سه شنبه، 21 آذر ماه 1391 برابر با 2012 Tuesday 11 December
احتمال لغو خط لوله صلح
ملت آنلاین: آصف عـلي زرداري، رئيس‌جمهور پاكستان بنا بود طبق اعلام خبرگزاري‌هاي داخل ايران روز جمعه به تهران سفر كند تا آن‌گونه كه گفته مي‌شد، قرارداد پروژه خط لوله صلح را امضاء كند. خط لوله ای كه سال‌هاست قرار است گاز ايران را از پارس جنوبي و از طريق هند به پاكستان انتقال دهد و اكنون با پا پس كشيدن دهلي‌نو تحت فشار امريكا، طرف ايراني تمايل زيادي براي پيش بردن اين پروژه با اسلام‌آباد دارد.اما زرداري در اقدامي غافلگيرانه روز جمعه به جاي تهران وارد لندن شد و دفتر وي در توضيح اين اقدام اعلام كرد سفر به ايران در برنامه سفر 5 روزه زرداري به انگليس، فرانسه و تركيه قرار نداشته است.
دفتر وي همچنين اعلام كرد سفر به 4 كشور در 5 روز براي زرداري دشوار بوده است. اين در حالي بود كه احمدي‌نژاد، رئيس‌جمهور ايران يك هفته قبل از آن براي نهايي كردن پروژه خط لوله صلح به پاكستان سفر كرده بود اما در آن زمان اعلام شد متن قرارداد آماده نيست و به همين دليل امضای نهايي در زمان سفر زرداري به تهران انجام خواهد شد.
روزنامه «فايننشال تايمز» از احتمال جدي لغو شدن امضاي قرارداد ساخت خط لوله گاز انتقال گاز ايران به پاكستان خبر داده است. «آصف علي زرداري»، رئيس‌جمهور پاكستان كه قرار بود، روز يكشنبه براي امضاي اين قرارداد 1/5 ميليارد دلاري به تهران سفر كند، غيرمنتظره سفر خود را لغو كرد كه اين امر، به سبب مخالفت‌هاي فزاينده ايالات متحده با پروژه مذكور انجام پذيرفته است، حال آن‌كه بنا بر نقل قول‌هايي كه فايننشال تايمز از مقامات پاكستاني منتشر كرده، مذاكرات ساخت اين خط لوله به مرحله مهم و حساسي رسيده بود و در ماه‌هاي اخير، توافقات مهمي درباره جزئيات ساخت آن ميان دو كشور شده بود.
به گزارش روزنامه «نواي وقت»، تا قبل از اين قرار بود زرداري در سفر‌هاي خارجي خود به چهار كشور از جمله ايران سفر كند و براي واردات گاز توافقات نهايي صورت گيرد اما طبق بيانيه دفتر رياست‌جمهوري سفر زرداري به ايران بنا به دلايل نامعلومي لغو شد. اين بيانيه مي‌افزايد: براي سفر رئيس‌جمهور به ايران برنامه‌ريزي صورت نگرفته بود و بنابراين بعد از اقدامات لازم براي اين سفر زرداري در فرصتي مناسب به تهران سفر مي‌كند.
تنها يك روز قبل از سفر زرداري به ايران بود كه امريكا 20 ميليون كمك مالي براي ساخت سد در پاكستان در نظر گرفت كه به اعتقاد برخي كارشناسان، اين موضوع رئيس‌جمهور پاكستان را از سفر به ايران بر حذر داشت. دكتر «گلفراز» وزير سابق انرژي پاكستان در اين زمينه گفت: فشار امريكا به پاكستان براي لغو پروژه خط لوله گاز بين 2 كشور موضوع تازه‌اي نيست اما اخيرا فشار امريكا بيش‌تر شده است. به گزارش دفتر رياست‌جمهوري پاكستان، رئيس‌جمهور اين كشور به دنبال فرصت مناسبي است تا بتواند مدت بيش‌تري در ايران بماند و با مقامات اين كشور به توافق برسد اما با توجه به سفرهايي كه پيش رو داشت اين امر امكان‌پذير نبوده است.
