سایه سنگین واردات برنج بر سر برنجکاران خوزستانی

روزنامه ی نورخوزستان: هرساله با حجم زیادی از واردات برنج در کشور مواجه هستیم اگرچه معتقدیم واردات می تواند نیاز و کمبودهای برخی اقلام مصرفی کشور که برنج هم یکی از انهاست را رفع کند اما واردات نیز حساب و کتاب می خواهد و نباید اجازه داد واردات بی رویه معیشت برنجکاران و بازار محصولات استراتزیک داخلی را به خطر بیاندازد.وقتی در کشوری کالا یا محصول غذایی متناسب با جمعیت ویا سرانه مصرف نباشد برای تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش های غیرمنطقی، از سوی مسولان متولی کشور تصمیماتی اخذ می شود که اقدام به واردات از جمله این تصمیمات است. به گزارش ايسنادر حال حاضر حجم زیادی از برنج‌های وارداتی از کشورهای هند، پاکستان و تایلند از مرزهای مختلف کشور وارد می‌شود؛ سوال این است كه آیا این حجم واردات متناسب با نیاز کشور است؟ آیا زمان واردات این محصولات خارجی زمان مناسبی می‌باشد؟ بالاخره آیا فراموشی رایحه خوش برنج مرغوب ایرانی و کمرنگ شدن ان در سفره های ایرانی اهمیتی ندارد؟ هم اکنون میزان ورود رسمی و غیررسمی برنج بیش از میزان نیاز و مصرف کشور مي‌باشد و این معضل مشکلات متعددی را برای برنجکاران ایجاد کرده است. سرانه مصرف برنج و اختلاف‌نظرها سرانه مصرف برنج با ابهاماتی در کشور همراه است و همین موضوع موجب شده میزان واردات برنج و نیاز به برنج خارجی از نظر مسولان متفاوت باشد. از این رو برخی واردکنندگان از موقعیت و فضای این اختلاف‌نظرها برای واردات هرچه بیشتر این محصول سوءاستفاده می‌کنند. در اين‌باره محمد سواری، رییس انجمن برنجکاران و شالیکاران خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، از واردات بی‌رویه برنج خارجی اظهار گله‌مندی کرد، گفت: واردات برنج ما را بیچاره کرده است. البته این معضل کشوری است. انجمن برنج ایران، وزارت جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات برنج معتقدند که سرانه مصرف برنج 36 تا 37 کیلو در سال برای هر ایرانی است، اما گروه دیگری بر این باورند که سرانه مصرف 46 تا 47 کیلوگرم است. این اختلاف‌نظرها در خصوص میزان واردات در کشور ابهاماتی ایجاد کرده که در نهایت دود آن در چشم کشاورز می‌رود. تحقيقات نشان مي‌دهد؛ واردات برنج سه برابر نياز وی افزود: اگرچه معتقدیم که تولید داخلی پاسخگوی نیاز برنج مصرفی کشور نیست؛ اما باید تحقیقات میدانی انجام و نیاز واقعی برای واردات برنج به کشور به صورت دقیق محاسبه شود. سواری تصریح‌کرد: میزان واردات برنج به کشور در سال‌گذشته یک میلیون و 520 هزار تن بوده است در حالی که کسری و نیاز به واردات از نظر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی، انجمن برنج ایران و مرکز تحقیقات برنج 500 تا 600 هزار تن اعلام شد. این آمار نشان مي‌دهد که در کشورمان سه برابر نیاز داخلی برنج وارد شده است. رییس انجمن برنجکاران و شالیکاران خوزستان در ادامه به معضل دیگری در بازار برنج ایران اشاره کرد و ادامه‌داد: برنج باید زمانی وارد کشور شود که کشاورزان در حال برداشت محصول نباشند. همزمانی ورود و عرضه برنج خارجی به بازار با فروش و برداشت محصول داخلی قطعا به تولید داخلی لطمه جدی وارد می‌کند.وی اظهارکرد: ما نمی‌توانیم بگوییم احتیاج به واردات نداریم و این نياز وجود دارد، اما واردات باید حساب و کتاب داشته باشد و برای آن برنامه‌‌ريزي کرد. لازم است دیدگاه‌ها در خصوص میزان واقعی واردات برنج یکسان‌سازی شود و وزارت‌های متولی امر همچون جهاد کشاورزی، وزارت صنعت و تجارت و بخش‌های خصوصی درباره واردات به ایده یا آمار واحدی برسند تا برنج به اندازه نیاز وارد شود.سال‌گذشته 168 هزار تن انواع برنج شامل برنج دانیال، عنبربو، شفق، کادوس، چمپاو عنبربوی محلی در خوزستان تولید شد. بنابر اعلام انجمن برنج خوزستان به دلیل کیفیت بالای ارقام برنج استان همچون دانیال و شفق این محصولات مورد استقبال استان‌های همجوار مانند چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، ایلام و کرمانشاه قرار گرفت.