مصاحبه سه‌شنبه شب رئیس‌جمهور به مناسبت صدمین روز فعالیت دولت یازدهم با ابهامات و نقدهایی مواجه شد.

یکی از ابهامات مهم که با توجه به شاکله اصلی این گفت‌وگوی 2 ساعته به چشم مخاطبان آمد این موضوع بود که اگر قرار بود محور نقد و تخطئه غلیظ دولت سابق را از این گفت‌وگو بگیرند،‌ دیگر چه چیز عمده‌ای باقی می‌ماند؟ دست کم این که سه چهارم زمان مصاحبه به تخطئه یک‌طرفه و بدون اما واگر و استثنای دولت قبلی گذشت. این سوال مضمون دیگری را در خود نهفته دارد و آن اینکه اگر قرار بود درباره دولت سابق سیاه‌نمایی محض انجام شود، آیا غیر از همین مصاحبه یکطرفه چیز دیگری هم از آب در می‌آمد؟ و یا اگر تاریخ 5 آذر 92 را از زمان مصاحبه حذف کنیم و به جای آن تاریخ 3 ماه قبل از انتخابات (مثلاً فروردین 92) بگذاریم تفاوتی در محتوا می‌کند؟!

اتفاق جالب اقدام روزنامه ایران بود که در این باره تیتر «رونمایی از 8 سال نابسامانی» را برجسته کرد، حال آنکه تصور می‌رفت حال و هوای فضای انتخاباتی جایگزین گزارش کار نشود. البته منتقدان منصف پیشاپیش معتقد بودند 100 روز با توجه به کمی زمان، موعد مناسبی برای مطالبه فعالیت‌ها و توقعات مثبت از دولت نیست اما در عین حال این ابهام وجود دارد که آیا گزارش دولت با تبلیغات ما قبل انتخاباتی اشتباه گرفته نشده و خلأ گزارشی درباره اینکه ما چه کرده‌ایم با ادبیات «قبلی‌ها چه کردند یا چه نکردند» پر نشده است؟!

موضوع دیگر عدم طرح برخی چالش‌ها و تناقضات مهم در همین دوره چند ماهه است به این معنا که برخی رفتار و گفتارها در تناقض با تبلیغات و شعارهای انتخاباتی است چنان که مثلا رئیس کل جدید بانک مرکزی برخلاف تبلیغات سیاه‌نمایانه قبل از انتخابات اعلام کرد، نمی‌گذاریم قیمت دلار پایین بیاید؛ یا موضوع لزوم مهار تورم و کاهش قیمت خودرو و یا تعابیری نظیر مهار رشد تورم که با برخی واقعیت‌ها ناسازگار است. همچنین درباره اعلام رکورد‌ 40 درصدی تورم به عنوان بالاترین تورم ‌4 دهه گذشته، این حقیقت که رکورد تورم مربوط به دولت سازندگی با 49 درصد است، کتمان شد و این در حالی است که بخشی از تورم امروز حاصل فشار تحریم‌هاست و البته سهم اصلی بی‌تدبیری و سوء مدیریت و رهاشدگی برخی امور در دولت قبلی را نباید نادیده گرفت. تخطئه مطلق در حوزه‌هایی نظیر سفرهای استانی و مسکن مهر و... نیز از نکاتی بود که نقد به دور از اعتدال و آمیخته با افراط و تفریط را تداعی می‌کرد.

یکی از عجیب‌ترین اتفاقات این مصاحبه،‌ دوز بالای خود تشکری! -به سیاق اغلب دولت‌های گذشته- است تا آن‌جا که با مساعدت یکی از مصاحبه‌کنندگان، پیروزی‌های ورزشی چند هفته اخیر والیبال و فوتبال ساحلی به پای دولت جدید نوشته شد! در حالی که وزیر ورزش دولت جدید یکی دو هفته است از مجلس رای اعتماد گرفته و طبیعتا موفقیت‌های ورزشی محصول، علمکرد چند ساله برخی فدراسیون‌ها در دولت قبلی است.

