز و نياز شديد به نقدينگي در واحدهاي توليد دو مشكل كنوني اقتصاد كشور است، خاطرنشان كرد: اتاق ايران به عنوان مشاور سه قوه در حال تهيه گزارشي از وضع موجود واحدهاي توليدي است كه پس از اتمام بررسي، آن را به دستگاه‌هاي اجرايي ارسال خواهد كرد.

وي اظهار داشت: معاون بانك مركزي روز گذشته اعلام كرد كه طرح‌هاي مكمل مديريت بازار ارز در كميته مشترك دولت و مجلس مطرح شده است و بر اساس آن، بورس ارز به شكل قبلي فعلا در دستور كار نيست و طرح‌هاي مكملي مطرح شده است كه با توجه به اين‌كه درآمدهاي ارزي نفتي در شهريورماه سال جاري نسبت به مردادماه، شرايط مناسبت‌تري دارد، اين اميدواري وجود خواهد داشت كه اين طرح ظرف چند روز آتي نهايي شود.

به گفته عضو شوراي پول و اعتبار، اين طرح، امكان اين را براي بانك مركزي فراهم خواهد كرد كه در طرف عرضه نيز اعمال مديريت داشته باشد و فعالان اقتصادي بتوانند با آينده قابل اطمينان‌تري برنامه‌ريزي كرده و از بلاتكليفي درآيند و نيازهاي ارزي خود را تامين كنند. وي اظهار داشت: وجه عمده اين طرح آن است كه با توجه به مشكلي كه تلاطم در بازار ارز ايجاد كرد، محدود شدن عرضه از سوي بانك مركزي بود؛ بنابراين در بازار آزاد در واقع در اين طرح اين امكان را فراهم مي‌آورد كه بانك مركزي، نيازهاي ارزي گروه‌هاي 8 گانه را كه متوقف شده بود، به نحوي آغاز كند. رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران خاطرنشان كرد:

تبعا اولا بلاتكليفي كه حاصل شده براي توليدكنندگان در اين رابطه پايان خواهد يافت و ثانيا آنچه كه اقتضاي مديريت بازار ارز است كه طرف عرضه و هم طرف تقاضا بايد مديريت شود، به خوبي تكميل خواهد شد. نهاونديان در پاسخ به اين سوال مهر كه بورس ارز چه زماني عملياتي خواهد شد، گفت: در واقع مرحله‌بندي براي اجراي طرح‌هاي ارزي از سوي بانك مركزي صورت گرفته و فعلا در مرحله مديريت عرضه، بانك مركزي امكان خواهد يافت كه اقدامات بيش‌تري را انجام دهد. به اعتقاد وي، آنچه كه مي‌تواند به ثبات بازار ارز كمك كند اين است كه بانك مركزي وظيفه خود را در مديريت بازار به‌طور كامل و با اختيار كامل عهده‌دار شود؛ به همين جهت اميدواريم با تصميم‌گيري نهايي درباره اين طرح، از حالت بلاتكليفي توليدكنندگان درآيند.

بهمني و پورتال ارزي دولت

اين اما پايان كار نبود و محمود بهمني كه متخصص اعلام خبرهاي جنجالي ارزي است ديروز در گفت‌وگو با مهر خبر از پورتال ارزي دولت داد. رئيس كل بانك مركزي با اعلام آغاز به كار رسمي فاز جديد پورتال ارزي از ابتداي مهرماه سال جاري، گفت: با اين كار، واردات با نرخ ارز مرجع و فروش با نرخ آزاد در بازار متوقف مي‌شود. محمود بهمني از آخرين برنامه‌هاي بانك مركزي در زمينه راه‌اندازي پورتال ارزي خبر داد و گفت: فاز جديد پورتال ارزي را به اين منظور راه‌اندازي مي‌كنيم كه از زمان ثبت سفارش كالا و خوردن مهر نرخ ارز مرجع كه به بانك مي‌آيد، بتوان از طريق سيستم بانكي برخي كنترل‌ها را در اين زمينه اعمال كرد.

رئيس كل بانك مركزي، اظهار داشت: بانك مركزي بايد بتواند در اين بخش نظارت‌هاي خود را اعمال كند و اينطور نباشد كه بيايند كالايي را ثبت سفارش كنند و بعد ال سي آن باز شود ولي كالا وارد كشور نشود در حالي كه نرخ ارز مرجع گرفته باشد. بهمني خاطرنشان كرد: ما مي‌خواهيم در قالب پورتال ارزي و راه‌اندازي آن جلوي انجام واردات با نرخ ارز مرجع و فروش با نرخ آزاد ارز در داخل كشور را بگيريم و بر آن نظارت داشته باشيم.

وي ادامه داد: فاز اول كار راه‌اندازي شده است و از ابتداي مهرماه سال جاري، دقيقا ورود كالا به كشور در قالب اين پورتال رصد مي‌شود و از ابتداي كار كه گشايش ال سي صورت مي‌گيرد تا زماني كه در بازار به مصرف مي‌رسد را تحت نظارت خواهيم گرفت. فاز اول پورتال ارزي بانك مركزي كه براي نخستين بار در 19 بهمن ماه سال گذشته رونمايي شد، امكان فراهم ‌آمدن نظارت بيش‌تر بر فرآيند واردات با بهره‌گيري از اين سيستم را ايجاد مي‌كند.

با آغاز به كار رسمي پورتال ارزي، مي‌توان مراحل مختلف واردات كالا از گشايش ال سي ‌تا ترخيص كالا را به صورت الكترونيكي پيگيري كرد و امكان نظارت بيش‌تري براي بانك مركزي و ديگر سازمان‌هاي مسئول فراهم خواهد آمد. اين پورتال داراي 8 سامانه نمايش اطلاعات گواهي ثبت آماري، مشاهده روزانه نرخ ارز، نمايش ثبت سفارشات بازرگاني، مديريت تسهيلات حساب ذخيره ارز، نمايش اطلاعات گمرك و ترخيص كالا، مديريت دريافت و پرداخت ارز و نمايش اطلاعات اعتبارات و بروات اسنادي است.

پورتال ارزي امكان مشاهده ثبت سفارشات را براي وزارت امور اقتصادي و دارايي، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانك مركزي و گمرك فراهم مي‌آورد و هر يك از اين نهادها در آن داراي سامانه مستقلي هستند. از مهم‌ترين ويژگي‌هاي پورتال ارزي مي‌توان به هدايت ارز به سمت واردات واقعي، كنترل دقيق ارز تخصيصي بانك مركزي، ايجاد ساز و كار مناسب براي كنترل بازار كالا و از همه مهم‌تر مديريت بازار ارز اشاره كرد.