خراسان: وقتي هنر اصيل ايراني با سرپنجه هاي استادان عرصه صنايع دستي بر صفحات سرد فلز يا چوب نقش مي بندد، وقتي مي بيني صنعتگران هنرهاي دستي بي ادعا و تنها با عشق شناساندن اصالت، هويت و هنر ايراني به جهانيان تلاش مي کنند و وقتي آثار آنان در گوشه گوشه خانه هامان خلاقيت و هنر ايراني را به رخ مي کشاند به خود مي بالي که کشورت هنرمندان اين چنيني دارد که آثارشان قابل مقايسه با آثار هنرمندان ساير کشورها نيست.اما دلگير مي شوي وقتي مي بيني بازار اين صنعت بي نظير به تسخير چشم بادامي ها درآمده است و وفور کالاها يا به عبارتي کاردستي هاي چيني بي کيفيت و حتي غيربهداشتي رونق را از بازار صنايع دستي توليد داخل گرفته و گرد بي مهري بر آن پاشيده است که متاسفانه در سايه بي توجهي مسئولان و نبود تدبير لازم براي حمايت از هنرمندان اين عرصه اکنون بايد کم رونقي و بي رونقي اين صنعت را نظاره گر باشيم؛ صنعتي که در کشور ما با وجود فعاليت بيش از ۲ميليون نفر در ۳۶۲شاخه و زيرشاخه آن مظلوم واقع شده است و جاي بسي تاسف است که در سال توليد ملي و حمايت از کار و سرمايه ايراني از حمايت صنعتگران اين عرصه که گام بزرگي براي حمايت از کارآفريني و رونق توليدات داخلي است غافليم از اين روست که شاهديم خنجر کالاهاي نامرغوب چيني هر روز بيشتر در قلب صنايع دستي مان فرو مي رود. در گزارش زير در گفت وگو با چند تن از غرفه داران نمايشگاه صنايع دستي پاي درددل هاي آن ها نشستيم.
صنايع دستي فقط حمايت دولت را مي طلبد
به سراغ هنرمندان نمايشگاه مي رويم .فاطمه کيا مسئول غرفه معرق و منبت چوب مازندران معتقد است که بيش از 90 درصد بازار صنايع دستي ايران توسط کالاهاي چيني ها اشغال شده است. وي مي گويد: متاسفانه کالاهاي چوبي ما که حاصل هنر دست هنرمندان مازندراني است فروش گذشته را ندارد آن هم به دليل آن که کالاهاي چيني با قيمت بسيار پايين تر در بازار به وفور پيدا مي شوند.
چيني ها همه بازار را قرق کرده اند
روحي ، مسئول غرفه مازندران گره چيني که 14 سال است در زمينه محصولات چوبي فعاليت مي کند نيز معتقد است همه بازار صنايع دستي چوبي ايران توسط چيني ها قرق شده است. وي مي گويد:با وجود آن که مازندران به واسطه بازار هنر دست چوبي اش مشهور است اما کالاهاي چيني اين بازار را از رونق انداخته اند.وي معتقد است:دولت بايد کاري بکند ، بايد به هر نحو ممکن جلوي بازرگان وارد کننده اين کالاها را بگيرد تا کالاي چيني وارد نشود و صنعتگران ما بتوانند کار کنند. آن چه که باعث شده ما تا کنون در اين شغل بمانيم علاقه به شغلي بوده که سال هاست در آن مشغول به کار هستيم. متاسفانه ورود کالاهاي چيني بازار را اشباع مي کند،البته صنايع دستي ايران در کشورهاي ديگر با توجه به اين که آن ها به صنايع اصيل دستي ايراني علاقه دارند فروش خوبي دارد اما اين بازار در داخل کشور از دست رفته است.
مسئولان بين هنرمندان تبعيض قائل مي شوند
مرادي هنرمند ديگري از خطه مازندران است که سال هاست با انگشتانش آثار زيباي چوبي فراواني خلق کرده است. وي مي گويد:اصالت صنايع دستي ايراني به واسطه اصالت آب و خاک و تاريخچه و توانايي ما ايراني ها شکل گرفته است. طراحي، بعد شناسي و زيباشناسي از جمله اين توانايي هاست ضمن آن که هنر ما ايراني ها اين قابليت را دارد که همه مي توانند حتي در داخل خانه خود هم در اين زمينه فعاليت کنند. وي از روند بيمه شدن هنرمندان صنايع دستي گله مند است و مي گويد:من آن قدر درگير کارم هستم که گاهي به واسطه شنيده هايم نسبت به بوروکراسي موجود براي بيمه شدن ترجيح داده ام به دنبال آن نباشم.اين هنرمند با بيان اين که بايد به درستي مشخص شود اصلا هنرمند به چه کسي اطلاق مي شود خاطرنشان مي کند: گاهي بعضي مسئولان بين هنرمندان رشته هاي مختلف فرق هايي قائل مي شوند. به هنري بصري مي گويند و به هنري ديگر هنر دستي و يا هنر زيبا اطلاق مي کنند و به عبارتي براي هر هنري جذابيتي قائل شده اند و گاهي اين تفکيک مشکلاتي را ايجاد مي کند و باعث ايجاد تبعيضاتي بين هنرمندان مي شود.
