آتشکده ای که از یورش مغولان در امان ماند، رو به زوال

دیگرجستجو برای یافتن شکوه دیرین آتشکده کرکو بیهوده است. آتشکده ای که از یورش مغولان جان سالم به در برد اکنون دیگر توانی در برابر حوادث طبیعی و انسانی روزگار ندارد. بی خانمان ها خشت های آن را از پیکرش بیرون کشیدند تا سقفی ایمن برای خود بسازند. اکنون از آتشکده ساسانی نه سقفی برای آوارگان و نه طاقی برای آیندگان مانده، تاریخ سیستان در غربت آوارگان جان داد.

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ. کرکو جانی می‌خواهد برای زندگی و آوارگان جایی می‌خواهند برای زیستن. سال‌هاست که آوارگان سیستانی پناهنده کرکو شده‌اند. خشت‌هایش را بیرون می‌کشند تا سقفی تازه بنا کنند. خشت‌هایی که متعلق به دوره ساسانی است و برخی از ابعاد 50 سانتی‌متری برخوردارند.

اهالی روستای کرکو خشت‌های بزرگ را مصالحی مناسب، برای مردمانی که آهی در بساط ندارند عنوان می‌کنند. خشت‌هایی که هر پایه آن را برای انتقال اندیشه‌‌ای بنا شده بود امروز توسط بی‌خانمان‌ها فرو می‌ریزد تا جایش را شاید زندگی بگیرد.

به‌سراغ باستان‌شناسان سیستان و بلوچستان می‌رویم چراکه معبد کرکو با اینکه در سال 1310 با شماره 119 به ثبت رسیده و 35 سال بعد هم تپه باستانی کرکو به فهرست آثار ملی اضافه شد اما پس از گذشت 80 سال نه کاوشی توسط باستان‌شناسان انجام گرفت نه تعیین حریمی از سوی کارشناسان لحاظ شد.

«رضا مهرآفرین»باستان‌شناس سیستان و بلوچستان در اینباره می‌گوید: «آتشکده کرکو دارای آجرهای بزرگ است حتی برخی از آن‌ها ابعاد 50 سانتی‌متری دارند. این آتشکده در طول ادوار مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفته و تا دوره حمله مغول‌ها سرپا بوده است».

این باستان‌شناس تاکید می‌کند که هیچگونه کاوشی در معبد و تپه کرکو انجام نشده و بررسی‌های سطحی باستان‌شناسان از قدیمی‌ترین نوع سفال حکایت دارد. قدمت این سفال‌ها به سده سوم قبل از میلاد برمی‌گردد و نه‌تنها به دوره ساسانی محدود نمی‌‌شود بلکه قدمت آن به دوره اشکانی و سلوکی هم می‌رسد.

مهرآفرین ادامه می‌دهد: چند سال پیش با مراجعه به منطقه کرکو متوجه ساخت و ساز و از بین رفتن آتشکده شدم با اینکه موضوع به سازمان میراث‌فرهنگی منتقل شد اما نه حصاری کشیده شده نه حفاظتی از تپه و آتشکده کرکو صورت گرفت.

با‌این حال باستان‌شناسان معتقدند در معبد و تپه کرکوی آثار گمنامی وجود دارد که به‌دلیل نبود برنامه‌ای مشخص دسترسی به‌ آن‌ میسر نبوده است.

حالا بی‌خانمان‌ها هم به سوگ نشسته‌اند. کرکوی که بمیرد، نه طاقی می‌ماند برای آوارگان نه خشت و پشتوانه‌‌ای برای آیندگان. چهارمین آتشکده بزرگ ایران در بستر مرگ افتاده، به سراغ متولی‌اش می‌رویم جواب روشنی نمی‌دهد.

«حسنعلی شهرکی» رئیس سازمان میراث‌فرهنگی استان سیستان و بلوچستان در پاسخ به پیگیری‌های CHN گفت:« سوالها را فکس کنید تا اگر خدا خواست پاسخ دهیم».

هم‌اکنون خبرگزاری میراث‌فرهنگی با ارسال پرسش‌هایی مبنی بر وضعیت نابسامان آتشکده و تپه‌ باستانی کرکو منتظر پاسخ مسئولان میراث‌فرهنگی سیستان و بلوچستان است.

در خصوص پیشینه این آتشکده نقل‌های بسیاری شده است مهرآفرین اشاره می‌کند که کرکو چهارمین آتشکده با اهمیت دوره ساسانی بوده است که در کتاب بن‌دهشت به کرات از آن نام برده شده، آتشکده کرکوی پس از آتشکده آذرگشنسب، آذرفرنبغ و آذربرزین مهر مهمترین آتشکده دوره ساسانی بوده است.