احتمال ایجاد پدافند فرهنگی در دانشگاه‌ها

امام جمعه مشهد با اشاره به اینکه در فضاسازی ارزشی و فرهنگی حرف اول را استاد می‌زند، نه دانشجو، به برخی رفتارهای اساتید در دانشگاه‌ها انتقاد کرد.

به گزارش مشرق به نقل از فارس، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی امام جمعه شهر مشهد مقدس، در ششمین اجلاس معاونین فرهنگی و اجتماعی و نمایندگان وزیر در هیئت‌های نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاه‌ها که عصر روز گذشته (چهارشنبه) در مشهد برگزار شد، با اشاره به اینکه در توسعه تولید ملی نقطه اول توسعه در نیروی انسانی است، گفت: شاید این تعبیر که مقام معظم رهبری فرمودند سال "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نظرشان در عنوان تولید، توسعه نیروی انسانی بود.
وی افزود: مقام معظم رهبری عنایت خاصی داشتند که در حمایت از کار و سرمایه ایرانی، ایرانی بودن را به آن اضافه کردند.

علم‌الهدی در تولید و حمایت از سرمایه، اولویت را با نیروی انسانی دانست و افزود: در همه حوزه‌ها و زمینه‌ها زمامدار تامین نیروی انسانی، مراکز آموزش عالی هستند که اگر بتوانیم در این زمینه نیرو‌سازی کنیم در جهت توسعه تولید ملی موثرترین گام برداشته شده است.

* نیروی ضدارزشی به درد تولید ملی نمی‌خورد

وی با بیان اینکه نیروسازی دندانه اول چرخ برای نظام و جامعه است و باید این دندانه در بستر زندگانی اجتماعی نظام و جامعه ولایی صورت بگیرد، گفت: نیرویی که با ویژگی‌ها و خصوصیات ارزشی جامعه پرورش پیدا کند، در تولید ملی دارای اثر خواهد بود و اگر در این فضای ارزشی پرورش پیدا نکند، ممکن است در جهت علمی و فناوری ساخته شود اما به درد تولید ملی نمی‌خورد و نمی‌تواند در این عرصه اثر‌گذار باشد.

وی با اشاره به اینکه اگر نتوانیم نیرویی را با ویژگی‌های ارزشی و با خصوصیات اخلاقی و اعتقادی متناسب با نظام ولایی‌مان پرورش دهیم این نیرو در تولید ملی موثر نخواهد بود، اظهار داشت: رسالت اصلی این نیرو بر عهده معاونت فرهنگی دانشگاه است که سیاست‌گذار حوزه آموزش عالی کشور به حساب می‌آید.

علم‌الهدی مدیران فرهنگی را حافظان حدودالله دانست و گفت: فرهنگ مجموعه ارزش‌هاست؛ متاسفانه هم در برداشت‌های اجتماعی و هم در سیاست‌گذاری و عنوان‌گذاری‌های ادبیات این اشتباه وجود دارد که فرهنگ و هنر را یک جریان ممزوج و آمیخته با یکدیگر حساب می‌آورند.

وی افزود: ارتباط هنر به فرهنگ به اندازه ارتباط علم و فرهنگ است؛ اشتباه است هنر را با فرهنگ ممزوج کرد.

علم‌الهدی فرهنگ را توده ارزش‌ها دانست و افزود: در جامعه دینی ارزش‌ها باید دینی باشد و مسئول و مدیر فرهنگی به عنوان مدیر اجرایی ارزش‌ها در جامعه یا در نهادی که عنوان فرهنگی دارد به حساب می‎‌آید و همین نکته تمایز متدین از بی دین، مومن از فاسد، جامعه دینی از غیر دینی است.

وی اضافه کرد: ارزش‌های اسلامی باید در آموزش عالی که محیط نیرو سازی است به عنوان حرکت اولیه توسعه تولید ملی بنیان‌گذاری شود.

* با آموزش و تربیت، فرهنگ عملیاتی نمی‌شود

امام جمعه مشهد با بیان اینکه جریان فرهنگ در محیط دانشگاه یک جریان خاص و از مقوله تربیت، پرورش و اجرای بعضی معارف دینی در دانشگاه جداست، متذکر شد: فضای دانشگاه و موقعیت دانشگاه برای دانشجو یک موقعیت تربیتی و پرورشی نیست؛ در دانشگاه که دختر و پسر جوان تحصیل می‌کنند، جایی نیست که بشود دانشجو را تربیت کرد چراکه جوان در این شرایط به مقاومت در برابر القائات تربیتی جریان فرهنگی قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه فرهنگ با ابزار آموزش هم قابل اجرا نیست، ادامه داد: آموزش یک جریان جبری است که در محیط دانشگاه اجرا می‌شود و دانشجو در مقام رسیدن به یک نقطه و مرتبه خاصی در مقطع تحصیلی به صورت تلخ‌کامی مسیر آموزش را طی می‌کند و برنامه‌های آموزشی را می‌گذراند؛ براین اساس فرهنگ نه با جریان تربیت قابل اجراست نه با تعلیم نه با تلقین‌ها.

به گفته علم‌الهدی تنها نکته‌ای که می‌تواند مجری فرهنگ در دانشگاه باشد، فضاسازی فرهنگ-فضاسازی ارزشی در دانشگاه است؛ در محیط دانشگاهی بایستی دین ارزش قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه در دوران دفاع مقدس بعضا افرادی که خیلی به مبانی اسلامی تقید نداشتند به خاطر حاکمیت فضای ارزشی دفاع مقدس در دانشگاه، متقاضی عزیمت به جبهه‌ها بودند، تصریح کرد: امروز خلا بزرگ دانشگاه فضاهای ارزشی یا فضاسازی برای ارزش‌های دینی در جامعه است.

