روزنامه خراسان: پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت ا... العظمي خامنه اي با حجت الاسلام والمسلمين دکتر حميد شهرياري رئيس مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي و عضو شوراي عالي فضاي مجازي گفت وگويي درباره اهميت تشکيل شوراي عالي فضاي مجازي انجام داده که دکتر شهرياري در اين گفت وگو با اشاره به حکم مقام معظم رهبري براي تشکيل شوراي عالي فضاي مجازي تصريح کرده است که نکته بسيار جالب در سخنان مقام معظم رهبري براي بنده اين بود که حوزه فضاي مجازي به اندازه انقلاب اسلامي اهميت دارد. متن گفت وگو با دکتر شهرياري در پي مي آيد.
به نظر شما، جايگاه و اهميت تشکيل شوراي عالي فضاي مجازي چيست؟
واقعيت اين است که امروزه فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطاتي فضايي را به وجود آورده که «جامعه اطلاعاتي» در آن شکل گرفته است که جامعه را به سوي ساختاري دانشبنيان پيش ميبرد. اين فضا تمام ساحتهاي حيات بشري را آنگونه تحت تأثير قرار داده که دنياي ما را در کميت و کيفيت دچار تحولاتي عميق کرده است. در اين ميان، فضاي تبادل اطلاعات با ابزارهايي قابل حمل مانند تلفنها و رايانههاي همراه در دسترس همگان قرار گرفته است و همه شهروندان ميتوانند در توليد محتوا و عرضه آن مشارکت کنند. بخشهاي خصوصي و دولتي نيز ميتوانند خدمات مضاعف خود را در تمام طول شبانهروز عرضه کنند. البته در کنار اين فرصتها، تهديدهاي امنيتي و اجتماعي و فرهنگي نيز به نحو فزايندهاي گسترش يافته است؛ از جنگ سايبري گرفته تا حملات رد خدمات و توليد اطلاعات مستهجن و خلاف اخلاق. همه اين تهديدها لزوم رسيدگي جدي به اين فضاي جديد را نشان ميدهد و بخشي از اهميتي است که موجب تأسيس اين شوراي مهم است.
شوراي عالي مجازي بر اساس شرح وظيفه خود چه حوزه هاي مأموريتي را مي تواند پوشش دهد؟
اين شورا سياستگذار اصلي و محوري فضاي مجازي کشور خواهد بود. برنامهريزي کلان، نظامسازي، تعريف و تعيين قلمرو پروژههاي ملي و نظارت بر آنها، تقسيم کار ملي بين دستگاههاي اجرايي فعال و ايجاد هماهنگي بين آن ها در اين حوزه در کنار پايش مستمر فرصتها و تهديدهاي اين حوزه و نيز ايجاد بسترهاي لازم براي توليد محتواي بومي متناسب با هويت ايراني- اسلامي از مسئوليتهاي اصلي اين شورا به حساب ميآيد.
به نظر شما تأکيدات رهبر معظم انقلاب و اهتمام ايشان نسبت به زمينه هاي پيشرفت کشور و لزوم مواجهه فعال و خردمندانه با موضوعاتي از اين دست چه نقشي در فرآيند تشکيل اين شورا داشته است؟
رهبر معظم انقلاب از سال 1368 با تأسيس مرکز تحقيقات رايانه اي علوم اسلامي، حضوري فعال و تأثيرگذار در فناوري اطلاعات کشور داشتهاند. اين دورانديشي ايشان در 22 سال پيش قابل توجه است. پس از آن و در تمام سياستهاي ابلاغي، ايشان به تمام حوزهها و از جمله حوزههاي فرهنگي، دولتي و قضايي همواره لزوم استفاده حداکثري از فناوري اطلاعات و ارتباطات را گوشزد کردهاند. ايشان همچنين در دستورهاي اکيد خود به مجموعه مديران کشور، همواره توجه به حوزههاي مختلف فضاي مجازي را به عنوان امري بسيار مهم و جدي در مکتوبات و تذکرهاي شفاهي مشهود توصيه کردهاند. از سوي ديگر ايجاد خدمات جذاب بر اين بستر و توليد محتواي انبوه در شبکه و نيز توسعه شبکههاي اجتماعي طي 5سال اخير موجب حصول اين نتيجهگيري شد که ايجاد شورايي جامع که بتواند سياستگذار اصلي اين حوزه باشد، ضروري است. از سوي ديگر ادغام شوراهاي موازي نيز با مشکلاتي مواجه شد و متوقف ماند. در نهايت مجموعه اين امور و نبود توجه کافي ديگران به حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات، موجب شد که رهبر انقلاب به اين جمعبندي برسند که بايد شخصا وارد ميدان شوند و توجه ديگر نخبگان کشور را به اين حوزه جلب کنند. بالاخره در يک روند راهبردي که در کمال موشکافي و با مشارکت بسياري از نخبگان و دستاندرکاران اين حوزه انجام گرفت، طرح تأسيس اين شوراي عالي مهم به دستور ايشان تدوين و حکم آن صادر شد.نکته بسيار جالب در سخنان ايشان براي بنده اين بود که اين حوزه به اندازه انقلاب اسلامي اهميت دارد. ايشان در مقام تشبيه فرمودند که اين فضا مثل يک رودخانه پر از آب و خروشان است که ميآيد و دائم هم بر آب آن افزوده و خروشانتر ميشود. اگر ما براي اين رودخانه تدبير کنيم و برنامه داشته باشيم؛ زهکشي کنيم و هدايت کنيم اين رودخانه را تا به سد بريزد، ميشود فرصت. اگر رهايش کنيم و برنامهاي براي آن نداشته باشيم، ميشود يک تهديد. ايشان تأکيد بسياري بر اهميت اين فضا و لزوم مديريت آن داشتند؛ به گونهاي که همه ارکان نظام بايد نقش خاص خود را با حضوري فعال در اين فضا ايفا کنند.به نظر من علت اين موضوع آن است که وقتي مردم و امام خميني(ره) نهال انقلاب اسلامي را کاشتند، مستکبران عالم آن را تهديدي براي منافع خود دانستند. در اين ميان پيدايش فناوريهاي ارتباطاتي و اطلاعاتي، فرصتها و تهديدهاي انقلاب را چنان برجسته کرده که استمرار و تکامل انقلاب اسلامي منوط به توجه خاص و جدي و سرمايهگذاري نظام در اين زمينه است. اين يکي از جهاتي است که حوزه فضاي مجازي را در نظر رهبر معظم انقلاب به اندازه خود انقلاب اسلامي پراهميت کرده است.