روزنامه اعتماد: ظاهرا عزم رستم قاسمي، وزير نفت براي واگذاري پروژههاي نفتي به توان داخل موجب شده است تا برخي قراردادهاي نفتي با تكيه بر همين توان داخلي به پيمانكاران فعلي وزارت نفت كه از شهريور گذشته تاكنون نام آنها بارها در پاي قراردادهاي نفتي ذكر شده است واگذار شود. بر اين اساس روز گذشته قرارداد طرح توسعه دو ميدان نفتي توسن و آلفاي شركت نفت فلات قاره به صورت ترك تشريفات مناقصه به قرارگاه سازندگي خاتمالاوصيا واگذار شد تا تعداد قراردادهاي منعقد شده فيمابين وزارت نفت و مجموعه خاتمالانبيا و خاتمالاوصيا به بيش از 51 قرارداد و حجم مالي نزديك به 17 ميليارد دلار برسد. براساس اين توافق مقرر شده است انجام مطالعه پايه طرح توسعه اين دو ميدان نفتي در خليجفارس و ارائه پيشنهاد فني و مالي توسط قرارگاه سازندگي خاتمالاوصيا انجام شود. هدف از طرح توسعه ميدان نفتي آلفا ساخت يك سكوي اقماري با هدف توليد روزانه پنج هزار بشكه نفت خام و انتقال نفت توليدي به سكوي دريايي رسالت است. همچنين در اين قرارداد حفاري چهار حلقه چاه و ساخت يك خط لوله دريايي به طول 25 كيلومتر در دستور كار قرارگاه خاتمالاوصيا قرار گرفته است. براساس مطالعات انجام شده در سطح شركت ملي نفت ايران ميزان نفت خام درجاي اوليه ميدان آلفا حدود 80 ميليون بشكه و ميزان نفت قابل استحصال اين ميدان دريايي حدود 12 ميليون بشكه برآورد شده است. همچنين هدف از توسعه ميدان نفتي توسن توليد اوليه روزانه 10 هزار بشكه نفت خام در فاز اول و ارزيابي آثار تزريق آب در فاز دوم توسعه اين ميدان دريايي است. بر همين اساس و در شرايطي كه برقراري محدويتهاي تجاري از سوي غرب، راه ورود شركتهاي بزرگ نفتي خارجي به پروژههاي نفتي و گازي كشور را تقريبا دشوار كرده است، نگاه دولتيها به سوي بهرهمندي از توان فني و مهندسي داخلي جلب شده است. در اين بين «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» و «قرارگاه سازندگي خاتمالاوصيا» توانستهاند نقش موثري در جلب، جذب و مشاركت پروژههاي داخلي ايفا كنند. «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» كه پيش از اين در زمينههاي مختلفي شامل سدسازي، شبكههاي آبياري، احداث خطوط لوله آب، گاز، ابنيه، تونل، سازههاي زيرزميني، بندر، مخازن، تصفيهخانهها، سازههاي دريايي شناور، اسكله و صنايع كشاورزي و... حضور داشته، طي سالهاي اخير در حوزه صنعت نفت، گاز و پتروشيمي نيز وارد شده است. اما در اين بين سوالي كه مطرح است، اينكه ارزش قراردادهايي كه وزارت نفت با اين پيمانكار داخلي در قبال پروژههاي نفت و گاز امضا كرده چقدر است؟ مذاكره براي نهايي كردن بيش از 10 ميليارد دلار قرارداد طرحهاي مختلفي همچون طرح توسعه سه فاز پارس جنوبي، ساخت خطوط انتقال نفت و گاز، توسعه پالايشگاه ايلام و توسعه ميدان بزرگ نفتي «سوسنگرد»، ميان وزارت نفت و «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» در حال انجام است. ظاهرا معطل نگذاشتن طرحهاي در دست اجراي صنايع نفت، گاز و پتروشيمي كه به يكي از سياستهاي وزارت نفت تبديل شده خود دليلي براي واگذاري چنين پروژههايي به اين پيمانكار نفتي وزارتخانه است. از اين رو مسوولان صنعت نفت با در نظر گرفتن شرايط خاص سياسي كشور، پروژههاي مختلف را با اولويت قرار دادن مجموعههاي داخلي يكي پس از ديگري واگذار ميكنند. البته ارقام اعلام شده (10 ميليارد دلار) به غير از بيش از پنج ميليارد دلار قراردادي است كه از سوي وزارت نفت با «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» نهايي شده است. اما مهمترين قراردادهاي منعقده با «خاتم» به ترتيب زير است؛ جداي از اينكه اين قراردادها فقط در بخش نفت و گاز است، چرا كه قرارگاه خاتم در سازندگي و توسعه پروژههاي وزارت نيرو، راه و ترابري، صنايع و معادن و ساخت و ساز مشاركت فعالي داشته و دارد.
