زيان 1/1 ميليارد دلاری ايران در پارس جنوبی

ابتکار: وقت‌کشي و تاخير چيني‌ها در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي، يکهزار و 100 روزه شده و با عدم توسعه اين فاز مشترک گازي تاکنون حدود يک ميليارد و 100 ميليون دلار عدم النفع، نصيب اقتصاد ايران کرده‌است.
تاخير و وقت‌کشي شرکت CNPC چين در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي از مرز يکهزار و 100 روز گذشت و اين شرکت آسيايي با وجود شتاب در توسعه ميادين نفتي عراق اما در ايران هنوز عمليات اجرايي فاز 11 پارس جنوبي را آغاز نکرده‌است.کارشناسان اقتصادي معتقدند ايران با راه اندازي هر فاز استاندارد پارس جنوبي با ظرفيت توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز طبيعي و 70 هزار بشکه ميعانات گازي روزانه بيش از 10 ميليون دلار درآمد جديد به اقتصادي ملي تزريق خواهد کرد.
با اين وجود چيني‌ها پس از کنار زدن شرکتهاي پتروناس مالزي و توتال فرانسه و امضاي قرارداد پنج ميليارد دلاري براي توسعه فاز 11 پارس جنوبي، هنوز عمليات اجرايي اين مگاپروژه مشترک گازي در عسلويه را کليد نزده‌اند. اين در حالي است که ضعيف‌ترين پيمانکاران ايراني با آغاز توسعه فازهاي 35 ماهه پارس جنوبي در مدت 24 ماه گذشته به بيش از 40 درصد پيشرفت اجرايي دست يافته‌اند اما پيشرفت ساخت فاز 11 پارس جنوبي توسط چيني‌ها پس از گذشت بيش از سه سال به 10 درصد هم نمي‌رسد.
به عبارت ديگر، چيني‌ها با تحميل تاخير 1100 روزه در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي تاکنون معادل يک ميليارد و 100 ميليون دلار عدم النفع نصيب ايران کرده اند و اين در حالي است که در اين مدت قطر با مشارکت پيمانکاران بزرگ آمريکايي و اروپايي توسعه اين ميدان مشترک گازي را متوقف نکرده‌است.
رستم قاسمي، وزير نفت در حاشيه برگزاري هفدهمين نمايشگاه بين‌المللي نفت تهران از تعيين زمان يکماهه براي توسعه فاز 11 پارس جنوبي توسط شرکت CNPC خبر داد و اعلام کرد: در صورتي‌که به طور جدي اين پروژه گازي اجرايي نشود قرارداد گازي چيني‌ها در پارس جنوبي لغو مي‌شود. با گذشت نزديک به 3 ماه از ارائه اين اولتيماتوم گازي، شرکت CNPC نه تنها تاکنون توسعه فاز 11 پارس جنوبي را آغاز نکرده که حتي زير بار شروط جديد ايران براي شتاب در طرح توسعه اين فاز مشترک گازي هم نرفته‌است.
وزير نفت اخيرا از طريق رسانه‌ها اولتيماتوم جديدي به اين شرکت آسيايي داده و تاکيد کرده‌است: بر اساس قولي که به مقام معظم رهبري داده‌ايم تا پايان سال جاري وضعيت توسعه تمام ميادين مشترک نفت و گاز کشور تعيين تکليف مي‌شود.
اين عضو کابينه دولت دهم با يادآوري اينکه با توجه به شرايط فعلي حتي زودتر از پايان سال، وضعيت ميادين مشترک نفت و گاز را روشن مي‌کنيم، بيان کرد: از اين رو حتي وضعيت اجراي طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي هم تا پيش از پايان سال تعيين تکليف مي‌شود.
بر اين اساس گمانه‌زني‌ها حاکي از آن است که تاخير و وقت‌کشي شرکت CNPC چين به مراحل پاياني خود نزديک شده‌است و اين شرکت آسيايي تا چند هفته آينده بايد براي هميشه از پارس جنوبي خداحافظي کند.
به گزارش مهر، سال گذشته شرکت”استات اويل هيدروي” نروژ به دنبال فشارهاي غيرقانوني اتحاديه اروپا از ادامه حضور در پروژه اکتشافي بلوک خرم آباد کناره گيري کرد و حتي حاضر به پرداخت جريمه چند ميليون دلاري به شرکت ملي نفت ايران به دليل نيمه‌کاره رها کردن اين پروژه شد.با اين وجود اين شرکت اروپايي در کنار شرکتهايي همچون اني ايتاليا (براي توسعه فاز سوم طرح توسعه ميدان نفتي دارخوين) حاضر به وقت کشي نشدند و بدون سرو صدا از طرحهاي نفت و گاز ايران خارج شدند. با اين وجود هنوز وضعيت توسعه بسياري از ميادين استراتژيک نفت و گاز ايران با شرکتهاي چيني مشخص نيست و اين شرکتهاي آسيايي موضع مشخص خود را در قبال ادامه همکاري و يا توقف اجراي اين پروژه‌ها اعلام نمي‌کنند. در شرايط فعلي توسعه برخي از ميادين بزرگ نفت و گاز ايران همچون فاز 11 پارس جنوبي، ميدان مشترک نفتي آزادگان جنوبي و پارس شمالي به دليل تعلل و وقت کشي شرکتهاي چيني به حالت تعليق درآمده‌است. ذکر اين نکته هم ضروري است که با وجود تاخير و وقت‌کشي 36 ماهه شرکت نفتي CNPC چين در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي، اين شرکت آسيايي در طرح توسعه ميدان”حلفايه” عراق به‌عنوان مهترين رقيب نفتي ايران در اوپک 15 ماه زودتر از برنامه توليد نفت را آغاز کرده‌است. بر اين اساس، شرکت ملي نفت چين (CNPC) عمليات بهره برداري از فاز نخست ميدان حلفايه عراق با ظرفيت توليد روزانه 100 هزار بشکه را 15 ماه زودتر از برنامه زمان‌بندي آغاز کرده‌است.
قرارداد اين فاز مشترک پارس جنوبي خردادماه سال 1388 با کنار گذاشتن شرکتهايي همچون توتال فرانسه و پتروناس مالزي، براي شتاب در توسعه اين ميدان مشترک گازي با قطر، به چين به ارزش تقريبي پنج ميليارد دلار واگذار شده بود.اما در حال حاضر پيشرفت مطالعات و برخي از فعاليت‌هاي جانبي طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي از پيشرفت ناچيزي برخوردار است و پيمانکار چيني در مقايسه با پيمانکاران ايراني شاغل در عسلويه از برنامه زمان‌بندي توسعه فاز 11 پارس جنوبي خيلي عقب مانده‌اند. از سوي ديگر، سال گذشته شرکت ملي نفت ايران هم در مذاکراتي خواستار جبران تاخير چيني‌ها در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي شد و حتي گفته مي‌شد در صورت ادامه تاخيرها اين شرکت بين‌المللي مشمول جرائمي خواهد شد.