پیامدهای مرگبار افتتاح ناقص پروژه های عمرانی

کشته شدن 51 شهروند در 9 ماه، دسته گلی است که بهره‌برداری زودهنگام از محور قم-گرمسار به آب داده است! همین آمار مهر تاییدی است بر ناایمن بودن محوری که سال گذشته دولت آن را افتتاح کرد، جاده‌ای که به گفته سردار احمدی مقدم، از جمله افتتاح‌های شتابزده دولت بود که بدون انجام اقدامات اولیه به مرحله بهره‌برداری رسید.

امروزی ها: بهره برداری زودهنگام یا ناقص از برخی پروژه های عمرانی پیامدهایی را به‌دنبال داشته که پاسخگویی دولت را می‌طلبد.در یکی از این موارد اعلام شده است که طی 9 ماه بعد از افتتاح جاده جدید قم- گرمسار دست‌کم 51 نفر بر اثر تصادف در این محور کشته شده اند. این در حالی است که پیش‌تر پلیس راه مخالف افتتاح این جاده بوده و آن‌را غیر قابل افتتاح دانسته بود. در موارد دیگری هم شاهد افتتاح و سپس تعطیلی زودهنگام پروژه های عمرانی دولت بوده ایم.آزاد راه تهران-پردیس یکی از این پروژه‌هاست که پس از چند بار افتتاح و بسته شدن سرانجام به بهره برداری رسید. راه‌آهن اصفهان- شیراز هم به نماد پروژه های افتتاح ناقص تبدیل شده است. برخی کارشناسان معتقدند تمایل به جنبه تبلیغاتی در افتتاح پروژه‌ها بر وجه فنی و کیفی آن ارجحیت دارد از همین رو برخی پروژه ها پیش از تکمیل یا رعایت کامل استانداردها افتتاح می‌شوند و تصاویر افتتاحیه آنها هم از شبکه های مختلف تلویزیونی و... منتشر می‌شود اما متعاقبا برخی مشکلات برای شهروندان به وجود می آید که جاده قم- گرمسار نمونه ای از آن است.

کشته شدن 51 شهروند در 9 ماه، دسته گلی است که بهره‌برداری زودهنگام از محور قم-گرمسار به آب داده است! همین آمار مهر تاییدی است بر ناایمن بودن محوری که سال گذشته دولت آن را افتتاح کرد، جاده‌ای که به گفته سردار احمدی مقدم، از جمله افتتاح‌های شتابزده دولت بود که بدون انجام اقدامات اولیه به مرحله بهره‌برداری رسید. تصور کنید می‌خواهید به سفر تابستانی بروید و قرار است از مسیر جاده قم-گرمسار بگذرید. شما مسافران اتوبوس یا خودرو هستید و هیچ نقشی در انتخاب مسیر راننده ندارید؛ اما خیالتان راحت است چون وزیران و مدیران کشور مدام از طریق رسانه‌ها وعده می‌دهند که ما ایرانی‌ها هیچ مشکلی در راهسازی نداریم!‌ غافل از آنکه همین جاده تنها در یک هفته، 12 نفر را به کام مرگ فرستاده است.

بدون شک 51 نفری که طی 9 ماه گذشته در این جاده کشته شده‌اند نیز از غیر استاندارد بودن آن بی‌خبر بوده‌اند. از آبان ماه گذشته تاکنون در جاده‌ای که مسئولان با شتابزدگی آن را افتتاح کردند، هرهفته حداقل یک نفر کشته شده است. 25 نفر در سال 90 و 26 نفر تنها در چهارماهه نخست امسال! این در حالی است که پیش از این نیز فرماندهان انتظامی کشور بارها بر ناایمن بودن این جاده تاکید کرده و مخالفت خود را با گشایش این جاده اعلام کرده بودند. آنها حتی تردد وسائط نقلیه سنگین را در این جاده ممنوع اعلام کردند. با این همه روزانه هزاران ایرانی، بی‌خبر از ناایمن بودن این جاده از آن عبور می‌کنند تا خود را به قم یا گرمسار برسانند. جاده‌ای که حتی فاقد پاسگاه پلیس راه است و به گفته سرهنگ پرویز سیاح البرزی، جانشین رئیس پلیس راه کشور: «در زمان احداث این مسیر، پاسگاه پلیس در آن جانمایی نشده است!» این در حالی است که بر اساس قانون، پیش از احداث هر آزادراه و بزرگراه، باید پاسگاه پلیس با نظر پلیس‌راه جانمایی شود.

