كودكان محروم از تحصيل، واقعيتی خاموش در جامعه

ملت آنلاین: سوادآموزي يكي از مهم‌ترين مسائل آموزش و پرورش به حساب مي‌آيد اين موضوع نه تنها در حوزه آموزش و پرورش بلكه در توسعه و پيشرفت يك جامعه و كشور نقش مهمي دارد تا جاييكه پيشرفت يك جامعه با وجود تعدادي كودك بي‌سواد يا كم سواد در مسيري نا هموار قرار مي‌گيرد. افزايش نابرابري‌ها و كم توجهي به حقوق كودكان به جايي رسيده است كه با توجه به آمارهاي منتشر شده 27 درصد كودكان كشور از چرخه تحصيل محروم هستند.

طبق تحقيقات علمي ارتباط زيادي بين سلامت و تحصيلات وجود دارد بنابراين وجود بي‌سوادي در جامعه كودكان مي‌تواند در آينده بحران سلامت را در پي داشته باشد. هرچند در طول سال‌هاي گذشته آمار متناقضي در ارتباط با كودكان بازمانده از تحصيل ارايه شده است اما حتي اگر يك كودك بي‌سواد يا كم سواد هم در جامعه وجود داشته باشد، جاي نگراني دارد. در شرايطي شاهد افزايش كودكان بي‌سواد و محروم مانده از تحصيل هستيم كه براساس قانون اساسي بايد سازوكارهاي لازم براي آموزش دانش‌آموزان فراهم شود و طبق برنامه پنج ساله تا سال 1393 بايد بي‌سوادي در گروه سني زير 50 سال در مناطق مختلف كشور ريشه‌كن شود اين موضوعي است

كه تنها در قالب يك قانون و ثبت شدن روي كاغذ به واقعيت نمي‌رسد. بر اساس سرشماري سال 1385، 19ميليون و 435هزار نفر از جمعيت كشور را كودكان و نوجوانان هفت تا 19ساله تشكيل مي‌دهند. كه به گفته مسئولان آموزش وپرورش بيش از 12ميليون و 300 هزار دانش‌آموز ايراني سال تحصيلي 1391ـ1390 را آغاز كردند كه بر اين اساس با احتساب تعداد كودكان و نوجوانان در سن آموزش يا لازم التعليم و تعداد دانش‌آموزان در سال تحصيلي جاري مي‌توان دريافت كه بيش از هفت ميليون نفر از كودكان و نوجوانان كشور از تحصيل در مدارس محروم هستند.

هدف، ترويج بي‌سوادي نيست

سيدكاظم موسوي يكي از نمايندگان در كميسيون آموزش و تحقيقات در گفت‌وگو با«ملت ما» مي‌گويد: از آنجا كه تحصيل دانش‌آموزان و فرزندان ما در كشور به عنوان يكي از موضوعات و برنامه‌ريزي‌هاي اساسي به حساب مي‌آيد اما باز هم ما با موضوع عدم تحصيل عده‌اي از كودكان مواجه هستيم او مي‌افزايد:

اين ميزان از بچه‌هاي مردم كه از تحصيل در مقاطع آموزشي و تربيتي محروم هستند در جامعه ما بسيار ديده مي‌شود و اين موضوع كاملا محسوس است. موسوي با بيان اين‌كه وزارت آموزش و پرورش و سازمان‌هاي ديگر بايد تدابير مورد توجهي بينديشند معتقد است: اين حركت در جامعه باعث مي‌شود در عصر تكنولوژي بي‌سوادي ترويج شود و اين براي پيكره آموزشي كشور ما نوعي بي‌انصافي است.

اين نماينده مجلس ادامه مي‌دهد: برابر اصل 33 قانون اساسي دانش‌آموزان تا مقاطع متوسطه بايد به شكل رايگان تحصيل كنند اين موضوع تنها به اين خاطر است كه يك كمكي براي تحصيل آيندگان كشوروجود داشته باشداما اگر حتي يك درصد بچه‌ها به مدرسه نروند اين هدف در جامعه اثرگذار نخواهد بود و كشور به سمت بالندگي و شكوفايي مورد نظر پيش نخواهد رفت موسوي با اشاره به اين‌كه هدف ما ريشه كني بي‌سوادي است و نه ترويج بي‌سوادي مي‌افزايد:

ما مي‌خواهيم در كشور جشن بي‌سوادي را شاهد باشيم نه اين‌كه شاهد رفتارهاي ناهمگون و چند منظوره باشيم كه بر پيكره نظام آموزشي ضرر مي‌رساند و جوانان جامعه را مايوس مي‌كند. بايد به اين نكته برسيم كه در اين زمينه يك تدبير صحيح داشته باشيم تا در جاي جاي كشور شاهد پيشرفت در حوزه آموزش و پرورش باشيم .

