تنها ساختمان تاريخي اداره راه ايران که به آن «اداره طرق» ميگفتند، در معرض فروش و تخريب قرار گرفته است. اين اداره درشهرستان انار در استان کرمان به عنوان اثر ملي ثبت شده و وزارتخانه راه و ترابري که مالکيت اين مکان تاريخي را دارد، مجوز فروش آن را صادر کردهاست. اکنون در مقابل ساختمان اداره طرق چندين کاميون ماسه و پوکه معدني تخليه شده است.
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه ميراث فرهنگي- ساختمان تاريخي اداره طرق (راه) انار که تنها اداره طرق ثبت شده به عنوان اثر ملي در ايران است، براي تامين هزينههاي احداث ساختمان جديد راه و ترابري شهرستان انار به فروش ميرسد.
اسناد و مدارک گوياي آن هستند که اداره طرق از ادارات شکل گرفته در دوره پهلوي اول به شمار ميرود که احداث جاده از جمله وظايف تعريف شده براي اين اداره بوده است. اکنون اداره طرق انار تنها اداره ثبت در فهرست آثار ملي ايران محسوب ميشود.
به گزارش CHN، در مقابل ساختمان اداره طرق يک سرويس بهداشتي احداث شده است .همچنين اطراف اين اثر تاريخي چندين کاميون ماسه و پوکه معدني تخليه شده که احتمال تخريب يا ساختمان سازي در اطراف آن را افزايش داده است.
حسين قرايي، رئيس اداره راه و ترابري شهرستان انار به CHN گفت: «اداره کل راه و ترابري استان کرمان ميخواهد در شهرستان انار ساختمان جديد اداره راه و ترابري را احداث کند و به دليل وضعيت بد اعتبارات، مجوز فروش اين ساختمان را از وزارت راه گرفته است.»
وي افزود: «ما آمادگي داريم اين ساختمان را به ميراث فرهنگي بفروشيم و حتي به چند مشتري اين ساختمان نيز پيشنهاد داديم که اين ساختمان را به يک کافه سنتي تبديل کنند.»
قرايي در پاسخ به اين پرسش که آيا تضميني وجود دارد که خريدار اين ساختمان، آن را براي ساختمانسازي تخريب نکند، گفت: «هيچ تضميني وجود ندارد.»
در همين حال تلاشهاي خبرنگار CHN براي گفتوگو با محسن پورمنصورآبادي، مسئول ميراث فرهنگي شهرستان انار بدون نتيجه ماند و وي به درخواستهاي مصاحبه و تماسهاي مکرر تلفني پاسخي نداد.
رضا عبداللهي يکي از اعضاي شوراي شهر انار به CHN گفت: «ميتوان با جمعآوري صنايع دستي و ابزارهاي قديمي که در انار مورد استفاده مردم بوده، ساختمان اداره طرق را به گنجينهاي تاريخي براي شناساندن هويت اين شهر تبديل کرد.»
وي افزود: «همزمان با تبديل اداره طرق به گنجينه تاريخي انار، همچنين ميتوان از اين ساختمان به عنوان يک رستوران سنتي نيز استفاده کرد.»
از طرفي يکي از دوستداران ميراث فرهنگي شهرستان انار که خواست نامش محفوظ بماند به CHN گفت: «در حال حاضر ساختمان اداره طرق انار به يک زبالهداني تبديل شده و هيچ برنامهاي براي نگهداري و محافظت از آن وجود ندارد.»
اداره طرق شهرستان انار در دوره پهلوي اول ساخته شده است. سازمان ميراث فرهنگي کشور، ساختمان اين اداره را به دليل اينکه در زمان پهلوي اول «نقش مهمي» در سرنوشت مردم انار و نجات آنها از قحطي ايفا کرده، به عنوان يک اثر ملي ثبت کرده است.
سازمان ميراث فرهنگي در گزارش ثبت اين ساختمان اعلام کرده است: «در سال 1320 و همزمان با جنگ جهاني دوم که ايران با بحران اقتصادي شديدي مواجه شد، انگلستان جهت اعزام نيرو به کشورهاي متحد خود به احداث جاده نياز داشت تا با کمترين مسافت و زمان ممکن ساخته شود. قسمتي از اين جاده که از شهر انار ميگذشت توسط اداره طرق انار ساخته شده است.»
در ادامه اين گزارش آمده است: «جهت ساخت اين جاده، 405 انگليسي در دو منطقه شمش (30 کيلومتري شمال انار) و کرمانشاهان (گردنهاي در جاده انار – يزد) مستقر شدند. هنگام آغاز به کار، انگليسيها براي هر کارگر روزانه هفت ريال دستمزد مقرر کردند که در اثر قحطي و گرسنگي شديد در منطقه تصميم بر آن شد که هر کارگر يک کليو آرد و پنج رسال دستمزد بگيرد. به اين ترتيب مردم زيادي جهت کار به اداره طرق روي آوردند.»
به گفته علياکبر ابولي تنها بازمانده کارگران اداره طرق انار که هنوز نيز زنده است، دست کم 75 زن و دختر اناري نيز به عنوان کارگر در احداث اين جاده کار ميکردند. ساختمان اداره طرق انار در تاريخ 24 اسفند 1383 با شماره 11615 به عنوان اثر ملي ثبت شده است.