علم‌الهدی افزود: اگر امروز در فضای دانشگاه بی حجابی یک ضدارزش به حساب بیاید، یک فرد بی حجاب به خودی خود حجاب را رعایت می‌کند، اما اگر اینگونه نباشد، صدها برنامه فرهنگی هم گذاشته شود، این فرد با حجاب نمی‌شود.

* لزوم وجود پدافند فرهنگی در دانشگاه‌ها

امام جمعه مشهد معتقد است که باید برای ارزش‌ها فضا ساخته شود و در این مسیر نیاز ابتدایی وجود پدافند فرهنگی در محیط دانشگاه است که مجری این پدافند بایستی حراست دانشگاه باشد چراکه اگر مسئول فرهنگی در محیط فرهنگی وارد حوزه اجرائیات و برخورد شود در فضاسازی فرهنگی ارزش‌ها موفق نخواهد شد؛ همچنین اگر پدافند فرهنگی در دانشگاه عملیاتی نشود، فضاسازی ارزش‌ها امکان‌پذیر نیست.

علم‌الهدی عهده‌دار بودن مسئولیت فرهنگی دانشگاه توسط معاونت فرهنگی را یکی از اشتباهات کنونی دانست و اظهار داشت: وقتی بناشد برنامه‌ریزی و اجرای پدافند فرهنگی بر عهده معاونت فرهنگی باشد یقینا در برنامه‌ریزی ارزش‌ها موفقیتی حاصل نخواهد شد؛ در دانشگاه حوزه فضاسازی برای ارزش‌ها جریانی است که بایستی همه مسئولیت‌ها در آن دخالت داشته باشند و همه عناصر گارگزار دانشگاه چه در حوزه مدیریت و چه در حوزه آموزش بایستی در آن دخالت کنند.

وی ادامه داد: اگر مسئولیت فرهنگی دانشگاه بر عهده یک نفر یا یک حوزه باشد، شکست حتمی است چراکه در اولین برخورد مسئول با یک جریان ضدارزشی، موقعیت سازندگی معاونت فرهنگی در محیط دانشگاه از دست می‌رود و فرهنگ‌سازی ناقص می‌شود.

امام جمعه مشهد با بیان اینکه نباید فراموش کرد دانشگاه جای تضارب افکار و اندیشه است اما جای آزادی عمل نیست، گفت: اگر در دانشگاه فکر و حرف محدود شد، دانشگاه پویایی خود را از دست می‌دهد و رشد نخواهد داشت؛ اما دانشگاه محیط آزادی عمل نیست اگر اینگونه بود دزد می‌توانست در دانشگاه دزدی کند و جانی می‌توانست آدم بکشد.

* فضاسازی فرهنگی باید از اساتید آغاز شود

علم‌الهدی با اشاره به اینکه در فضاسازی ارزشی و فرهنگی حرف اول را استاد می‌زند، نه دانشجو و مقصر فاصله فرهنگی اساتید هستند، تصریح کرد: مشکل از اینجاست که وقتی یک دختر آرایش کرده بی حجاب سر کلاس از استاد مساله بپرسد، استاد با تبسم، لبخند و خوش‌و‌بش جوابش را می‌دهد و در کنار او اگر یک خواهر با حجاب و چادری همان مساله را بپرسد با گرفتگی ابروان استاد روبرو می‌شود.

وی با تاکید بر این نکته که این حرکت و برخورد از یک استاد در محیط کلاس درس در دانشگاه ضدارزش دین را ارزش‌گذاری می‌کند، اظهار داشت: این اقدام فضاسازی ارزشی دانشگاه را بر هم می‌زند و بر همین اساس است که باید فضاسازی را از اساتید شروع کرد نه دانشجویان.

به گفته امام جمعه مشهد نه در مسائل سیاسی-اجتماعی دانشجو مقصر است و نه در مسائل فرهنگی؛ ضمن اینکه حرکت‌های ناهنجار سیاسی-اجتماعی که در محیط دانشگاه به وسیله دانشجو صورت می‌گیرد پس از پیگیری مشخص می‌شود کار اساتید است.

وی ادامه داد: در مسائل فساد اخلاقی هم همین است؛ مفاسد اخلاقی دانشگاه هم زیر سر اساتید است.

* وزارت علوم اسلامی در دوره کامران دانشجو

علم‌الهدی با بیان اینکه وزارت اسلامی علوم، تحقیقات و فناوری را در دوران وزارت کامران دانشجو لمس کرده‌ایم و در این زمینه باید از تقید و استقامت وزیر علوم تقدیر کرد، به آئین‌نامه ارتقای اساتید اشاره کرد و گفت: اینکه چند امتیاز برای ارتقا و ترفیع اساتید در زمینه فرهنگی لحاظ شده است واقعا سرمایه ارزشمندی است؛ منتها در جلسات و شوراها، این مسائل به تعبیر عوامانه ماست‌مالی می‌شود و این امتیاز را به استاد کثیف، ضدارزش و فرهنگ هم می‎‌دهند.

وی این امتیاز را سرمایه خوبی برای معاونین فرهنگی دانست تا از این طریق در عرصه فرهنگ از اساتید فعالیت خواسته شود و استاد از محیط کلاس تا کل دانشگاه ارزش‌گذاری کند.

علم‌الهدی با اشاره به اینکه اگر در جهت تربیت نیروی انسانی موفق نباشیم دندانه اول تولید ملی کند خواهد شد، افزود: دندانه اول که کند شود فعالیت بقیه دندانه‌ها فایده ندارد؛

امام جمعه مشهد با این توصیف تصریح کرد: در راستای شعار سال که مقام معظم رهبری تعیین فرمودند، معاونین فرهنگی نقش موثر و عمده در عملکرد صحیح چرخ دنده اول دارند.