در همین حال وبسایت ندای انقلاب در بررسی مصاحبه انجام گرفته، تیتر «120 دقیقه سیاه‌نمایی به جای گزارش عملکرد 100 روزه» را برگزید و رجانیوز نوشت: «سایه سنگین جو انتخابات بر گزارش 100 روزه دولت! انتخابات 100 روز پیش تمام شد، لطفا به مردم گزارش دهید». از سوی دیگر سایت مشرق به بخش دیگری از مصاحبه دکتر روحانی پرداخته و در مطلبی با عنوان «لیبرالیسم فرهنگی؛ خطری که باید نسبت به آن هوشیار بود» می‌نویسد: اگر افکار عمومی فیلتر خوبی باشد باید برای همه کالاهایی که در بازار عرضه می‌شوند با یک منطق رفتار شود و دلیل ندارد که فیلم یا کتاب یا هر اثر دیگری را دارای منطق جداگانه بدانیم. علاوه بر این در عرصه کالاهای فرهنگی نیز در مورد مستهجن نگاری‌ها و تصاویر و فیلم‌های مستهجن نیز همین منطق غلط می‌تواند مطرح باشد.

حتی در مورد مواد غذایی نیز همین استدلال به خوبی خطا و ضعف خویش را به نمایش می‌گذارد. فرض کنید که دولتی همین نظرات مطرح شده در بیان رئیس‌جمهور را در مورد مواد غذایی نیز بیان کند و بگوید بهترین فیلتر افکار عمومی است و به صراحت بیان دارد که دولت نظرش این است که هیچ فیلتری بهتر از افکار عمومی مردم نیست و وقتی یک کالا را ساختند و مردم نرفتند بخرند، و به آن سازنده بی‌اعتنا شدند، خودش می‌داند که باید چکار کند. مشخص است که این منطق ناقص و معیوب و باطل است. با این حساب باید به همه تولیدکنندگان و فروشندگان کالاهای غیربهداشتی در عرصه مواد غذایی نیز اجازه داد تا با این فیلتری که دولت تصور می‌کند بهترین فیلتر است روبرو شوند و دولت زحمت را کم کند و در کار آنها دخالت نکند.

همچنین سایت آینده آنلاین- از حامیان دولت- نوشت: برخی ژست‌های مجریان و به‌به و چه‌چه‌های آنان به جای ورود به پرسشگری حرفه‌ای، نه بازتاب مناسبی در میان مردم داشت و نه به نظر می‌رسد به سود دولت و صداوسیماست.

نویسنده معتقد است: این امر باعث شد این سوال مطرح شود که ادامه شیوه مرتضی حیدری که خودداریش از پرسشگری مقابل احمدی‌نژاد، باعث انتقاد شدید کارشناسان بود، صرف نظر از رویکرد خود او، به دولت و صداوسیما مربوط نمی‌شد.

سایت حامی دولت نوشت: آقای رئیس‌جمهور خیلی خوش‌سخن و خوش‌سیما ظاهر شد و لبخندش به دل می‌نشست. فقط به نظرم استفاده مکرر از واژه سرهنگ بدون آن که محل ارجاعش مشخص باشد، کم‌کم لوث می‌شود.

جهان نیوز نیز معتقد است: اگرچه نقد دولت گذشته نه تنها امری مذموم نیست بلکه نوع سازنده آن بسیار ضروری و لازم هم است اما کنایه‌های متعدد به دولت قبل وجهه رئیس‌جمهوری که خود را اهل اعتدال می‌داند اندکی خدشه‌دار می‌کند. رئیس‌جمهور که خود نیز روحانی است بهتر از نگارنده می‌داند که همین رفتار ممکن است پس از دوره ایشان نیز علیه ایشان به کار گرفته شود. نکته مهم در اینجا این است که این رویه مسئولان و نظایر آن، به سرعت در بین مردم الگوبرداری می‌شود و تکرار آن فرهنگ کشورمان را دچار بی‌اخلاقی‌هایی از این جنس خواهد کرد.