روایت رفسنجانی از گلایه رهبری در جلسه سران

رهبری در جلسه‌یی که من و سران سه قوه خدمت ایشان بودیم، با اوقات تلخی فرمودند که من از اصلاح سیاست‌های اصل 44 انتظار یک انقلاب اقتصادی داشتم. ولی چند سال گذشته و چیزی نمی‌بینم...

روزنامه اعتماد در گفت وگویی با آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی نوشت:

*عملکرد مجمع در دو بخش قابل ذکر است. عملکرد جلسات رسمی مجمع تشخیص مصلحت نظام از بدو تاسیس از سال 1366 تاکنون بدین‌گونه بوده است: طرح‌ها و لوایح اختلافی بررسی‌شده 145 مورد، سیاست‌های کلی مصوب 46 مورد، معضلات بررسی‌شده 46 مورد، استفساریه‌های پاسخ‌داده‌شده 15 مورد، مقررات و آیین‌نامه‌های ارسال شده برای رهبر معظم انقلاب پنج مورد، گزارشات نظارتی ارسال شده برای رهبری معظم‌له و شورای نگهبان سه مورد، سایر موارد از جمله پیشنهادها، کسب تکلیف‌ها و ارجاعات هشت مورد و طرح‌ها و لوایح اختلافی عودت داده شده به مجلس شورای اسلامی برای رفع ابهام 14 مورد بوده است. در بخش نظارت باید بگویم که در آنجا وظیفه ذاتی ما نبوده، بلکه وظیفه محول شده بود که ابزارش به ما داده نشد. در نظارت به دلایلی در اجرا موفق نیستیم جز در مجلس. اما در سیاست‌نویسی مشکلی نداریم.

حدود هشتصد بند یا ماده یا تبصره را تا به حال تصویب کرده‌ایم و رهبری هم اکثر آنها را تایید و ابلاغ کرده‌اند. اگر این مجموعه بررسی شود و آن را به یک کتابچه تبدیل کنیم که در دسترس باشد، خیلی کم می‌توان به آن اعتراض کرد. چون مصوبات مجمع قانون روزمره نیست، اصولی کلی است که باید بر اداره کشور حاکم باشد. به نظرم در این بعد موفق بوده‌ایم. در داوری هم کاملا موفق هستیم. برای اینکه وقتی مجمع داوری کرد و رای داد، این داوری در جایی نباید تایید شود، به مجلس می‌فرستیم و مجلس همان را ضمیمه قانون می‌کند. در تدوین سیاست‌های کلی هم مشکلی نداریم. البته رهبری خودشان می‌خواهند این سیاست‌ها را با دقت بیشتری تصویب و ابلاغ کنند، یک مقدار تاخیر ایجاد می‌شود و گاهی چهار، پنج سال طول می‌کشد و بعضی سیاست‌ها کهنه می‌شود. ما معمولا عمر سیاست‌ها را 10 ساله درنظر گرفته‌ایم. اگر اشکالی داشته باشد، بعد از 10 سال اصلاح می‌کنیم والا ادامه پیدا می‌کند

* نوعا اعضای مجمع زیاد فرق نکرده‌اند و اعضای جدید زود با دیگران منطبق می‌شوند. یعنی بعد از چند جلسه با جمع تطبیق پیدا می‌کنند. در تدوین سیاست‌های کلی همان سبک و تحقیقات است. کمیسیون‌ها عده زیادی متخصص دارند و آنها بررسی می‌کنند و در جلسه رسمی مجمع بررسی می‌شود.ترکیب مجمع در دور ششم تغییر زیادی نمی‌کند در جلسه‌یی که من و سران سه قوه خدمت مقام معظم رهبری بودیم با اوقات تلخی فرمودند که من از اصلاح سیاست‌های اصل 44 انتظار یک انقلاب اقتصادی داشتم. ولی چند سال گذشته و چیزی نمی‌بینم.

