ماه رمضان در ایران اسلامی؛ آش و حلیم با طعم سرطان

همدان - خبرگزاری مهر: صف های طولانی نزدیک افطار برای خرید آش و حلیم به بخشی از فرهنگ مردم همدان تبدیل شده بطوریکه در ماه رمضان دست کم یک وعده آش یا حلیم در وعده غذایی هر شهروند همدانی قرار دارد، اما سئوال اینجاست که در مقابل تقاضای مردم برای خرید آش و حلیم موازین بهداشتی و سلامت چقدر رعایت می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، استفاده از ظروف یکبار مصرف، عدم رعایت نکات بهداشتی در عرضه آش و حلیم، قرار دادن دیگ های آش در کنار خیابانها و تردد خودورها و ورود گردوخاک و دود به داخل دیگ ها تنها بخشی از مشکلات عرضه این غذا در همدان است.

هرچند که مغازه هایی که در همدان آش یا حلیم عرضه می کنند دارای پروانه کسب هستند و تحت نظارت بازرسان بهداشت قرار دارند اما در برخی موارد مشاهده شده که برخی افراد آش را به صورت عمده در دیگ های بزرگ و کوچک از مغازه ها خریداری می کنند و سوار بر موتورسیکلت یا در صندوق عقب خودروها آن را هر جا که شرایطی لازم برای فروش داشته باشد عرضه می کنند.

عرضه آش و حلیم در کنار خیابانها با بهداشت و سلامت سازگار نیست

بدیهی است انتقال آش یا حلیم به ظرف های چدنی و پلاستیکی و عرضه این محصول در حاشیه خیابان هایی که محل رفت و آمد مردم و خودروها است و گاه مملو از دود و آلودگی ها است چندان با بهداشت و سلامت سازگار نیست.

حاشیه میدان دانشگاه همدان که محل پیاده روی شهروندان همدانی است از جمله اماکنی است که آش و حلیم به وفورعرضه می شود.

شرایط مناسب این خیابان برای پیاده روی این امکان را فراهم کرده تا هر چند صد متر دیگی بر پا شود و فروشنده ای با استفاه از پارچه نوشته هایی که بر روی آن عبارت آش و حلیم نوشته شده آن را عرضه کند.

یکی از فروشندگان آش در همدان گفت: برای رعایت بهداشت، آش را در ظروف یک بار مصرف عرضه می کنیم و برای جلوگیری از پراکنده شدن ظروف در حاشیه خیابان به مشتریان خود توصیه می کنیم بعد از مصرف ظروف را در سطل زباله تعبیه شده در حاشیه خیابان بریزند اما در عین حال برخی از مردم این موازین را رعایت نمی کنند.

سود چندانی در این شغل نصیب فروشنده نمی شود!

وی که تمایلی به ذکر نامش نداشت، گفت: قبول داریم که عرضه آش در این شرایط چندان بهداشتی نیست اما تقاضای خوب و مشتری آش باعث می شود که نتوانیم از آن صرف نظر کنیم هر چند سود چندانی در این شغل نصیب فروشنده نمی شود.

وی ادامه داد: افرادی که از آش می خرند می دانند که آش را در چه شرایطی می فروشیم و اجباری در کار برای خریدن آن نیست.

ناگفته پیداست که یکی از شاخص‌های اصلی در توسعه همه جانبه شاخص‌های بهداشتی است که مسئولان و برنامه‌ریزان و متولیان امر توسعه باید در کنار شاخص‌های دیگر توسعه به استانداردهای بهداشتی نیز توجه ویژه داشته باشند.

پر واضح است که رعایت بهداشت و پیشگیری از بروز پاره‌ای بیماری‌ها که ممکن است به علت پایین بودن شاخص‌های بهداشتی و عدم رعایت بهداشت اتفاق بیفتد در جهان امروز یکی از اساسی‌ترین شعارهای سازمان بهداشت جهانی و به تبع آن سازمان‌های بهداشتی هر کشوری است.

