اقامت 5/3 ميليون ايرانی در 7 كشور جهان

ابتکار: برخي مي‌گويند بين 3 تا 6 ميليون ايراني در خارج از ايران زندگي مي‌كنند. برخي ديگر اما اين ارقام را غلو آميز دانسته و به رقمي بيشتر از 2 و گاهي حتي 1 ميليون براي ايرانيان خارج نشين قانع نمي‌شوند. اگرچه تاكنون مقام‌هاي دولتي و رسمي كشور هيچ عدد و رقم رسمي در اين باره منتشر نكرده اند اما روز گذشته يكي از معاونان سازمان ثبت احوال در گفت وگويي آماري رسمي از وضعيت اقامت ايرانيان در 7 كشور اصلي ميزبان ايرانيان خارج نشين را ارائه كرد. جمع اعداد و ارقام اعلام شده نشان مي‌دهد كه حداقل ايرانيان مقيم 7 كشور آمريکا، امارات متحده عربي، انگليس، کانادا، آلمان، فرانسه و سوئد بالغ بر 3 ميليون و495 هزار نفر هستند.
تعداد مهاجران ايراني مقيم كشورهاي مختلف جهان همواره يكي از آمارهاي مبهم و غير شفاف در كشور بوده است. اختلاف نظر در تعاريف مربوط به اقامت و مهاجرت و قصد افراد براي خروج از كشور يكي از دلايل اصلي اختلافات درباره آمار واقعي ايرانيان سفركرده است. به طور كلي عبارت ايرانيان مقيم خارج يا ايرانيان خارج از کشور به اقوام ايراني‌تباري اطلاق مي‌شود که در ايران به دنيا آمده‌اند، اما در خارج از ايران با خانواده‌هايشان زندگي مي‌کنند.
برخي کارشناسان تخمين ‌زده اند که در سال 2011بيش از پنج ميليون ايراني در خارج از کشور به سرمي‌برده‌اند که بيشتر آن‌ها در آمريکاي شمالي، اروپا، کشورهاي حوزه خليج فارس، ترکيه، استراليا و به طور پراکنده در خاورميانه ساکن هستند.
ابهام درباره تعداد ايرانيان خارج نشين باعث شده تا طي سال‌هاي گذشته شوراي عالي ايرانيان خارج كشور از تدوين سازوكاري براي ثبت و سرشماري ايرانيان خارج از كشور خبر بدهد. اقدامات اين شورا كه زير نظر رئيس دفتر كنوني رئيس جمهور فعاليت مي‌كند در چند سال اخير همواره خبرساز و جنجال آفرين بوده است تا جاييكه حتي اعلام تصميم اين شورا براي سرشماري ايرانيان خارج از كشور هم با واكنش منتقدان مواجه شد و ظاهرا اين طرح مسكوت ماند.
اما روز گذشته معاون امور اسناد هويتي سازمان ثبت احوال، آخرين آمار مربوط به ايرانيان خارج از کشور را اعلام کرد. آمارهاي رسمي اعلام شده از سوي اين مقام سازمان ثبت احوال ايران اگرچه جمع كل ايرانيان خارج از كشور را بروز نمي‌دهد اما نشان دهنده اين است كه كشورهاي آمريکا، امارات متحده عربي، انگليس، کانادا، آلمان، فرانسه و سوئد با ميزباني از 3 ميليون و495 هزار ايراني، اصلي ترين مقصد ايرانيان مهاجراست.
محسن کرمي در گفت وگويي با خبرنگاران گفته است كه بيشترين تعداد مهاجرين ايراني با يک ميليون و 400 هزار نفر جمعيت مربوط به کشور آمريکاست و بعد از آن امارات متحده عربي قرار دارد که 800 هزار ايراني را دارد.وي گفت: انگليس و کانادا با 410 هزار، آلمان با 210 هزار، فرانسه با 155 هزار و سوئد با 110 هزار ايراني بيشترين کشورهايي هستند که ايرانيان در آنجا حضور دارند.
معاون امور اسناد هويتي سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به اينکه امکان دريافت اطلاعات ايرانيان به صورت آن لاين فراهم شده است، تاکيد کرد: در گذشته اين امکان وجود نداشت اما براساس برنامه ريزيهاي انجام شده و اقدامات به عمل آمده از اين پس ايرانيان خارج از کشور مي‌توانند به صورت آن لاين اطلاعات هويتي مورد نياز خود را دريافت کنند.