با اين حال رامين مهمانپرست، سخنگوي وزارت امور خارجه،دلایل ذکر شده لغو سفر زرداري به تهران را تكذيب كرده و مي‌گويد اين در ارتباط با برنامه كاري فشرده رئيس‌جمهور پاكستان بوده است. مهمانپرست همچنين اعلام كرد ايران براي سرمايه‌گذاري دست‌كم 250 ميليون دلار در اين پروژه اعلام آمادگي كرده است و اگر خدا بخواهد مذاكرات آتي بين مقامات دو كشور به نهايي شدن قرارداد مي‌انجامد. مذاكراتي كه نمونه آن سال‌ها درباره هند دنبال شد اما سرانجام به اعلام انصراف دهلي نو منجر شد.
پيش از اين برخي رسانه‌ها با وجود اين‌كه دفتر زرداري اعلام كرده بود وي برنامه‌اي براي سفر به تهران نداشته، اين‌گونه گمانه‌زني كردند كه حضور ديپلمات‌هاي امريكايي در پاكستان و فشار واشنگتن بر اسلام‌آباد مانع نهايي شدن اين پروژه مي‌شود. كاخ سفيد از سال‌ها قبل مخالفت خود را با اين پروژه اعلام كرده بود و لابي مقامات واشنگتن توانست هند را از حضور در اين پروژه منصرف كند.
هرچند دو كشور هند و پاكستان به‌شدت به واردات منابع انرژي وابسته‌اند اما نوع روابط و منافع آنها در امريكا به گونه‌اي تعريف شده كه برانگيخته شدن خشم ايالات متحده، پيامد‌هاي زيادي براي آنها به همراه خواهد داشت. به‌گزاري فايننشال تايمز، ايران به پاكستان پيشنهاد ميليون‌ها دلار تامين مالي در زمينه احداث اين پروژه داده است. اما اسلام‌آباد تحت فشار امريكا در شرايط دشواري قرار گرفته است. ايالات متحده خواستار ادامه اعمال تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران است و اجراي پروژه‌هايي از اين دست مي‌تواند روند اعمال تحريم‌ها بر تهران را تضعيف كند.
هرچند از عمر طرح پيشنهادي خط لوله صلح، يك دهه مي‌گذرد، اما امريكا طرح جايگزيني را به پاكستان و هند پيشنهاد مي‌كند. اين پروژه خط لوله گاز تركمنستان، افغانستان، پاكستان و هند است كه مانند خط لوله صلح با مشكل تامين امنيت مواجه است. به همان اندازه كه تامين امنيت خط لوله صلح در استان بلوچستان پاكستان دشوار است، اين مشكل براي بخشي از خط لوله پيشنهادي امريكا كه از افغانستان مي‌گذرد نيز وجود دارد.
در اين بين برخي دولت‌هاي غربي مي‌گويند پاكستان قصد دارد با استفاده از كارت خط لوله در مقابل همكاري با تحريم‌ها عليه ايران، امتياز‌هاي بيش‌تري از امريكا دريافت كند. يك مقام عالي پاكستاني در اين زمينه اظهار داشت: در صورتي كه امريكايي‌ها به ما بگويند اين پروژه را نهايي نكنيد، بايد در مقابل گزينه‌اي به ما ارايه دهند يا اين‌كه ماهانه 200 ميليون دلار به ما بدهند. در هر حال بايد منتظر منتظر ماند و ديد كه در اين زمينه چه تحولاتي رخ خواهد داد، اما اگر بخواهيم نگاهي واقع‌بينانه به قضيه داشته باشيم بايد گفت با مسائل پيش آمده احتمال لغو اين پروژه بسيار بالا است.