تا رسیدن به حد مطلوب و استانداردهای مورد انتظار فاصله زیادی وجود دارد

اما آنچه مسلم است اینکه هنوز تا رسیدن به حد مطلوب و استانداردهای مورد انتظار در برخی موارد فاصله زیادی وجود دارد کما اینکه وجود تعدادی از مراکز عرضه غیربهداشتی مواد غذایی در برخی مناطق در همدان موید این مطلب است.

اما این نکته تنها یک روی سکه است و روی دیگر آن اینکه، نکته قابل توجه در عرضه آش وحلیم های خیابانی در همدان این است که اغلب کسانی که این محصول را مصرف می کنند آن را در ظروف پلاستیکی یک بار مصرف می خورند که داغ بودن آش و تماس با این ظروف می تواند بر سلامت شهروندان اثر سوء بگذارد.

شاید کمتر از نیم قرن باشد که این میهمانان خواسته یا ناخواسته وارد زندگی مردم شده اند و هر روز که می گذرد این میهمان به همه روزنه های زندگی مردم سرک می کشند و اگردر این روزنه ها جای برای ماندگاری پیدا کند حتما ماندگار خواهند شد.

ظروف یکبار مصرف برای جلوگیری از مشکلات بهداشتی به کمک مردم آمدند

بررسی ها بیانگر آنست که از ابتدا قرار بود این میهمان برای جلوگیری از مریضی های واگیردار و مشکلات بهداشتی به کمک مردم بیایند و برای مردم و جامعه سلامتی به ارمغان داشته باشند ولی انگار همه چیز برعکس شد.

امروزه وجود این میهمانان باعث به خطر افتادن و نابودی محیط زیست و سلامت همه مردم شده است وگویا طراحان و پیشنهاد دهندگان اولیه این ظروف پیش بینی نمی کردند که روزی استفاده بیش از حد و خارج استاندارد این ظروف باعث شود که سلامتی و محیط زیست مردم جامعه این چنان جدی تهدید شود.
ظروف پلاستیکی منشأ 77 نوع بیماری و سرطان‌زا

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان همدان نیز در این خصوص گفت: افزایش و به کارگیری وسایل و لوازم ساخته شده از پلاستیک در زندگی امروزه با آسیب‌های فراوانی در حوزه تندرستی و سلامت همراه است.

حمید‌رضا باب‌الحوائجی با بیان اینکه آمارها نشان می‌دهند که ایرانی‌ها در بین 10 کشور نخست جهان از نظر میزان مصرف ظروف و مواد پلاستیکی رتبه خوبی را به خود اختصاص داده‌اند، گفت: ظروفی که استفاده از آن‌ها باعث ابتلا به بیماری‌های سخت می‌شوند و منشأ 77 نوع بیماری و سرطان‌زا هستند.

وی اضافه کرد: مصرف این مواد پلاستیکی به دلیل ارزانی، سبکی، مقاومت در برابر حلال‌های شیمیایی، عدم آلودگی به قارچ و کپک در مقایسه با ظروف با پایه گیاهی و همچنین عایق حرارتی مناسب به جزء تفکیک‌ناپذیر شدن حیات امروز جامعه تبدیل شده است و این چندین عامل باعث تمایل بیشتر به استفاده از این مواد شده است.

گسترش مصرف هیچ محصولی به اندازه پلاستیک محیط زیست را به خطر نینداخته است

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان همدان گفت: گسترش مصرف هیچ محصولی به اندازه پلاستیک محیط زیست و آینده زندگی بشری را به خطر نینداخته است و فعالان و تولید کنندگان نیز تلاش مضاعفی می‌کنند که فرهنگ استفاده از مواد پلیمری را گسترش دهند و بالطبع، فرهنگ تخریب محیط زیست را افزایش دهند.

وی اظهار داشت: در ساخت مواد پلاستیکی و بطری‌های پلاستیکی یک ماده شیمیایی هورمون مانند وجود دارد که این ماده باعث اختلال در سیستم هورمونی بدن می‌شود و از طریق غذا و نوشیدنی‌ها که در این ظروف نگهداری می‌شود به بدن راه پیدا می‌کند.