جمعیت خوزستان بيش از 4.5 میلیون نفر است و اگر سرانه مصرف برنج در استان 37 کیلوگرم برای هر نفر در سال باشد، نياز استان حدود 168 هزار تن برنج است. به گفته رییس انجمن برنج خوزستان با این حجم تولید می‌توان نیاز استان را برطرف کرد و تولید استان متناسب با نیاز است اما به دلیل این‌که برنج استان در کارخانجات سنتی تولید می‌شود 30 یا 40 درصد آن به ضایعات و خرده برنج تبدیل می‌شود؛ بنابراین به همین مقدار ما نیاز به واردات داریم. این در حالی است که هم‌اکنون از نظر انجمن برنج خوزستان برنج وارد شده بیش از نیاز استان است. بیکاری کارگران کارخانجات فرآوري برنج از تبعات واردات بی‌رویه رییس انجمن برنجکاران و شالیکاران خوزستان در ادامه گفت: در استان نزدیک به 200 کارخانه فرآوري برنج وجود دارد و هر کدام از این کارخانه‌ها عملا به صورت مستقیم برای 10 کارگر اشتغالزایی می‌کنند. واردات بی‌رویه و بی‌برنامه، عملا تمام این کارگران را بیکار خواهد کرد. سواری افزود: برنجکاران خوزستانی آبان و مهرماه هر سال برنج خود را برداشت می‌کنند، در حالي كه ورود برنج خارجی به بازار در این فصول، موجب نارضایتی کشاورزان و از دست رفتن بازار کسب و کار آن‌ها می‌شود.وي تصریح‌کرد: بيشتر برنج‌های وارداتی مشکل کیفیتی دارند؛ در حالی که اگر به محصول برنج داخلی و تولیدکننده توجه و برای آن‌ها برنامه‌ریزی شود، کشاروزان به سمت ارتقاء کیفیت حرکت خواهند کرد؛ در حال حاضر نيز كيفيت برنج ایرانی با برنج خارجی قابل مقايسه نيست. دل نگرانی‌های برنجکاران و شالیکاران خوزستانی از آینده وضعیت کشت برنج و از دست رفتن بازار و معیشت خود و خانواده شنیدنی است. در ادامه به درددل‌های مشترک و مشابه برنكاران خوزستانی می‌پردازيم. بازار ما در تصرف برنج‌های خارجی يوسف مشکوری، برنجکار خوزستانی با اشاره به اشتغال قشر زیادی از كشاورزان در کشت و تولید برنج و آثار سوء واردات بی‌رویه بر این اشتغال، اظهارکرد: مردم به دلیل ارزانی برنج خارجی و پایین بودن سطح درآمدی خود به سمت خرید آن می‌روند.وی افزود: در حال حاضر برنج تایلندی با قیمت کیلویی 700 تومان توسط شرکت بازرگانی دولتی عرضه می‌شود اما قیمت تمام شده برنج داخلی کیلویی 1500 تومان است؛ با اين سياست‌ها معلوم است مردم به سمت برنج خارجی می‌روند؛ متاسفانه برخی مردم به کیفیت برنج اهمیتی نمی‌دهند.این کشاورز معتقد است كيفيت برنج عنبربو و مابقی برنج‌های خوزستانی خیلی بهتر از برنج‌های تایلندی است، در حالي كه بازار به تصرف برنج‌های خارجی درآمده است. مشکوری با تاکید بر تازه بودن برنج داخلی، ادامه‌داد: اين در حالي است كه برنج‌هاي وارداتي مدت‌ها در انبارهای کشور مبدا نگهداری مي‌شوند. این برنج‌ها قطعا مشکل کیفیتی دارند و حتی تاریخ مصرف برخی از آن‌ها گذشته است.وی کسادی بازار کشاورزان و بیکاری آن‌ها را از تبعات واردات بی‌رویه دانست و خاطرنشان‌کرد: ماندن محصول روی دست کشاورز، رغبت کشت جدید را از او می‌گیرد و کم‌کم کشاورز دلسرد می‌شود. بعضی وقت‌ها تولید هر کیلو برنج پاي کشاورز 1500 تومان تمام مي‌شود و کشاروز مجبور است برای امرار معاش و رقابت با محصول خارجی و جلوگیری از هدررفت محصول خود، برنج را با قیمت پایین‌تری عرضه کند که این مساله به ضرر او تمام می‌شود. همزمانی واردات با فصل برداشت کشاورزان صادق ساکی نيز دیگر برنجکار خوزستانی در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا گفت: برداشت شلتوک عنبر، شفق و دانیال مهرماه هر سال صورت می‌گیرد اما دولت نیز واردات را در مهرماه و همزمان با فصل برداشت انجام می‌دهد و ما کشاروزان در این زمان ضرر می‌کنیم؛ این مساله هر ساله تکرار می‌شود و هر سال ما باید ضرر کنیم.