کرمي به ارايه خدمات به ايرانيان خارج از کشور اشاره کرد و گفت: پاسخگويي به سئوالات نمايندگان خارج از کشور از طريق ايميل فراهم شده و همچنين سامانه پرسش و پاسخ از همين طريق نيز براي ايرانيان خارج از کشور ايجاد شده است.وي از راه اندازي وب سرويس درخواست صدور کارت شناسايي ملي نيز خبر داد و افزود: در گذشته صدور کارت شناسايي ملي براي ايرانيان خارج از کشور 6 ماه به طول مي‌انجاميد اما در حال حاضر با الکترونيکي شدن ارايه خدمات صدور کارت شناسايي براي اين افراد به يک ماه تقليل يافته است.
معاون اسناد هويتي سازمان ثبت احوال کشور گفت: ايجاد سامانه ره گيري درخواست کارت شناسايي ملي براي ايرانيان خارج از کشور نيز فراهم شده است.به گفته کرمي، کميته نام براي ايرانيان خارج از کشور نيز تشکيل شده بطوريکه اين اقدام در جهت تسريع در صدور نام براي فرزندان اين افراد انجام خواهد شد.
اين مقام دولتي در حالي بر رقم حدود 5/3 ميليون نفري ايرانيان حاضر در 7 كشور جهان صحه گذاشته است كه آمار ارائه شده صرفا مهاجران رسمي و ثبت شده در ثبت احوال هستند ونه همه ايرانيان كوچ كرده.
اين رقم صرفا كساني را دربرمي گيرد كه متولد ايران بوده و به صورت رسمي و ثبت شده اقدام به اخذ اقامت از اين كشورها نموده اند. با در نظر گرفتن ساير شيوه‌هاي مهاجرت و مقايسه آمارهاي غير رسمي و يا اقامت‌هاي غير قانوني مي‌توان گفت كه حداقل تعداد واقعي ايرانيان مقيم آمريكا، انگليس و كانادا حدود 20 تا 30 درصد بيشتر از آمارهاي رسمي موجود است.
از سوي ديگر اين مقام ثبت احوال درباره وضعيت اقامت ايرانيان در ساير كشورهاي جهان از جمله تركيه، نروژ، استراليا، مالزي، هند و ديگر كشورهاي اروپايي و آسيايي و اقيانوسيه چيزي نگفته است. اما بر اساس براوردهاي غيررسمي موجود، ناگفته پيداست كه در هر كدام از اين كشورها حداقل بين 30 تا 100 هزار ايراني به عناوين مختلف - از تحصيل گرفته تا اشتغال و اقامت دائم - زندگي مي‌كنند. با يك برآورد سرانگشتي مي‌توان به صورت تخميني اذعان كرد كه حتي رقم 6 ميليوني عنوان شده درباره آمار ايرانيان خارج از كشور دور از ذهن و غير واقعي نمي‌تواند باشد.
اوايل سال 1388 و در نشست عيدانه ايرانيان خارج از كشور با برخي مقام‌هاي دولتي، اسفنديار رحيم مشائي به عنوان جانشين وقت رئيس جمهور در شوراي‌عالي ايرانيان خارج از کشور اعلام کرد كه «مقدمات تهيه بانک جامع آماري ايرانيان ساکن خارج از کشور براي برنامه‌ريزي و تسهيل در رسيدگي به مسائل و مشکلات آنان فراهم شد».مشايي گفته بود كه در بانک آماري ايرانيان مقيم خارج از کشور، اطلاعات تفصيلي درباره تعداد ايرانيان، سن، جنسيت، تحصيلات و ديگر اطلاعاتي از اين دست پيش بيني شده است که کمک بزرگي به برنامه‌ريزي براي امور هموطنان خارج از کشور مي‌کند. در همان نشست برخي مسئولان تعداد اتباع ايراني خارج از كشور را تا شش ميليون نفر تخمين زدند.
اما همزمان با دست به كار شدن شوراي عالي ايرانيان براي سرشماري اينترنتي ايرانيان خارج از كشور برخي رسانه‌هاي منتقد دولت و مشايي با استناد به برخي آمارهاي مراجع رسمي كشورهاي آمريكا، انگليس و كانادا آمار ايرانيان شهروند در اين كشورها را زير يك ميليون نفر عنوان كرده بودند. براي مثال در اين گزارش كه از سوي سايت‌هاي اصولگرا منتشر شده بود تعداد ايرانيان مقيم آمريكا كه از پدر يا مادري ايراني متولد شده اند 289.465 نفر اعلام شد. در اين گزارش همچنين جمعيت ايرانيان مقيم كانادا 243.210 نفر و اتباع ايراني مقيم انگليس نيز حدود 90 هزار نفر عنوان شد.