مرثيه‌ ای برای موسيقی نواحی ايران

ایسنا: هنرمندان پيشكسوت و بي‌بديل موسيقي نواحي ايران در حالي يكي يكي از ميان ما مي‌روند كه هنوز آرشيو كاملي از موسيقي آنها در دست نداريم.

موسيقي نواحي ايران همان موسيقي است كه پژوهشگران از آن به عنوان هنر بي‌جانشين ياد مي‌كنند و بارها تاكيد كردند كه نگذاريم اين هنر بميرد.

طي چند سال گذشته مسئولان موسيقي جشنواره‌هايي براي اين موسيقي برگزار كردند تا بتوانند نواهاي دل‌‌انگيز ايراني را زنده نگه دارند اما بر اين جشنواره‌ها چه مي ‌گذرد كه هرچند سال يك بار ديگر خبري از آنها نيست؟

***

برجشنواره موسيقي نواحي زنان ايران چه‌ گذشت؟

نخستين جشنواره موسيقي نواحي زنان ايران، سال 82 به دبيري هوشنگ جاويد در تالار انديشه حوزه هنري برپا شد، اين جشنواره به همت امور مشاركت زنان رياست جمهوري و مركز موسيقي حوزه هنري برپا شد كه با بشارت خواني بانوان يزد در منقبت حضرت فاطمه زهرا (س) افتتاح شد.

در اين جشنواره 66 هنرمند درقالب 13 گروه موسيقايي از استان هاي مختلف كشور به ارايه موسيقي نواحي پرداختند.

اين جشنواره، توجه ويژه به موسيقي خاص زنان ايران در دو بخش سازي و آوازي داشت كه منحصرا براي بانوان برگزار مي‌شد و اين در حالي بود كه جشنواره بسيار مورد توجه بانوان استان‌هاي خراسان، كهگيلويه و بويراحمد، بختياري، گلستان، يزد، آذربايجان، كردستان و ايل گرايلي قرار گرفته بود.

دومين جشنواره موسيقي بومي زنان نواحي ايران با حضور گروههاي موسيقي بانوان در سال 83 نيز به كار خود ادامه داد. در اين جشنواره براي اولين بار دو زن عرب در زمينه «مقتل خواني» به اجراي برنامه پرداختند.

همچنين گروه‌هايي از كرمان آوازهاي قاليباف خانه را اجرا كردند و از بلوچستان نيز يكي از بهترين خوانندگان قوم بلوچ به نام « رجموك نصرتي » آوازهاي ظهيرك را اجرا كرد.

سال 84 ديگر خبري از اين جشنواره نبود و معلوم نشد چقدر از نواي موسيقي زنان ايران به ثبت رسيد؟!

***

چه بر سر جشنواره موسيقي نواحي ايران آمد؟

سال گذشته هفتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران با تاخيري قريب به هفت سال به دبيري جهانگير نصر اشرفي برگزار شد و اين در حالي بود كه دبيري دوره ‌هاي قبل جشنواره را محمدرضا درويشي بر‌عهده داشت.

182هنرمند از اقصي نقاط كشور شامل 7 گروه اجرايي، 9 سخنران و 53 هنرمند و ميهمان از كشورهاي ديگر در اين جشنواره حضور پيدا كردند و در نهايت بيست نوبت اجرا در تهران و شش نوبت در كرمان براي اين جشنواره تدارك ديده شد.

با ارزيابي خبرنگار ايسنا از هنرمندان شركت كننده در اين جشنواره آنها معتقد بودند كه ناگفته‌هايشان باز هم ناگفته ماند و دوره هفتم جشنواره موسيقي نواحي ايران بيشتر شبيه يك رفع تكليف بود.

اكنون يعني در سال 91 جشنواره موسيقي نواحي ايران با تاخيري سه ماهه روبروست و مدير دفتر موسيقي درباره اين تاخير به ايسنا گفت: دبيرخانه هشتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران با يك رويكرد جديد فعاليت‌هاي خود را آغاز خواهد كرد.

او ادامه داد: در حال حاضر تلاش مي‌كنيم رئوس فعاليت‌هايمان را مشخص كرده و به زودي در يك كنفرانس مطبوعاتي جزئيات را اعلام خواهيم كرد.

ميرزماني درباره زمان برگزاري جشنواره نيز اظهار كرد: فكر مي‌كنم جشنواره تا اواسط مرداد ماه سال جاري شكل بگيرد و تا كنون در اين زمينه جلسات متعددي داشتيم و اهداف جشنواره را پي‌ريزي كرده‌ايم.

مديركل دفتر موسيقي اضافه كرد: استان‌هايي كه قرار است در هشتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران شركت داشته باشند، مشخص شده‌اند و براي به نتيجه رسيدن و ثمر بخش بودن جشنواره يك برنامه‌ريزي پنج ساله براي ساختار اصلي در نظر گرفتيم .

او افزود: مجموعه رويكردهاي ما طي پنج سال پياده خواهند شد و از محمدرضا درويشي تشكر مي‌كنم كه دبيري اين جشنواره را پذيرفت.

ميرزماني در پايان سخنانش اظهار اميدواري كرد تا هشتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران به عنوان يك جشنواره موثر در حوزه موسيقي برگزار شود.

اين درحالي است كه هنوز خبري از برگزاري اين جشنواره به گوش نمي‌رسد.

***

كسي از «نغمه‌هاي ايراني» خبر دارد؟

در ارديبهشت سال جاري از سوي دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مقرر شد، گروه‌هاي موسيقي نواحي ايران هر هفته در تالار رودكي اجرا داشته باشند.

كامران همت‌پور به عنوان دبير برنامه «نغمه‌هاي ايراني» انتخاب شد و در اين رابطه به ايسنا گفت: برنامه اجراي گروه‌هاي موسيقي را تا ماه مبارك رمضان بسته‌ايم و 20 گروه نيز تا آخر سال در رزرو هستند.

اما او در گفتگوي جديش مطرح كرد: احتمال لغو اين برنامه‌هاي هفتگي نيز وجود دارد و دليلش عدم تسويه حساب بنياد رودكي با گروه‌هاي موسيقي است.

***

جشنواره «نواها و آواها» نيز كه پيش از اين قرار بود از سوي دفتر موسيقي در ماه مبارك رمضان برگزار شود،‌ لغو شد.

كامران همت‌پور- دبير اين جشنواره - گفت: اين برنامه قرار بود هفته اول ماه مبارك رمضان با شركت گروه‌هاي موسيقي نواحي ايران برگزار شود كه از سوي دفتر موسيقي به هفته دوم ماه موكول شد، اما اكنون خبر لغو اين جشنواره را به من داده‌اند.

او ادامه داد: اين جشنواره قرار بود به مدت 14 شب در تالار وحدت به اجراي برنامه بپردازد و گروه‌هايي از خراسان شمالي و جنوبي‌، گرگان‌، آذربايجان‌، هرمزگان‌، سيستان و بلوچستان‌، كرمانشاه‌، كردستان‌ و... به اين جشنواره دعوت شده بودند.

***

گفته مي‌شود دليل لغو جشنواره «نواها و آواها» عدم تصويب بودجه در دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي چنين جشنواره‌اي است.