چيني ها قسم خورده اند
وي با بيان اين که در خلق آثار چوبي کار تلفيقي زياد است مي گويد: اما متاسفانه گاهي ما حتي مشکل کارگاه هم پيدا مي کنيم ،جايي که بتوانيم کارگاهي چند متري داشته باشيم تا محصولاتمان را توليد و عرضه کنيم. وي تصريح مي کند:يکي از مشخصه هاي چيني ها اين است که از کارهاي ايراني کپي برداري مي کنند. انگار چيني ها قسم خورده اند که از روي کار ، هنر و صنايع دستي ما بزنند و همين کار را هم مي کنند . ولي واقعا چرا ما قسم نخوريم که هنرمان را حفظ کنيم.اي کاش مسئولان ما هم قسم بخورند که هنر ايراني را حفظ کنند يا اگر قسم هم نمي خورند لااقل شرافت هنرمندان ايراني را در نظر بگيرند.
هنوز چرم شترمرغ چيني به بازار نيامده است
در غرفه اي ديگر انواع و اقسام کيف هاي چرمي عرضه شده است. گران ترين کيف اين غرفه يک کيف لپ تاپ است با قيمت 340 هزار تومان با قابليت ضربه گير و جاي گيري زياد و ارزان ترين آن ها هم يک کيف کوچک تلفن همراه دست دوز چرمي است با قيمت 4 هزار تومان. بهرام صورتي هم گله مند است از چيني ها و محصولات نامرغوب و مصنوعي آن ها که روانه بازار شده است. آن ها کيف و کفش با طرح چرم شترمرغ زده اند ولي اين کار را روي چرم گاوي انجام داده اند چرا که هنوز چرم شترمرغ چيني به بازار نيامده است ضمن آن که چرم شتر مرغ حتما بايد با دست دوخته شود.
3 ميليون وام ؛ 6 ماه انتظار
در غرفه پته دوزي محصولات خاص پته دوزي خاص استان کرمان به نمايش گذاشته شده است.فاطمه قليچي مسئول اين غرفه از گران شدن مواد اوليه اين هنر اصيل ايراني گله مند است و مي گويد:قيمت پشم و نخ که مواد اوليه توليد اين محصول است بسيار گران شده است و افراد دوزنده آن هم کم شده اند.الان ديگر کرماني ها به دليل پايين بودن دستمزد دوخت در اين حرفه مشغول نمي شوند و افغاني ها با دستمزد پايين تر دوزنده پته هاي کرمان هستند.وي نيز از حمايت نشدن صنف پته دوزي گله مند است و مي گويد:براي تامين سه ميليون وام 6 ماه است که در نوبت هستم و براي همين مبلغ ناچيز بايد ضامن کسر از حقوق معرفي کنيم.
خواستم بيمه شوم اما قبول نکردند
در غرفه اي ديگر سيد محمود احمدي ، هنرمندي مسن کالاهاي تزييني چوبي زيبايي را عرضه کرده است. اولين دغدغه اش مخالفت با بيمه شدنش است آن هم پس از 30 سال فعاليت در اين هنر.وي مي گويد:خواستم بيمه شوم اما قبول نکردند. من سنم بالاي 50 سال است و با وجودي که 18 سال سابقه بيمه داشتم اما نپذيرفتند که از اين به بعد بيمه هنرمندان شامل حالم شود.او مي گويد: اين نمايشگاه سالي يک بار بر پا مي شود و تمام فروش ما هم در همين نمايشگاه است.جشنواره و نمايشگاه بين المللي تخصصي و صادراتي صنايع دستي تا امروز 23 خرداد ماه از ساعت ۹ صبح تا ۲۲ بعدازظهر در سالن ميلاد نمايشگاه بين المللي تهران ادامه دارد، بازديد از صنايع دستي ايراني بدون نگراني از تقلبي بودن يا چيني بودن لذتي دارد که بايد آن را تجربه کرد.