فاز 24 – 22 پارس جنوبي
پس از كنار گذاشتن تركيه از طرح توسعه فازهاي 22 تا 24 ميدان مشترك پارس جنوبي، مذاكرات با «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» براي واگذاري قرارداد اين سه فاز گازي به صورت ترك تشريفات مراحل پاياني خود را پشت سر گذاشت. بر اساس برآوردهاي شركت ملي نفت، ارزش تقريبي طرح توسعه فازهاي 22 تا 24 پارس جنوبي حدود پنج تا شش ميليارد دلار تعيين شده كه در صورت توافق به روش eppsc شامل طراحي، تدارك و تامين، ساخت و راهاندازي امضا خواهد شد.
تفاهمنامه 3/1 ميليارد دلاري
ساخت قطعه سوم خط لوله ششم سراسري از ديگر پروژههايي است كه تفاهمنامه آن ميان شركت ملي گاز و «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» به ارزش تقريبي يك ميليارد و 300 ميليون دلار امضا شد. در صورت توافق نهايي دو طرف، ساخت اين خط لوله 600 كيلومتري (اهواز تا دهگلان كردستان) كه از آن به عنوان خط لوله صادرات گاز ايران به اروپا ياد ميكنند همچون خط لوله «صلح»، توسط «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» انجام ميشود.
توسعه پالايشگاه ايلام
طرح توسعه فاز دوم پالايشگاه گاز ايلام هم از ديگر طرحهايي است كه در شرايط فعلي مذاكرات آن بين شركت گاز و «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» نهايي شده است. ارزش تقريبي اين پروژه گازي حدود 120 ميليون دلار برآورد ميشود كه با اجراي آن ظرفيت توليد گاز پالايشگاه ايلام به 10 ميليون مترمكعب در روز افزايش مييابد.»
ميدان «سوسنگرد»
طرح توسعه ميدان نفتي سوسنگرد از ديگر پروژههايي است كه تفاهمنامه آن بين شركت ملي نفت و «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» امضا شده است. ارزش اين پروژه نفتي حدود 500 ميليون دلار اعلام شده است.
خط لوله نكا – جاسك
مذاكره براي مشاركت در ساخت خط لوله نكا- جاسك يكي ديگر از پروژههاست؛ به طوري كه اخيرا اين مجموعه براي ساخت خط لوله هزار و 680 كيلومتري نفت نكا به بندر جاسك نيز مذاكراتي را با وزارت نفت داشته است. ارزش تقريبي اين پروژه نفتي نيز بيش از سه ميليارد دلار برآورد ميشود كه با اجراي آن امكان انتقال روزانه يك ميليون بشكه نفت از كشورهاي حاشيه درياي خزر به خليج فارس فراهم خواهد شد.
انعقاد قرارداد دو ميليارد دلاري
يكي ديگر از مهمترين قراردادهاي قرارگاه، توسعه فازهاي 15 و 16 پارس جنوبي است كه در تير ماه سال 85 ميان شركت ملي نفت و كنسرسيومي متشكل از «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا، شركت صف، ايزوايكو و شركت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي» به ارزش دو ميليارد دلار به امضا رسيد.
خط لوله «صلح»
همچنين ساخت فاز اول خط لوله هفتم سراسري به طول تقريبي 900 كيلومتر از ديگر پروژههاي قرارگاه است. اين خط لوله كه به نام خط لوله «صلح» با هدف صادرات گاز به پاكستان در دست اجراست، مهمترين طرح گازي اين پيمانكار داخلي بوده كه ارزش قرارداد آن 3/1 ميليارد دلار است.
ساخت سه خط لوله نفتي
واگذاري ساخت سه خط لوله نفتي در مجموع به طول يكهزار و 810 كيلومتر از ديگر پروژههايي است كه به صورت EPCF (مهندسي، تامين، اجرا و فاينانس) به اين مجموعه واگذار شده است. برآورد اوليه مالي اين پروژه 850 ميليون دلار است. خط لوله 20 اينچ نايين – كاشان - ري، خط لوله 22 اينچ رفسنجان – تربتحيدريه - امام تقي - مشهد به طول 900 كيلومتر و خط لوله 26 اينچ بندرعباس - رفسنجان به طول 470 كيلومتر از طرحهاي نفتي است كه به «قرارگاه خاتمالانبيا» واگذار شده است.