تكليف اين كودكان مشخص نيست

موسوي با ابراز تاسف از وجود برخي نابساماني‌ها در سيستم آموزشي كشور معتقد است: هنوز در برخي از روستاهاي كشور شاهد وجود مدارسي هستيم كه به شكل مجتمع اداره مي‌شوند اگر مدارس اينچنين راه‌اندازي شوند به اين معنا است كه كودكان و دانش‌آموزان براي رفتن به مدرسه بايد به روستاي ديگر بروند و با اين شرايط نرفتن يا اجازه ندادن خانواده‌هاي روستايي براي تحصيل دانش‌آموز خود با اين شرايط بر افزايش دانش‌آموزان خارج ازچرخه تحصيل مي‌افزايند. وزارت آموزش و پرورش تاكنون در اين باره برنامه‌ريزي مناسبي ارايه نكرده و تكليف اين كودكان در سياست‌گذاري‌هاي كلان كشور مشخص نيست.

موسوي در رابطه با اثرگذاري اين موضوع در درازمدت مي‌گويد: اين‌كه حدود يك چهارم كودكان كشور از چرخه تحصيل خارج هستند در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي، تكنولوژي و فناوري اثر مي‌گذارد. اين نوعي ضعف در مديريت يا زير ساخت‌هاي كشور است كه بايد تدابيري اتخاذ شود. در غير اين صورت ادامه اين روند در درازمدت بر سرمايه‌هاي كشور اثر منفي خواهد گذاشت و با رشد بزهكاري و از دست رفتن نيروي انساني در پيشرفت كشور مواجه خواهيم بود. آنچه بيش از همه‌چيز ضرورت توجه به تحصيل فرزندان در كشور را بيش‌تر مي‌كند تاثيري است كه اين نيروها براي آينده يك كشور با خود به همراه دارند.

فقر دليل اصلي محروميت از تحصيل

امير طاهرخاني يكي ديگر از اعضاي كميسيون آموزش مجلس در اين رابطه به«ملت ما» مي‌گويد: وجود 27 درصد دانش‌آموز خارج از حيطه تحصيل شايد آمار دقيقي نباشد اما حتي اگر اين ميزان يك درصد را هم نشان دهد باز هم جاي نگراني است او مي‌افزايد: تعداد زيادي از بچه‌هاي كشورمان واجد شرايط ادامه تحصيل و كسب سواد هستند اما به دلايل مختلف از جمله فقر محروم از تحصيل هستند اين نماينده مجلس مي‌گويد:

ما كشوري هستيم كه امكانات زيادي داريم، وجود حاكميت ديني در كشور ما از ديگر موضوعاتي است كه ما را از ساير كشورها در مقام برتري قرار مي‌دهد. در يك چنين كشوري نبايد با اين مشكلات مواجه باشيم چراكه ارزش‌هاي ديني ما قبول نمي‌كند اين تعداد دانش‌آموز از چرخه تحصيل دور باشند او دليل اصلي محروميت برخي دانش‌آموزان واجد شرايط از ادامه تحصيل را هزينه امكانات تحصيل دانسته و مي‌افزايد: هرچند هزينه تحصيل در كشور ما رايگان است اما تهيه امكانات تحصيلي هزينه دارد طاهرخاني معتقد است:

يكي ديگر از مواردي كه باعث مي‌شود تا عده‌اي از كودكان از تحصيل بمانند خانواده‌هاي معتادي است كه تمام درآمد آنها صرف تهيه مواد مخدر مي‌شوداو با ابراز تاسف از اين موضوع مي‌افزايد: دستگاه‌هاي متولي بايد اين افراد و خانواده‌هاي آنها را شناسايي كرده و درصدد رفع مشكل آنها برآيند. در برخي از كشورها ايجاد مانع بر سر تحصيل دانش‌آموزان چه از سوي خانواده آنها و چه از سوي دستگاه‌هاي متولي نوعي جرم به حساب مي‌آيد اين مشكل تا به آن اندازه رسيده است

كه روز به روز شاهد افزايش كودكان متكدي و دست‌فروشي هستيم كه درست در ساعات مدرسه در خيابان‌ها مشغول انجام كارهاي كاذب هستند. طاهرخاني ادامه مي‌دهد: اين مشكل در شرايطي آمار رو به افزايش دارد كه در همين كشور هزينه‌هايي در برخي مواقع حيف و ميل مي‌شود از جمله همين سفرهاي استاني دولت كه هزينه‌هايي به دنبال دارد كه به‌راحتي مي‌توان اين هزينه‌ها را صرف انجام اتفاقات خوب و موثر در جامعه كرد

بي‌توجهي مسئولان علت اصلي بي‌سوادي كودكان

اما ديدگاه آسيب‌شناسانه به اين موضوع شايد به خيلي از سوالات در اين زمينه پاسخ دهد. صمدي‌راد مددكار و آسيب شناس اجتماعي در آن رابطه به«ملت ما» مي‌گويد: معمولا وجود اين اتفاقات در جامعه ناشي از بي‌توجهي مسئولاني است كه در اين زمينه مشغول به فعاليت هستند.

وزارت آموزش و پرورش يكي از دغدغه‌هاي خود را بايد پرداختن به اين موضوع بگذارد كه در جامعه روز به روز در حال افزايش است. صمدي راد در رابطه با تبعات اجتماعي افزايش كودكان بي‌سواد و كم‌سواد در جامعه معتقد است: افزوده شدن به خيل بيكاران كشور، رو آوردن اين كودكان به مشاغل كاذب و افزايش كودكان كار و دلالي از جمله كارهايي است كه چه بسا با ادامه اين مشكل در جامعه در آينده با آن مواجه خواهيم بود.