خطر بیخ گوش شهر زیرزمینی اویی نوش‌آباد

شهردار نوش آباد به تازگی از آمادگی برای تمدید قرارداد بهره برداری از شهرزیرزمینی اویی خبر داده است این درحالی است که تعهدات شهرداری در قبال دریافت سود حاصل از بهره‌برداری از این مجموعه در سال گذشته هنوز انجام نشده است.
به گزارش خبرنگار مهر، شهر زیر زمینی(اویی)که سالها پیش در زیر بافت شهر نوش آباد به صورت دست کند ایجاد شده و چندین هزار متر وسعت دارد در عمق چهارمتری تا عمق 18متری زمین فضاهای متعددی از جمله اطاق راهرو و چاهها و کانالهای زیادی برای در امان ماندن از دست اشرار دارد.

این اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی گردشگران زیادی را به سوی خود جلب کرده است به همین دلیل بخش خصوصی و نهادهای دولتی بسیاری در صدد هستند تا با تزریق بودجه از حضور گردشگر در این شهر استفاده و بهره برداری کنند. یکی از این سازمانها که سال گذشته اقدام به بهره برداری کرد، شهرداری نوش آباد بود.

سال 89 تفاهمنامه ای بین شهرداری و میراث فرهنگی آران و بیدگل به منظور بهره برداری از شهر زیرزمینی امضا شد که طبق آن شهرداری نوش آباد به ازای بهره برداری از این مجموعه اقدام به فروش بلیت و اخذ بهای ورودی برای هر نفر هزار تومان کرده بود و قرار شد تا درآمد حاصل از آن را در مدت یک سال صرف لایروبی و توسعه مرمت و نگهداری مجموعه کند.

از سوی دیگر اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل نیز مبلغ 50 میلیون تومان برای لایروبی ورودی شماره 3 شهر زیرزمینی اختصاص داد که با این اعتبار در اواسط سال جاری یک تیم باستان شناسی اقدام به لایروبی مجموعه کرد اما به دلیل عدم رعایت اصول فنی و حفاظتی بخشی از محل کاوش و قسمتی از چاه مشرف به داخل شهر ریخت به طوریکه بیشترین بخش اعتبار تخصیصی صرف مهار آواربرداری، رفع خطر و مهار محل ریزش شد.

اشتباه تیم باستان شناسی

اشتباه این تیم باستان شناسی آنجا بود که باید در وهله اول شرایط موجود را می سنجیدند چون سال گذشته آثار نفوذ فاضلاب به داخل شهرزیر زمینی مشاهده شده بود پس از آن می بایست بخش هایی که احتمال ریزش شدید تری داشتند را مرمت کنند و بعد از اتمام آن لایروبی را انجام دهند.

از سوی دیگر شهرداری نوش آباد نه تنها در قبال هزینه های حاصل از فروش بلیت به تعهدات خود عمل نکرد بلکه در مواردی باعث ایجاد صدمات به مجموعه نیز شد.

به نحوی که در ماه جاری برای اصلاح روشنایی داخل محموعه شماره 2 شهرریرزمینی، پیمانکار فنی برای نصب چراغ و کابل کشی اقدام به تخریب کف این مجموعه با استفاده از کلنگ کرده است. این کار باعث شد تا خساراتی به مجموعه وارد شود که گویای عدم نظارت کافی توسط بهره بردار است.

غیر از آسیب های وارده به داخل شهر زیرزمینی اویی، شهرداری نوش آباد قصد داشت تا سقف این شهر را در کنار آب انبار آن به پارک تبدیل و روی آن فضای سبز ایجاد کند اما این اقدام با انتشار گزارش خبرگزاری مهر متوقف شد.

همچنین در مدت یک سال اخیر نیروهای بومی که در قالب سازمانهای مردم نهاد مدتها در کشف، نگهداری و ساماندهی مجموعه و حضور گردشگر فعالیت می کردند، حذف شدند. این اقدام نیز باعث شد تا گردشگر هنگام ورود به شهرزیرزمینی ناخواسته خساراتی را وارد کند مانند خساراتی که به ساروج دیوارهای آب انبار شهر وارد شد.

شهر تاریخی در تیررس سرمایه گذاران

اکنون با توجه به این عملکرد و نزدیک شدن به ایام تعطیلات نوروزی، شهردار نوش آباد از آمادگی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری 30 میلیارد ریالی در مجموعه باستانی این شهر زیر زمینی خبر داده است.

شهرداری نوش آباد قصد دارد تا برای سال آینده نیز مهلت قرارداد خود را برای بهره برداری از شهر زیرزمینی تمدید کند.
این درحالی است که مجموعه شهرزیرزمینی در بافت متراکم نوش آباد قرار گرفته است و موانع پیش رو حتی در صورت وجود بودجه کافی میسر نیست چرا که تضمینی برای برگشت سرمایه وجود ندارد و البته تنها راه حضور بیش از حد گردشگر است. اما اگر قرار باشد بخش خصوصی از حداکثر ظرفیت موجود برای حضور گردشگر استفاده کند در حقیقت به مجموعه آسیب زده است. زیرا در شهر نوش‌آباد امکانات مرکز اقامتی و پارکینگ بسیار کم است.