باب الحوائجی متهم اصلی این ماجرا را ماده‌ای بنام بیسفنول آ (BPA ) دانست که به عنوان یک ماده سمی و البته ماده اصلی تشکیل دهنده پلاستیک موجب بروز ناهنجاری‌های مانند بلوغ زودرس دختران، بزرگ شدن غدد پروستات و کم شدن تعداد و کیفیت اسپرم در مردان، کاهش ترشح هورمون تستوسترون، تند خویی، پرخاشگری و تغییر سیستم ایمنی بدن می‌شود.

ظروف یکبار مصرف منجر به افزایش وزن و دیابت نوع دوم می شود

وی افزود: راهیابی این ماده شیمیایی بیسفنول آ باعث افزایش میانگین میزان چربی و دیابت می‌شود و تولید انسولین به عنوان مسئول کنترل سطح قند در خون را در لوزالمعده افزایش می‌دهد و در نتیجه مقاومت بدن در مقابل تأثیر انسولین بیشتر و فرد به افزایش وزن و دیابت نوع دوم دچار می‌شود.

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان همدان ادامه داد: افزایش ماده بیسفنول آ به عنوان مختل کننده کار غدد درون‌ریز شناخته شده که بر بافت دستگاه گوارش و رشد مغزی، غدد سینه‌ای و کار بیضه و تخمدان اختلال ایجاد می‌کند همچنین ورود برخی ترکیبات پر خطر که مونومر نام دارد از طریق مواد غذایی به بدن هم منجر به سرطان می‌شود.

وی گفت: در این روند با کهنه تر بودن ظروف پلاستیکی باعث سریع‌تر آزاد شدن بیسفنول آ می‌شود و از جمله عوامل دیگر در آزادسازی این ماده می‌توان به گرما و زمان ماند طولانی غذا در این ظروف نیز می‌توان اشاره کرد.

باب‌الحوائجی افزود: فرقی نمی‌کند که ظروف پلاستیکی فومی، براق و یا سفید باشد به هر حال دارای ترکیبات مضر بوده و این ترکیبات در اثر گرما یا سرما و تماس با چربی و اسید، جدا شده و به داخل مواد غذایی راه پیدا می‌کند.

نباید بطری پلاستیکی آب را برای انجماد در فریزر قرار دهید

وی اضافه کرد: ترکیبات چربی و یا اسید موجود در مایعات ترش و حتی غذاهایی که حاوی آبغوره و آبلیمو دارند نفوذ و حلالیت غذا در ظروف پلاستیکی را افزایش می‌دهند وبه عقیده محققان ظروف یکبار مصرف پلاستیکی تنها برای غذاهای سرد مناسب بوده اما نباید بطری پلاستیکی آب را برای انجماد در فریزر قرار دهید زیرا باعث آزاد سازی مونومرهای موجود و تولید سم دیوکسین از بطری خواهد شد.

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان همدان گفت: در صورت علاقه به مصرف ظروف پلاستیکی هنگام خرید باید به فهرست ترکیبات پلاستیکی نگاهی بیندازید و از پلاستیک‌های پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن که به بالطبع خطرات کمتری دارند، استفاده کنید.

با این تفاسیر پرواضح است که نقش فرهنگسازی در استفاده صحیح از ظروف یکبار مصرف در سلامتی شهروندان بسیار با اهمیت است و رسانه های گروهی و به ویژه صدا و سیما باید با همکاری مسئولان مربوطه اطلاع رسانی گسترده ای انجام دهند تا جامعه ای با نشاط و به دور از هرگونه بیماری را داشته باشیم.

و اما اینکه اگر در ماه رمضان سر هر کوچه دیگ حلیم بر‌پا می‌شود نباید به آنان اعتماد کرد زیرا برخی سودجویان در محل‌های غیربهداشتی حلیم‌های غیربهداشتی و بی‌کیفیت طبخ کرده و محصول را به همه جا توزیع می‌کنند و فروشنده نیز آن‌را به قیمت غذاهای سالم و بهداشتی به فروش می‌رساند.

بر این اساس بر مسئولان امر واجب است که در راستای جمع آوری مراکز مشکوک به عرضه غیر بهداشتی مواد غذایی تلاش ها مضاعف کنند تا تحقق شعار پیشگیری مقدم بر درمان محقق شود.