توليد گاز مايع
امضاي قرارداد 500 ميليون دلاري توليد گاز مايع «ايران lng» از ديگر پروژههايي است كه در سال 85 انجام شده است. پروژه «ايران lng» يكي از پروژههاي تبديل گاز طبيعي به گاز مايع است كه با ظرفيت 10 ميليون تن گاز طبيعي مايع در سال توسط شركت ملي نفت ايران در منطقه پارس 2 عسلويه اجرا ميشود.
هالگان و باغون
بر اين اساس قرارداد توسعه ميادين گازي هالگان و سفيدباغون با توجه به منابع مالي كافي قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا به اين مجموعه به صورت ترك تشريفات مناقصه واگذار شده است. ارزش اين قرارداد نزديك به يك ميليارد دلار است. مطابق با توافق انجام گرفته بين شركت ملي نفت و قرارگاه خاتمالانبيا بايد تمام منابع مالي و سرمايهگذاري طرح توسعه اين دو ميدان گازي توسط اين مجموعه تامين شود.
اين واگذاري قرارداد طرح توسعه دو ميدان گازي كه به صورت ترك تشريفات مناقصه به قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا (ص) است به صورت EPCF به قرارگاه خاتمالانبيا واگذار شده است. هدف از طرح توسعه ميادين هالگان و سفيدباغون توليد روزانه 19 ميليون مترمكعب گاز طبيعي است.
اتان و اتيلن و الانجي
سومين قرارداد صنعت نفت بوده كه در دوران مديريت رستم قاسمي در وزارت نفت به اين مجموعه واگذار شده است. شهريورماه سال گذشته قرارداد ساخت خط لوله اتان و اتيلن مركز به ارزش تقريبي 500 ميليون دلار توسط شركت ملي صنايع پتروشيمي به قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا واگذار شد. در همين راستا در آبانماه سال گذشته نيز خبري درباره واگذاري ساخت بزرگترين كارخانه الانجي ايران به ارزش تقريبي نيم ميليارد دلار به صورت ترك تشريفات مناقصه به قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا(ص) منعقد شد. بر اين اساس قرار است ساخت كارخانه الانجي 2300 منطقه نفتي مارون به ارزش تقريبي نيم ميليارد دلار شامل هزار و 877 ميليارد ريال و 194 ميليون يورو به قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا(ص) واگذار شود. پيش از اين هم از واگذاري قرارداد مطالعاتي ساخت مخازن زيرزميني نفت خام به قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا خبر داده شده بود. هدف از ساخت كارخانه الانجي منطقه نفتي مارون جمعآوري گازهاي توليدي از مخزن خامي ميدان نفتي مارون، همچنين گازهاي همراه نفت واحدهاي بهرهبرداري شماره 3 و 5 اين ميدان نفتي به عنوان منبع اصلي خوراك كارخانه در نظر گرفته شده است.
و 30 پروژه ديگر
هماكنون عمليات اجرايي بيش از 30 پروژه بزرگ بخشهاي مختلف بالادستي و پاييندستي صنعت نفت ايران توسط «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» در حال انجام است. احداث خط لوله دهم سراسري (حدفاصل پتاوه – پل كله) به طول 175 كيلومتر، خط لوله دوم خرمآباد به طول 169 كيلومتر، خط لوله طرح توسعه ميدان گازي كيش به طول 92 كيلومتر، خط لوله زيردريايي كيش به طول 17 كيلومتر و ساخت دو ايستگاه تقويت فشار گاز در مسير فاز دوم خط لوله ششم سراسري از ديگر طرحهاي در دست اجرا به شمار ميرود. ساخت تاسيسات آبگير پتروشيمي كاويان، مجتمع اوره و آمونياك پتروشيمي پرديس، تلمبهخانه نفت شهيد چمران، تاسيسات آبگير طرح توسعه ميدان گازي كيش، طراحي و تامين واحد نمكزدايي و مبدلهاي طرح توسعه ميدان گازي كيش، انبارهاي مكانيزه و تسهيلات گوگرد اسكله خدماتي پارس جنوبي، توسط اين مجموعه انجام ميگيرد. در بخش بالادستي صنعت نفت نيز هماكنون تعميرات سكوهاي ميادين مشترك نفتي «نصر»، «نصرت» و «ايلام» در خليج فارس، حفاري چاه توصيفي ميدان گازي «كيش»، حفاري فازهاي 17 و 18 پارس جنوبي، طراحي اوليه عمليات برداشت لرزهنگاري سهبعدي ميدان نفتي «بند كرخه»، لرزهنگاري ميدان نفتي «آزادگان شمالي»، عمليات و برداشت اطلاعات لرزهنگاري منطقه نفتي «چنگوله» ايلام و ساخت دو دكل حفاري توسط «قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا» و شركتهاي اقماري اين مجموعه در حال انجام است.