راه‌اندازی 33 حوزه علوم اسلامی در دانشگاه‌ها

سایت مشرق: سهم حوزه‌هاي علميه در اجراي برنامه‌هاي آموزشي خود در دانشگاه‌هاي كشور رو به افزايش است. تعداد زيادي از دانشگاه‌هاي كشور در حال حاضر، ميزبان طرح جديدي از نهاد مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها تحت عنوان «حوزه علوم اسلامي دانشگاهيان» شده‌اند كه به موجب آن دانشجويان مي‌توانند با گذراندن شش ترم تحصيلي فارغ‌التحصيل، يكي از سطوح تحصيلي حوزه‌هاي علميه قم شوند.

گستره فعاليت «حوزه علوم اسلامي دانشگاهيان» در دانشگاه‌هاي كشور به بيش از 33 مركز مي‌رسد و علاوه بر دانشگاه‌هاي مادر و مطرح علوم‌انساني در كشور كه داراي موضوعيت بيشتري در اين رابطه هستند، دانشگاه‌هاي فني و مهندسي صنعتي شريف، علم‌وصنعت، اميركبير و دانشگاه خواجه نصير نيز مراكزي را تحت اين عنوان راه‌اندازي كرده‌اند.

اجراي سراسري اين طرح در دانشگاه‌هاي كشور در شرايطي است كه سهم حوزه‌هاي علميه در سيستم آموزش عالي و آموزش‌وپرورش كشور با اجراي طرح‌هايي همچون حضور روحانيون در مدارس، مشاركت در تدوين كتب درسي مدارس، واگذاري برخي مدارس به حوزه‌هاي علميه، مشاركت در تدوين برنامه درس ملي و سند تحول آموزش‌وپرورش، سياست‌گذاري در مصاديق اسلامي كردن دانشگاه‌ها و حضور اعضاي موسسه امام خميني در هيات‌علمي‌هاي دانشگاه علامه طباطبايي در طول چند سال اخير، بيش از پيش رو به افزايش است.

همچنين نهاد مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها نيز با ارايه و اجراي طرح‌هاي مشتركي با حوزه‌هاي علميه همچون عمره دانشجويي، كرسي‌هاي آزادانديشي در دانشگاه‌ها، هسته‌هاي مشاوره، برگزاري اردو‌هاي فرهنگي و دانشجويي و دوره‌هاي آموزش نگرش‌هاي سياسي سعي در تحقق هرچه بيشتر نگرش وحدت حوزه و دانشگاه را دارد.

در آيين‌نامه حوزه علوم اسلامي دانشگاهيان در رابطه با نوع فعاليت اين مراكز آمده است: حوزه علوم اسلامي دانشگاهيان، مركزي است آموزشي و تربيتي وابسته به نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها كه در راستاي تحقق اهداف و سياست‌هاي آموزشي نهاد، در زمينه آموزش معارف اسلامي بر مبناي مكتب اهل بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام فعاليت مي‌كند كه در اين آيين‌نامه با عنوان اختصاري حوزه ذكر مي‌شود و به تمامي دانشجوياني كه براي گذراندن دوره آموزش علوم اسلامي به اين حوزه مراجعه مي‌كنند، «دين‌پژوه» گفته مي‌شود.

طراحي، تغيير و تصحيح نظام آموزشي شامل برنامه آموزشي، سرفصل‌ها و دروس به صورت متمركز از ستاد مركزي حوزه ارسال مي‌شود و آموزش در حوزه براساس نظام واحدي است و در نظام واحدي ارزش هر درس به تعداد واحدهاي آن درس سنجيده مي‌شود و قبولي يا عدم قبولي دين‌پژوه در يك درس به همان درس محدود مي‌شود.

چه دروسي در حوزه دانشگاهيان تدريس مي‌شود؟
نگاهي اجمالي به دروس حوزه اسلامي دانشگاهيان نشان مي‌دهد، اين دروس در ابتدا داراي تفاوت‌هايي با مواد درسي سطوح ابتدايي حوزه علميه قم است و از سوي ديگر، بخش زيادي از منابع آن متعلق به شخصيت‌هاي سياسي و حوزوي همچون آيت‌الله مصباح‌يزدي، رييس موسسه امام خميني قم، حجت‌الاسلام خسروپناه، رييس انجمن حكمت و فلسفه ايران و از استادان موسسه امام خميني قم و حجت‌الاسلام رسول جعفريان است.

عمده‌ترين منابع درسي حوزه اسلامي دانشگاهيان، دروسي همچون انسان‌شناسي، ترجمه و مفاهيم قرآن كريم، حديث‌شناسي و حديث‌خواني، كلام اسلامي و كلام جديد، نظام سياسي اسلام، آشنايي با اديان، جريان‌شناسي فرهنگي، اخلاق اسلامي، فقه عمومي، اصول فقه تاريخ اسلام و سيره، آشنايي با فلسفه اسلامي و نقد فلسفه غرب و آشنايي با عرفان اسلامي است.

در آيين‌نامه اجراي اين طرح در رابطه با درس نظام سياسي اسلام آمده است كه اين درس به بررسي مدل‌هاي حكومتي و نظريات رايج در اداره جامعه پرداخته و اصل ولايت فقيه را اثبات مي‌كند و در توضيح جريان‌شناسي فرهنگي نيز عنوان شده است: «لازم است اشاره شود كه شناخت جريان‌هاي سياسي، اگرچه براي تحصيلكردگان لازم است، اما به دليل روشنگري‌ها و شفاف‌سازي‌هاي انجام شده توسط بزرگان و اتفاقاتي كه در سال‌هاي اخير و خصوصا پس از انتخابات سال88 به وقوع پيوسته كه منجر به ايجاد شناخت كافي از جريان‌هاي سياسي جامعه شده است، از اين‌رو معتقديم كه شناخت خوبي از جريان‌هاي سياسي، براي نخبگان و تحصيلكرده‌ها عموما و دين‌پژوهان حوزه دانشگاهيان خصوصا حاصل شده است.

بنابراين جريان‌شناسي سياسي در عين داشتن لزوم، اولويت ندارد و مضافا بر اينكه هجمه و حمله‌اي كه از طرف برخي جريان‌هاي فكري و فرهنگي به اسلام و مباني ديني وجود دارد، از طرف جريان‌هاي سياسي يا وجود ندارد يا به اين شدت و حدّت نيست. واكسينه شدن دين‌پژوهان در برابر نحله‌هاي فكري در مكاتب فلسفي غرب نيز از ديگر توضيحاتي است كه در رابطه با دلايل تدريس در آشنايي با فلسفه اسلامي و نقد فلسفه غرب اشاره شده است.

تحصيل در تمامي دوره‌هاي حوزه علوم اسلامي دانشگاهيان كاملا رايگان است و دانشجويان در پايان ترم و پس از فراغت از تحصيل گواهي پايان دوره با مجوز وزارت علوم دريافت مي‌كنند كه در مراكز حوزه‌هاي علميه نيز داراي اعتبار است.