جوان آنلاین: اين روزها از زبان كارشناسان هنري و شهرسازي گرفته تا مسئولان شهرداري و مردم درباره اهميت زيبايي فضاي شهري و تأثير آن بر هويت بخشي و احساس آرامش و نشاط در شهروندان زياد ميشنويم. از آنجا كه فضاي شهر بيشترين ارتباط را با مردم و محيط زندگي برقرار ميسازد، ديدن ساختمانهاي فرسوده و مخروبه، بناهاي نيمه رها شده و زمينهاي خالي، علاوه بر برهم زدن هارموني و نظم محيط، مشكلات كوچك و بزرگي را از جمله ناامني و آلودگي زيست محيطي براي اهالي ايجاد ميكند، اينجاست كه متوليان زيباسازي شهرها، وارد عمل ميشوند تا چهره متمايزي براي شهر خود بسازند، حال بماند كه در اجراي برنامههاي مربوطه چه موانعي بر سر راه است!
مدتهاست پرونده ساماندهي زمينهاي رهاشده، ساختمانهاي نيمه تمامي كه سازندگانش به هر دليلي دست از ادامه كار آن كشيدهاند يا بافتهاي فرسودهاي كه اغلب تمايل يا توانايي براي بازسازيشان وجود ندارد، در برخي شهرها از جمله مشهد، روي ميز كارگروههاي زيباسازي شهرداريها باز مانده و قرار است مصوبات و صورتجلسات تكليف آنها را دراسرع وقت روشن كنند. در گوشه و كنار شهر مشهد، زمين يا بناهاي مخروبه و غيرمناسب كه منافي پاكيزگي و زيبايي وموازين شهرسازي است به چشم ميخورد و در اين ميان بيشترين تراكم زمينهاي رها شده در اين شهرمربوط به نقاط كم برخوردار و پرترافيك است.
تعداد بسياري از اين زمينها متعلق به كساني است كه به شغل خريد وفروش زمين مشغولند و معمولاً زمينهاي خود را بدون اينكه اقدامي براي ساختوساز برروي آنها انجام دهند، مدتي نگه داشته و سپس به افراد ديگري ميفروشند به همين دليل نسبت به اثراتي كه زمين رهاشده برروي زندگي ساكنان منطقه يا فضاي شهري ميگذارد، بيتفاوتند و بدون احساس مسئوليت، زمين را بلاتكليف ميگذارند و حتي وقتي جايگاه زباله و محل تجمع انواع حشرات موذي ميشود، اقدامي انجام نميدهند. جمع شدن زباله، ريختن ضايعات و نخالههاي ساختماني و تجمع حشرات از جمله مشكلات زمينهاي رها شده است كه موجب نارضايتي شهروندان ميشود و گاهي علاوه بر تبديل اين اماكن به محل تجمع انواع آلودگيها، مأمني براي افراد بيخانمان يا مصرف كنندگان مواد مخدر ميشود كه امنيت ساكنان منطقه را با تهديد مواجه ميكند.
رها شدهها، محصور ميشوند
بالاخره جلسات كارگروه زيباسازي شهري مشهد و بررسيهاي كارشناسانه وپافشاري مردم در ساماندهي زمينهاي بلاتكليف نقاط كم برخوردار و پر رفت وآمد، سبب شد تعداد زيادي از زمينهاي باير مشهد كه كاربري خاصي براي آنها از سوي مالكان تعريف نشده بود شناسايي و در اولويت برنامههاي شهرداري قرار گيرد.
معاون شهرسازي و معماري شهرداري مشهد با تأكيد بر حل ريشهاي اين مشكل اعلام كرد: بايد در يك طرح ضربتي اين مشكل را هرچه سريعتر برطرف كرد، به تمام مالكان زمينهاي بلاتكليف در سطح شهر اخطار داده خواهد شد تا وضع اين زمينها را مشخص كنند و ساماندهي اين زمينها با اولويت نقاط كم برخوردار و پررفت و آمد به زودي عملياتي خواهد شد. طبق گفتههاي محمدهادي جاويد، در قانون صراحتاً اعلام شده كه شهرداري ميتواند پس از گذراندن مراحل قانوني و ارائه تذكرات لازم به صاحبان ملك رها شده، براي ساماندهي اين زمينها اقدام كند.
