آسیب‌های وارد شده به میراث طبیعی تهران نگران کننده است

« تهران شهری خوش آب و هوا در شمال تهران است که دارای شگارگاه‌های فراوان و باغ‌های سرسبز است.» در منطقه‌ای که روزی این تعریف را داشت کلانشهری روییده که در حال بلعیدن باغ‌ها و میراث طبیعی منطقه است. رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران می‌گوید که این میراث خسارت دیده و نیازمند توجه بیشتر است.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه شهری ـ معصومه ابتکار تهران را منطقه ارزشمند گیاهی و دارای تنوع زیستی گیاهی و جانوری گسترده‌ای می‌داند که همیشه به لحاظ سرسبزی و خوش آب و هوایی مورد توجه بوده است. او پارک ملی سرخه‌حصار را« احتمالا قدیمی‌ترین پارک‌ ملی جهان» می‌داند.

به گفته او پارک ملی سرخه‌حصار در دوره قاجار« به عنوان یک شکارگاه مطرح بوده و حفاظت می‌شده است.» رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران حفاظت محیط زیست را از نظر تاریخی در ایران بسیار قدیمی ‌می‌داند و می‌گوید: برخی از مورخین مانند دکتر یخکشی معتقدند که قدیمی‌ترین جنگل‌بانی دنیا متعلق به ایران بوده و در دوره هخامنشی ما جنگلبانی داشته‌ایم و نیروهایی بوده‌اند که برای حفاظت از مناطق جنگلی عمل می‌کردند. بنابراین قدمت را ما در این حوزه‌ها داریم اما ساختارهای رسمی بعدها آمده‌اند.

« پارک ملی خجیر، پارک ملی سرخه حصار و پارک ملی کویر و مناطق حفاظت شده ورجین در لواسانات، البرز مرکزی، لار و اثر ملی طبیعی دماوند آثار ثبت‌شده‌ اطراف تهران‌ در شواری عالی حفاظت محیط زیست‌اند.» ابتکار این موارد را نشان‌دهنده ارزشمند بودن این مناطق به لحاظ تنوع جانوری و گیاهی می‌داند و می‌افزاید: ارتفاعات و دامنه‌های البرز و همچنین کوه‌های البرز از میراث‌های ارزشمند طبیعی و از زیستگاه‌های غنی کشور محسوب می‌شوند.

او در ادامه به پدیده‌های دیگری که در اطراف تهران وجود دارند اشاره می‌کند و اضافه می‌کند: مثلا تالاب بندعلیخان در جنوب شهر وجود دارد که عملا بیشتر پساب‌های شهر تهران به آنجا منتقل می‌شود.تهران هرچه رشد کرده به این میراث طبیعی و مراتع و ارتفاعات تعرض کرده که خیلی جاها با تخریب همراه بوده است.

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران یکی از اهداف مناطق حفاظت‌شده را مقابله با آسیب‌رساندن پیشرفت شهر به میراث طبیعی پایتخت عنوان می‌کند تا حداقل بخش‌هایی از طبیعت باقی بماند. او البته نگران آسیب‌های وارد شده به این مناطق در سال‌های گذشته است و می‌گوید:در سال‌های گذشته حملات و فشارها به مناطق حفاظت‌شده بیشتر شده، مثل وضعیتی که پارک ملی سرخه‌حصار به علت ساخت شهرک غیرقانونی«زیتون» دچار آن شده یا واگذاری‌هایی که در پارک ملی خجیر صورت گرفته است. آسیب‌هایی که به این پارک‌ها وارد شده بسیار نگران‌کننده است.

ابتکار با تاکید بر حفظ میراث طبیعی تهران ادامه می‌دهد: این موارد بخشی ازمیراث طبیعی شهر تهران محسوب می‌شوند که نشان‌دهنده آن است که تهران میراث طبیعی بسیار ارزشمندی دارد اما الان خیلی کم در نقاط داخل شهر می‌توانیم میراث طبیعی و اصل گونه‌های طبیعی و جانوری شهر تهران را پیدا کنیم. با این حال در حاشیه اطراف هنوز مناطقی هست که می‌توان گونه‌های بومی گیاهی و جانوری تهران را پیدا کرد که نیاز به نگهداری بیشتری دارند.