بناهای تاريخی کرمان در آب دست و پا می‌زنند

روزنامه مردمسالاری: بالا آمدن آب‌هاي زيرزميني كرمان بيشترين آثار تخريبي خود را در بافت تاريخي شهر کرمان برجاي گذاشته و مي‌گذارد، آثار منحصر به فردي مانند مسجد جامع، مجموعه گنجعليخان، بازار و آب انبارهاي قديمي كه مي‌تواند صنعت گردشگري اين استان را رونق بخشد در صورت تخريب، ضربه بزرگي به تاريخ و فرهنگ اين استان وارد مي‌كند. با توجه به رشد روز افزون جمعيت درسال‌هاي اخير در شهر كرمان، شاهد تغيير کاربري زمين‌هاي کشاورزي، کاهش استفاده از منابع آب‌هاي زيرزميني در محدوده شهري، مسدود کردن قنات‌ها در اين محدوده، ورود بي‌رويه فاضلاب شهري به اين منابع ارزشمند که بعد از يخچال‌ها و يخ‌پهنه‌ها بزرگترين منابع آب شيرين به شمار مي‌روند، هستيم که علاوه بر آلودگي آب‌هاي زيرزميني و شيوع بيماري‌هاي مختلف، سبب بالا آمدن بيش از حد و غير قابل‌کنترل آب‌هاي زيرسطحي در مناطق مختلف شهر کرمان بويژه بافت تاريخي آن شده است. آب‌ها از نقاط مختلف کرمان به سمت مرکز شهر که بيشترين آثار باستاني و مذهبي را داراست، سرازير مي‌شوند. از مسدود شدن قنات‌ها و پس‌رفت آب‌ها، فرسودگي شبکه انتقال آب که باعث تزريق آب به آب‌هاي زيرسطحي مي‌شود و تمرکز جمعيت در نقاط شهري مي‌توان به عنوان علل اصلي بالا آمدن آب‌هاي زيرسطحي کرمان ياد كرد. ندا رحيم‌پور، مدير گروه پژوهشي مهندسي ژئوتکنيک جهاد دانشگاهي استان کرمان در اين باره مي‌گويد: بازار بزرگ کرمان با حدود 20 بازار، 9 کاروانسرا و سراي مختلف به عنوان يکي از بزرگترين سرمايه‌هاي فرهنگي، تاريخي استان است که با توجه به نوع بنا و جنس مواد تشکيل دهنده سازه‌هاي آن بسيار در معرض خطر بالا آمدن آب‌هاي زيرسطحي و فروريزش قرار دارد. وي مي‌افزايد: بالا آمدن آب در بسياري از قسمت‌هاي بازار از جمله راسته مسگران، آب انبارها و حتي حمام گنجعليخان و مسجد جامع موجب نم زدگي ديوارها و تخريب کاشي‌کاري‌ها شده است، روزانه حجم زيادي از آب‌هاي سطحي و فاضلاب شهري به آب‌هاي زيرزميني کرمان افزوده مي‌شود. رحيم‌پور تاکيد مي‌کند: مسجد جامع کرمان به عنوان يک بناي تاريخي و مذهبي با قدمت 700 ساله در اثر بالا آمدن سريع آب‌هاي زيرسطحي ناشي از فاضلاب شهري در معرض نابودي قرار دارد. کارشناس ارشد آب‌هاي زيرزميني ادامه مي‌دهد: درست است که در حال حاضر آب موجود در زير مسجد روزانه توسط پمپ‌هايي از زيرزمين مسجد زهکش شده و به خارج منتقل مي‌شود اما اگر اين پمپ‌هاي زهکش براي دقايقي کوتاه خاموش شوند عمر ديوارهاي مسجد همراه با کل سابقه تاريخي و مذهبي آن نيز رو به خاموشي مي‌گرايد. رحيم پور خاطرنشان مي‌كند: همچنين تخليه آب‌هاي زهکش شده در جوي‌هاي اطراف مسجد نه از لحاظ علمي و نه از لحاظ بهداشتي کار صحيحي نيست زيرا آب‌هاي تخليه شده در اين منطقه و يا حتي در مناطقي با کمي فاصله از مسجد مجددا توسط لايه‌هاي سطحي جذب شده و به آب‌هاي زيرزميني مي‌پيوندند که عملا جز صرف هزينه و زمان نتيجه‌اي در بر ندارد، با توجه به قرار گرفتن در فصل تابستان و شيوع بيماري‌هاي ميکروبي نيز تخليه اين آب‌ها در مناطق شهري از لحاظ بهداشتي بسيار خطر آفرين است و باعث شيوع بيماري‌هاي زيادي مي‌شود.