علاوه بر آن از آنجا كه در سالهاي اخير بيماري سالك در استان خراسان رضوي شيوع يافته و ابتلاي تعدادي از شهروندان به اين بيماري موجي از نگراني را در دل مردم اين استان نشانده و از آنجا كه يكي از راههاي تشديد اين بيماري، وجود مخازن زباله، خاك و نخاله در اراضي رها شده است، به همين دليل شهرداري مشهد براي پيشگيري از افزايش تعداد مبتلايان به سالك در مشهد، اقدام به ديواركشي بيش از ده زمين رها شده كرده است.
مالكان بيخيال، ضرر ميكنند!
يكي از راهكارهايي كه مسئولان شهري مشهد در برخورد با مالكان زمينهاي رها شده ارائه ميدهند، اخذ ماليات از زمينهاي رها شده است. طبق اظهارات اعضاي شوراي اسلامي شهر مشهد، موضوع ساماندهي زمينهاي رها شده هم اكنون در حال بررسي است و در صورتي كه پيشنهادي مبني بر اخذ ماليات از اينگونه زمينها به شوراي شهر برسد، از اين طرح استقبال ميشود. از طرفي ديگر قانون صاحبان اراضي رها شده را موظف به حصاركشي دور زمينهاي خود كرده كه در صورت امتناع از اين كار شهرداري به منظور رفاه شهروندان، خود اقدام به ديواركشي دور اين زمينها ميكند. علاوه بر آن صاحبان زمينهاي مذكور محكوم به پرداخت جريمه هم خواهند شد. با اين حساب مالكان حقيقي و حقوقي در صورت تعلل، براساس رأي شوراي اسلامي شهر مشهد مشمول جريمه شده و از نظراقتصادي متضرر ميشوند.
عوارض تأخير براي ساختمانهاي نيمه تمام!
علاوه بر زمينهاي رها شده در گوشه و كنار شهر مشهد، وجود ساختمانهاي نيمه كاره نيز يكي ديگر از معضلات شهرداري است. ساختمانهايي كه با وجود داشتن پروانه ساخت، خيال تمام شدن ندارند و حالا محل مناسبي براي زندگي كارتنخوابها و معتادان سطح شهر شده است.
طبق تبصره ۲ ماده ۲۹ قانون نوسازي و عمران شهري چنانچه مالك، ساختمان را در مدت سه سال پروانه ساختماني (يك سال تجهيز كارگاه به عنوان مهلت شروع و دو سال مدت پروانه ساختماني) به اتمام عمليات ساختماني به همراه نماسازي و صدور پايانكار اقدام ننمايد، مشمول عوارض تأخير در تعرفه عوارض محلي خواهد بود.
بر اين اساس اداره خدمات شهري مشهد با استفاده از ماده ۱۱۰قانون شهرداريها و مصوبات شوراي اسلامي شهر، پس از شناسايي زمين، بناهاي مخروبه و ساختمانهاي نيمه تمام اخطارهاي لازم را به مالك ابلاغ ميكند و مالك بايد طي مدت تعيين شده با مراجعه به نواحي شهرداري نسبت به اخذ مجوزات قانوني (نردهكشي، اتمام بنا يا مرمت آن)در حد امكان اقدام كند.
بنا به گفته مسئولان شهرداري مشهد در صورت امتناع و بيتوجهي مالكان، شهرداري ضمن اجراي مصوبات شوراي اسلامي شهر مبني بر جريمه بابت رها بودن زمين يا بناي نيمه ساخته با تشكيل پرونده نسبت به اعمال قانون بر اساس رأي صادر شده اجراي طرح مينمايد و در صورت مراجعه مالك پس از اقدامات انجام شده، هزينه اقدامات به علاوه ۱۰درصد را از مالك اخذ مينمايد.
علاوه بر آن بر اساس مصوبه شوراي اسلامي شهر مشهد، تمامي زمينهاي باير مشمول عوارض ميشوند و هرچه مدت زمان رهايي ملك بيشتر باشد، بايد عوارض بيشتري پرداخت نمايند.