*داوری هم زیاد تغییرکننده نیست. به نظرم تغییر ماهوی در این مدت نداشته‌ایم. سیاست‌های کلی ثابت بوده است. این سیاست‌ها روندی است که همین‌طور ادامه دارد. مجموعه سیاست‌های اعلام شده یا آنچه ما تصویب کرده‌ایم و به رهبری داده‌ایم که هنوز اعلام نشده است. (حدود 40 درصدش اعلام نشده) در نگاه کلی مجموعه بسیار خوبی است.

* رهبری در جلسه‌یی که من و سران سه قوه خدمت ایشان بودیم، با اوقات تلخی فرمودند که من از اصلاح سیاست‌های اصل 44 انتظار یک انقلاب اقتصادی داشتم. ولی چند سال گذشته و چیزی نمی‌بینم...مخاطب ایشان طبعا یا مجلس یا دولت هستند، در درجه اول مطرح شد که سهام عدالت را که دولت در اصل 44 گنجاند مثل یک بمب بود که در اجرای آن گذاشت. ما برای درآمدهای واگذاری، مصرف تعیین کرده بودیم. چهار مصرف در سیاست‌ها تعیین شده است، یکی این بود که برای مردم نیازمند ایجاد شغل و زندگی آنها اصلاح شود و به آنها سرمایه داده شود، اما آنها سهام عدالت را گنجاندند که چیزی دستگیر مردم نمی‌شود و معمولا هم واحدهای بزرگی که 40 یا 50 درصدش را سهام عدالت داده‌اند، سرمایه‌گذار آن را نمی‌خرد جز اینکه همین نهادهای شبه‌دولتی این کار را بکنند.

اینها تخلف بود. علاوه بر موارد صدر اصل 44 یا اینکه در سیاست‌های اصل 44 آورده بودیم که ظرف پنج سال دولت تمام کارهای تصدیگری که خودش به عهده گرفته که در صدر اصل 44 نیست، باید همه را واگذار کند. نه تنها این کار نشده، بلکه تعهدات هم زیادتر شده است...در سفرهای استانی کلی از مواردی را که به عهده می‌گیرند، اجرای آن ربطی به دولت ندارد، در بودجه‌ها هم نیست و طبق قانون باید به مردم داده شود. در قانون آمده که ظرف 10 سال بودجه کل کشور باید به کلی از نفت جدا شود چون نفت سرمایه است و باید مصرف سرمایه‌یی داشته باشد. این هم برعکس شد و وابستگی ما به نفت سال به سال بیشتر شده است. به خیلی از سیاست‌های اساسی عمل نمی‌شود.

*مقام معظم رهبری حدود یکی، دو ماه پیش به من فرمودند که درباره ترکیب اعضا پیشنهادی دارید؟ معمولا هر دوره از من سوال می‌کنند که اگر پیشنهادی برای اشخاص و موارد دیگر دارم بگویم. من گفتم هنوز درباره این موضوع فکری نکرده‌ام. در ملاقات اخیری که خدمت شان داشتم، گفتند که شما جواب ندادید؟ گفتم دبیرخانه پیشنهادهایی را تهیه کرده که من قبول دارم. 14 مورد به ایشان پیشنهاد شده است...درباره اعضا گفتند که تخصص‌هایی که نداریم اضافه شوند.

البته این تخصص‌ها در کمیسیون‌ها هست. شاید در صحن مجمع نباشد. درباره ترکیب هم جواب دادم که خیلی ضرورتی به تغییر نمی‌بینم، البته به‌جز دو، سه نفر مثل آقای توسلی که فوت کردند و برخی هم نمی‌آیند. این‌گونه جاهای خالی هست. من کسی را پیشنهاد ندادم. قاعدتا برای این دو، سه نفری که نیستند، کسانی را باید در نظر بگیرند. این مجموعه تغییر زیادی نمی‌کند. ممکن است سه، چهار نفر کم و زیاد شوند. دفعه قبل هم پنج نفر اضافه شدند و چند نفر هم کم شدند.