وی ادامه‌داد: امسال 200 هکتار از اراضي كشاورزي خود را به کشت برنج عنبر، شفق و دانیال اختصاص دادم و این محصولات را با وجود هزار دردسر و زحمت از جمله کمبود كود شمیایی و اوره کشت کردم اما با شروع فصل برداشت، محصول خارجی همزمان وارد بازار می‌شود. این کشاورز خوزستانی گفت: از نظر ما تمام حمایت‌ها از تولید ملی حرف و شعار است و مسولان باید به مشكلات کشاورزان رسيدگي كنند. عدم اطلاع از کیفیت و بهداشت برنج‌های قاچاق در ادامه برای اطلاع از وضعیت استاندارد برنج به سراغ رضا دهدشتی‌زاده، مدیرکل استاندارد خوزستان رفتیم که وي در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا گفت: ادارات استاندارد و بهداشت برنج‌های وارداتی که از بنادر استان وارد می‌شود را محموله به محموله آزمایش می‌کند و تا زمانی که کیفیت آن‌ها تایید نشود اجازه ورود براي آن‌ها صادر نمی‌شود.وی بيان‌كرد: برنج‌های وارداتی کاملا با استانداردهای ملی و بهداشت جهانی هم‌خوانی دارد. ادارات بهداشت و استاندارد از نظر کیفیت و وجود امراض و بیماری‌ها، برنج وارداتی را کنترل می‌کنند.دهدشتی‌زاده استاندارد خوزستان با تاكيد بر ورود برنج‌هاي وارداتي از مبادی قانونی، از وجود قاچاق برنج اظهار بی‌اطلاعی كرد و افزود: اگر برنجی به صورت قاچاق وارد شود، ما از کیفیت و بهداشت آن اطلاع نداریم. زيرا محصولي كه از مبادی رسمی وارد نشود، کنترلی بر آن وجود ندارد. البته من اطلاعی از وجود قاچاق برنج در استان ندارم اما قاچاق هر کالایی همه چیز را به‌هم می‌زند و به اقتصاد و سلامت مردم آسیب وارد می‌کند.وی درباره تولید برنج در استان و در مقابل حجم بالای واردات، اظهارکرد: سازمان جهاد کشاورزی باید در زمینه میزان تولید و حجم واردات پاسخگو باشد و باید بررسی کند که آیا می‌توان نیاز داخلی را با تولیدات داخلی پوشش داد يا خير. این سازمان هم از تولید و هم میزان مصرف خبر دارد و اداره‌کل استاندارد بیشتر کنترل‌کننده کیفیت است. محمد قاسمي‌نژاد، معاون بهبود توليدات گياهي جهاد كشاورزي خوزستان در خصوص اظهارات مديركل استاندارد خوزستان به خبرنگار ايسنا گفت: هر ساله 280 هزار تن برنج در استان توليد مي‌شود كه اين ميزان بيش از نياز استان است. وي عنوان‌كرد: برنج‌هاي وارداتي در سطح ملي و از مبادي استان وارد و در كل كشور توزيع مي‌شوند و مختص خوزستان نيست. قاسمي‌نژاد در پاسخ به اين‌كه چرا با وجود تامين نياز استان به برنج، بازارهاي استان مملو از برنج وارداتي است، اظهاركرد: اين موضوع مربوط به سياست‌هاي كلان كشور است. اگرچه بيش از 70 تا 80 درصد نياز كشور به برنج در داخل توليد مي‌شود و نياز به واردات برنج فقط 600 هزار تن است، با اين وجود سالانه شاهد واردات چند برابري برنج نسبت به نياز كشور هستيم. ثبت سفارش سه هزار تن برنج هندی و پاکستانی در شش‌ماهه اخیر! يونس حسین‌نژادیان، معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت و تجارت خوزستان نیز به ارایه آماری از ثبت سفارش برنج‌های وارداتی اکتفا کرد و گفت: در شش‌ماهه اخیر در سه مرحله ‌سفارش واردات حدود سه هزار تن برنج به استان ثبت شد كه مربوط به واردات برنج از کشورهای هند و پاکستان بوده است. وی افزود: علاوه بر این برنج از طریق تعاونی مرزنشینان وارد می‌شود؛ این تعاونی‌ها برای اعضای خود ثبت سفارش انجام نمی‌دهند و تعاونی‌های مرزنشین از این اقدامات معاف هستند. اما باید گفت که استان خوزستان تنها مرز وارداتی کشور نیست؛ با اين حال برنامه مدونی برای واردات به خصوص واردات برنج وجود دارد. در سالی که قرار است از تولید ملی حمایت شود نباید زحمات کشاورزان که بخش اعظم بار تولید ملی را به دوش می‌کشند را نادیده گرفت و مسولان متولی حداقل باید سیاست‌گذاری‌های خود را در خصوص واردات متناسب با دغدغه‌های تولیدکنندگان تدوین کنند، زيرا واردات بی‌رویه کم‌کم به كاهش تولید و بي‌انگیزه‌ شدن تولیدكنندگان می‌انجامد و در نهايت رونق بازار محصولات خارجی و بهبود وضعیت اقتصادی دیگر کشورها را به‌دنبال دارد.