هنر 800 ساله در دستان پيرمرد 100 ساله

مردمسالاری: دارايي بافي به عنوان هنر اصيل يزد بقايش در دستان پيرمردي 100 ساله است پيرمردي که اکنون تنها ميراث‌دار هنر 800 ساله دارايي بافيست و پس از او ديگر صداي دار دارايي بافي از هيچ کارگاهي به گوش نمي‌رسد. دارايي بافي هنري با هشت قرن قدمت و از هنرهاي متداول استان يزد بوده است، هنري که سينه به سينه از پدر به پسر به ارث رسيد و سرپنجه‌هاي هنرمند مردمان سختکوش کوير، دارايي را در زماني به اوج رساند. دارايي بافي پارچه‌اي دستباف است که با کارگاهي ساده و با در هم تنيدن تار و پودهاي رنگي از جنس نخ و ابريشم، شکل مي‌گيرد. گرچه کارگاه و دار دارايي بافي، ساده به نظر مي‌رسد اما دارايي بافي کاري بس دشوار و حاصل دسترنج آن نيز ناچيز است و شايد به همين دليل است که امروز در استان يزد که زماني جهيزيه دخترانش با دارايي‌هاي رنگارنگ جلوه مي‌يافت، تنها يک استادکار دارايي‌بافي وجود دارد و هيچ جواني براي يادگيري اين هنر اصيل، اقدام نکرد.

دارايي روزگاري براي روتختي، روميزي، رختخواب پيچ و .... مورد استفاده قرار مي‌گرفت و اقبال بسيار خوبي در ميان مردم به ويژه مردم استان يزد داشت اما با ورود پارچه‌هاي الوان داخلي و خارجي به بازار، دارايي کم کم به کنج عزلت رانده شد.

دارايي بافي اکنون چند قدم بيشتر تا فراموشي و افول ندارد زيرا تنها هنرمند اين هنر اصيل پيرمردي 100 ساله است که هيچ شاگردي نزد او شاگردي نکرده و سليقه‌هاي متفاوت امروزي، هيچگاه اين فرصت را به او نداد تا شاگردي خوش‌ذوق و ساعي تربيت کند. استاد رمضان رضايي، پيرمردي ضعيف و رنجور اما زنده دل، امروز تنها ميراث‌دار هنر دارايي بافي است. او که با اين سن هنوز حتي عينک به چشم نمي‌زند، روزگاري در دوران جواني، روزي يک تا سه متر دارايي مي‌بافت اما امروز در نهايت روزي سه تا پنج سانت مي‌تواند از اين پارچه زيبا را رج‌بندي کند.

او اکنون در کارگاهي که قدمت آن به دوره قاجاريه بازمي‌گردد، در دل بافت سنتي يزد مشغول به کار است و از سال 1330 تاکنون، تنها کارش، دارايي بافي بوده است. گرچه خواستگاه دارايي، اندونزي و مالزي است اما طي هشت قرن گذشته هنرمندان کوير از جمله استاد رمضان رضايي، به قدري بر اين هنر تسلط يافته و از ذوق و قريحه هنرمندانه خويش به اين هنر دميده‌اند، که دارايي بافي اکنون اصالتي انکارناپذير در يزد دارد. پيرمرد قصه دارايي بافي، از آنجا که تنها زندگي مي‌کند و هرگز هيچ فرزندي نداشته است، اکنون روزهاي سختي را سپري مي‌کند و روزهاي سختي او انگار روزهاي پاياني دارايي بافي است. نگاهش به دار دارايي بافي، نگاهي عميق بود انگار از اينکه بعد از او ديگر قرار نيست تار و پودهاي اين دار در هم‌تنيده شود، دل خوشي نداشت. گرچه سختي کار سبب شده جوانان امروزي اقبال چنداني به دارايي بافي نشان ندهد اما ميراث فرهنگي استان يزد نيز تلاشي براي آموزش اين هنر در قالب صنايع دستي نداشته و به افول اين هنر کمک کرده است. پارچه‌هاي دارايي بافي اکنون گرچه بسيار محدودند اما مشابه ماشين‌باف آن در بازار به وفور يافت مي‌شود.