محمدرضاکاتب، نماینده گرمسار در مجلس به تهران‌امروز می‌گوید:«این محور نه شانه خاکی دارد، نه علائم راهنمایی و رانندگی!» تلفات این جاده طی یکسال گذشته تا آنجا بوده است که پلیس از آبان ماه سال گذشته تردد تریلی‌ها را در این جاده ممنوع کرده است. همین چند روز پیش بود که سرهنگ محمدرضا مهماندار، فرمانده پلیس راه کشور از غیر استاندارد بودن این جاده خبر داد و با اعلام مخالفت پلیس با بازگشایی آن به طور غیر مستقیم از حوادثی که جان مردم را تهدید می‌کند، اعلام برائت کرد. او با برشمردن نواقص جاده قم - گرمسار گفت: «سال گذشته شاهد افزایش تلفات در این جاده بودیم چراکه این جاده دارای نواقص بسیاری بود و ما از ابتدا با بازگشایی آن تا رفع نواقص مخالف بودیم.»

روزی که روبان بریده شد

هفته نخست خرداد ماه 90 بود که خبر رسید رئیس‌جمهور در سفری غیر رسمی و بدون اطلاع رسانه‌ها به قم سفر کرده است. سفری که به افتتاح سه پروژه انجامید و البته چون در قالب سفرهای استانی هیات دولت تعریف نشده بود تخصیص اعتباری هم برای قمی‌ها به دنبال نداشت. همین امر سبب گلایه نماینده قم در مجلس شد اما به هر حال راه اصلی قم- گرمسار با اعتباری بالغ بر 80 میلیارد تومان و در طول 150 کیلومتر افتتاح شد تا ترافیک عبوری از سمت جنوب و غرب کشور که از طریق مسیر قم، تهران، گرمسار در حرکت هستند را کاهش ‌‌دهد. قرار بود این این مسیر، کمربندی تهران محسوب ‌شود و غرب، جنوب غربی و جنوب کشور را به شرق متصل ‌کند و همچنین باعث کاهش ۱۰۰ کیلومتری مسیر قم به مشهد نسبت به مسیر موازی این راه ‌شود. اتفاقی که اگر به طور کامل محقق می‌شد، زائران امام رضا(ع) را دوساعت و نیم زودتر به حرم می‌رساند.

اما چند ماه پس از آن سردار اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده ناجا درباره این مسیر گفت:«افتتاح‌های شتابزده قبل از آنکه اقدامات اولیه در راه‌ها صورت گیرد، مطلوب نیست. به طور مثال نخستین کاری که باید در این محور انجام می‌شد ساخت پاسگاه پلیس‌راه است. در شأن نیروی انتظامی نیست که در قلب کویر در یک چادر مستقر شود.» فرمانده ناجا خط‌ کشی، نصب گاردریل، اصلاح شانه‌ها و... را از جمله موضوعاتی عنوان کرد که باید در افتتاح راه‌ها مدنظر قرار گیرد و افزود: «پلیس به دنبال بهانه‌جویی نیست و البته محور گرمسار- قم هم مسیر بسیار خوبی است که راه را کوتاه کرده و ترافیک را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.»

خطر بیخ گوش مسافران

با آغاز فصل گرما و شروع مسافرت‌های تابستانی روزانه هزاران نفر سوار بر سواری یا اتوبوس این جاده را پشت سر می‌گذارند. سرهنگ پرویز سیاح البرزی، جانشین رئیس پلیس راه کشور در این باره به تهران امروز می‌گوید:«وقتی یک جاده ساخته می‌شود آیتم‌های متفاوتی را باید مدنظر قرار داد مثلا صرفه اقتصادی، کوتاه شدن زمان سفر، میزان استهلاک و...اما مهم‌ترین موضوعی که مدنظر قرار می‌گیرد ایمنی یک جاده است. امروزه سازمان بهداشت جهانی بسیار براین موضوع تاکید دارد و جاده‌هایی که در کشورهای پیشرفته ساخته می‌شوند از ایمنی برخوردارند.» او ادامه می‌دهد:«این محور از ایمنی برخوردار نیست که اگر برخوردار بود طی چند ماه 51 کشته نمی‌داد!»

