یارانه‌ها؛ روستائیان دیگر فرش نمی‌بافند

سحام نیوز: فرش دستباف ایرانی که زمانی یکی از اقلام صادراتی مهم کشور محسوب می‌شد، این روزها با افزایش تعداد رقبا و پائین‌تر بودن قیمت فرش دستباف کشورهای دیگر، در شرایط تقریبا نامناسبی قرار گرفته و قیمت بالای آن توان رقابتش در عرصه‌های بین‌المللی را کم‌رنگ کرده است.
به گزارش ایسنا، این روزها فرش‌های دستباف کشور‌هایی مانند هند، پاکستان، چین، ترکیه و افغانستان با قیمت‌هایی به مراتب پایین‌تر از نمونه‌های ایرانی به فروش می‌رسند و همین‌ موضوع موجب شده است که استقبال از فرش‌های دستباف ایرانی در سطح دنیا کمتر شود.
جایگاه ممتازمان در دنیا را از دست داده‌ایم
در این رابطه غلامحسین نیشابوری – معاون اتحادیه فر‌ش فروشان دستباف، می‌گوید: در حال حاضر به دلیل بالا ‌بودن دستمزد‌ها، قیمت تمام‌شده‌ فرش‌های ایرانی به نسبت بالاتر از سایر کشور‌هاست و همین موضوع باعث شده که ما جایگاه ممتازی که در دنیا داشتیم را از دست بدهیم.
وی ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم به صورت منطقی در نظر بگیریم، تولید باید مطابق با برنامه و با اهداف از پیش‌ تعیین‌شده صورت گیرد. برای رسیدن به این هدف لازم است که تولید فرش دستباف در کارگاه‌های متمرکز انجام شود، اما متاسفانه به دلیل بالا‌ رفتن دستمزد‌ها و لزوم پرداخت بیمه و مزایا، اکنون این کارگاه‌ها خیلی کم در کشور ما ایجاد شده و تولید فرش دستباف ایرانی به طور عمده در خانه‌ها صورت می‌گیرد.
وی در عین حال می‌گوید: حتی بدون داشتن کارگاه های متمرکز، دستمزد‌هایی که برای فرش دستباف پرداخت می‌شود، بسیار بالاست و همین موضوع توان رقابتی ما را به شدت کاهش داده است. البته با این حال هم‌چنان فرش اعلاء و ریز‌باف ایرانی مشتریان خاص خود را دارد، اما قیمت بالای این نوع فرش مانع از آن می‌شود که فروش آن در حجم گسترده صورت گیرد.
بعد از هدفمندی یارانه ها روستائیان دیگر فرش نمی‌بافند
نیشابوری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان این‌که در حال حاضر تولید خانگی فرش‌های دستباف روز‌به‌روز کمتر می‌شود، به نکته‌ای جالب اشاره کرده و می‌گوید: پس از هدفمند‌شدن یارانه‌ها بسیاری از خانواده‌های روستایی که پیش از این به تولید فرش دستباف می‌پرداختند، این کار را کنار گذاشته و ترجیح دادند که از یارانه‌های خود به عنوان کمک‌هزینه استفاده کنند و با توجه به اینکه معمولا بافت فرش فعالیت و حرفه اصلی این افراد محسوب نمی‌شود و اعضای خانواده به عنوان درآمد ثانویه به آن نگاه می‌کنند، لذا با پرداخت یارانه ها بخش عمده ای از بافندگان روستایی این کار را کنار گذاشته‌اند.
بازارهای مهم فرش ایرانی در حال از دست رفتن است
معاون اتحادیه فروشندگان فرش دستباف در ادامه در ارتباط با نخ‌هایی که برای فرشبافی مورد استفاده قرار می‌گیرد، توضیح می‌دهد: اگر قرار باشد فرشی اعلاء و ریز‌بافت تولید شود، به‌طور عمده نخ آن از کره و تا حدی از نیوزلند وارد می‌شود که این نوع مواد به مراتب گران‌تر از نمونه‌های داخلی هستند، اما در حال کلی نخ‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند که قیمت آنها حدود کیلویی ۱۵ هزار تومان است.
فرش ایرانی یک دوم تا یک سوم گران تر از نمونه های دیگر
نیشابوری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مقایسه‌ی فرش دستباف ایرانی و نمونه‌های خارجی آن پرداخته و می‌گوید: اکنون رقبای ما تولید خود را در کارگاه‌هایی که حالت صنعتی دارند، دنبال می‌کنند و سفارش‌های مختلف گرفته و آنها را در ابعاد مختلف و در زمانی بسیار پایین آماده‌ی تحویل می‌کنند. همین موضوع موجب شده است که این کشور‌ها بتوانند به مراتب موفقت‌تر از ما عمل کنند.
وی ادامه می‌دهد: در سال گذشته فرش‌های تجاری ما قیمت‌شان حداقل یک دوم تا یک سوم بیشتر از نمونه‌های مربوط به کشور‌های دیگر بود و قطعا همین موضوع موجب می‌شود که توان رقابتی ما به مراتب کمتر از گذشته باشد و در بخش‌هایی حتی قابل رقابت با محصولات رقیب نباشیم.
نیشابوری از آلمان به عنوان مرکز اصلی فروش فرش‌های ایرانی یاد می‌کند و آمریکا را هم از بازار‌های بسیار بزرگ فرش دستباف کشور بر می‌شمارد، اما این نکته را هم یادآور می‌شود که اکنون این دو بازار عمده هم به دلیل بالا‌بودن قیمت فرش‌های ایرانی، تا حدی از دست رفته است.
وی در عین حال می‌گوید: در نمایشگاه فرشی که ماه گذشته در کشور آلمان برگزار شد، متاسفانه آمار فروش فرش‌های دستباف ایرانی کاهش چشم‌گیری یافته بود.
فرش ماشینی جواهر بدلی محسوب می‌شود
معاون اتحادیه فروشندگان فرش دستباف درباره بازار داخلی فرش دستباف هم توضیح می‌دهد: در حال حاضر نسل جوان و تحصیلکرده ما و به ‌ویژه آنهایی که با اروپا در تماس هستند و سلیقه‌ی روز دنیا را می‌شناسند، اقبال زیادی نسبت به فرش‌های دستباف دارند، اما متاسفانه تعداد این گروه کم است.
وی ادامه می‌دهد: به هرحال با وجود تورم و بالا ‌رفتن قیمت فرش، این روزها توان خرید فرش دستباف برای طبقه متوسط که مصرف‌کننده‌ی عمده جامعه محسوب می‌شود، خیلی بالا نیست و به همین دلیل فرش‌های ماشینی به رقابت جدی با فرش دستباف پرداخته‌اند.
وی در پایان قیمت پایین فرش‌های ماشینی را دلیلی مهم برای استقبال مردم از این نوع فرش برشمرده و خاطر نشان می‌کند: شاید تفاوت فرش دستباف و فرش ماشینی مثل جواهر اصل و بدل باشد و اگرچه ممکن است در طرح و ظاهر تا حدی مشابه هم باشند، اما در نهایت تفاوت‌های اساسی با هم دارند.