از سوی دیگر، محمدرضا کاتب نماینده گرمسار تاکید می‌کند: «این جاده استانداردهای ایمنی، علائم ایمنی، پاسگاه پلیس راه و شانه خاکی ندارد. جاده‌ای که

10-15 سال مردم منتظر احداثش بودند و برای ساخت آن سرمایه‌گذاری شده است چرا باید بسته شود؟ باید مسئولان وارد عمل شده و این جاده را به طور صحیح مورد بهره‌برداری قرار دهند. چرا که ممنوعیت تردد در این جاده پاک کردن صورت مسئله است.» او ادامه می‌دهد:«ما نسبت به جان مردم کوتاه نمی‌آییم. در دیداری که با استاندار سمنان داشتم به ایشان تاکید کردم که همه مسئولان موظف به پیگیری این موضوع هستند اما در حال حاضر نه مصلحت بر این است که جاده بسته باشد و نه این راه راهی منطقی است!» او از پیگیری‌هایی که انجام شده اما هنوز نتیجه‌ای از آن در جاده دیده نشده است می‌گوید:«با وزیر راه ملاقاتی داشتم و نامه‌ای هم به صورت مکتوب به وی نوشته‌ام و البته تقاضا کردم شرایط به سمتی پیش برود که جاده از امنیت برخوردار شود.» به گفته کاتب، وزیر راه نیز دستور داده است که سریعا اشکالات برطرف شود. اما تا این لحظه ترددکنندگان در این جاده هیچ نشانه‌ای از برطرف شدن این مشکلات ندیده‌اند.

بر اساس اعلام محمدرضا کاتب به تهران امروز، هفته گذشته طی یک سانحه رانندگی 5 نفر و طی سانحه دیگری 7 نفر کشته شدند. این در حالی است که فرمانده پلیس راه «اختلاف سطح و حاشیه راه و عرض کم جاده» را دو نقص مهم این مسیر برشمرده و گفته است:«شیب شیروانی- اختلاف جاده و حاشیه آن زیاد است که همین مسئله باعث واژگونی خودروها می شود. همچنین به علت عرض کم راه خودروهایی که از کنار یکدیگر عبور می کنند، هر لحظه با کوچکترین انحراف ممکن است با یکدیگر برخورد کنند. البته این جاده دارای دو خط رفت و برگشت با عرض کم است که به همین دلیل میزان تصادفات رخ به رخ با خودرو مقابل افزایش می یابد.»

اما این همه ماجرا نیست. مشکلات دیگری هم وجود دارند. سرهنگ سیاح البرزی می‌گوید:«این جاده کم عرض است و دارای دو محور رفت و برگشت، ترکیب ناوگان حمل و نقل آن هم مخلوط است. یعنی اتوبوس و مینی بوس و سواری و تریلی از یک لاین باید عبور کنند. ممکن است این موضوع در یک آزادراه مشکلی به‌وجود نیاوردچون آزادراه چند لاین دارد و یکی می‌تواند به تریلی‌ها اختصاص داده شود اما در این جاده چنین امکانی وجود ندارد.»

جانشین رئیس پلیس راه کشور باانتقاد از وضعیت جاده می‌گوید:«دو مسیر رفت و برگشت این جاده از هم جدا نشده است و پارکینگ‌های بین راهی در آن وجود ندارد. یعنی اگر وسیله نقلیه‌ای خراب شد، در سطح عبور باید باقی بماند تا مشکلش برطرف شود! و به این ترتیب امنیت تردد به خطر می‌افتد.» او با تاکید بر اینکه آستانه تحمل رانندگان سواری‌ها آنقدر نیست تا در تمام طول مسیر تریلی را جلوی خود تحمل کنند بر ممنوعیت تردد تریلی‌ها در این جاده تاکید می‌کند و این جاده را جاده «تهدید» می‌نامد.