قیمت اسکناس از حواله ارزی پیشی گرفت

دگرگونی جنس تقاضا در بازار ارز

دنیای اقتصاد: افزایش تقاضابرای سرمایه‌گذاری در بازار ارز و پیشی گرفتن آن از تقاضای تجاری ارز، موجب شد تا قیمت دلار حواله قدری از قیمت اسکناس دلار کمتر شود.

قیمت دلار آمریکا تا ساعت 2 بعدازظهر دیروز به 2150 تومان رسید که از قیمت 2100 تومان روز شنبه 50 تومان بالاتر رفته بود. در عین حال دلار آمریکا برای حواله 2145 تومان فروخته شد که 5 تومان از نرخ حواله برای دلار آمریکا به ویژه از مسیر دبی بر پایه نرخ روزانه درهم این کشور تعیین می‌‌شود. در حالی که قیمت درهم اسکناس در بازار دیروز 588 تومان بود، نرخ حواله آن تقریبا 580 تا 582 تومان در نظر گرفته می‌شد که نرخ حواله دلار را 2145 تومان تعیین می‌کرد.
در بازار برخی از صرافان دلیل این امر را کاهش قیمت درهم حواله اعلام کردند. در عین حال برخی شواهد نشان می‌دهد که میزان ثبت سفارش برای کالا از مسیر دبی به میزان قابل توجهی افت داشته که ارزش درهم وارداتی را به کاهش واداشته است. در مقابل با توجه به شرایط فعلی تقاضای سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری در بازار نقدی دلار آمریکا همچنان بالا است و از این روقیمت دلار نقدی از قیمت دلار حواله بیشتر شده است.
اینکه تقاضای سرمایه‌گذاری دربازار ارز افزایش قابل توجهي داشته شکی نیست، اما افت تقاضای تجاری و کنترل بیشتر بر ورود و خروج کالاها به ویژه با نرخ دولتی قدری از پویایی تجاری کشور کاسته و در همین راستا افت تقاضای واردات با نرخ ارز آزاد هم به دلیل گرانی قیمت تمام شده وارداتی کاهش میزان تقاضای حواله را درپی داشته است. در بازار ارز البته برخی مسائل تاثیرگذار دیگر نیز مورد توجه است. برای برخی کالاهایی که با نرخ دولتی وارد می‌شود در صورتی که در مسیر صادراتی قرار بگیرد برای جلوگیری از رانت‌خواری در استفاده از ارز دولتی، مقرر شده پیمان‌سپاری ارزی انجام شود. در خبری آمده است که با تصویب وزيران عضو کارگروه صادرات کشور، صادرات قطعي عين کالاهاي وارداتي که ارزآنها از طريق سيستم بانکي با نرخ مرجع (اعتبار اسنادي، برات و حواله ) تامين گرديده باشد، منوط به تعهد صادرکننده مبني برفروش معادل ارز دريافتي به بانک عامل خواهد بود.
همچنین در این روزها باردیگر محدودیت استفاده از دلار و یورو در مبادلات تجاری کشور با کشورهایی که ارز مستقلی دارند، در دستور کار مقامات مسوول قرار گرفته است. دولت از سال‌های گذشته با کاستن از میزان دلار در ذخایرارزی کشوردرصدد برآمد تا استفاده از آن را کاهش دهد. البته در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها امکان نقل و انتقال دلار وجود ندارد و تنها یورو بازیگر عمده تجارت کشور بوده است. در عین حال تلاش ویژه دولت برای استفاده از ارز کشورهای طرف قرار داد شیوه تازه‌ای برای از میان برداشتن واسطه‌گری دلار تلقی شده است. تجارت با کره جنوبی با وون این کشور، تجارت با هند و پاکستان از طریق روپیه هر یک از آنها و بازرگانی با یوآن چین در مبادلات با این کشور در ماه‌های گذشته موجب شده تا تلاش برای رنگارنگ کردن ترکیب ذخایر ارزی کشور عملی‌تر شود. در عین حال فرآیند استفاده از روش تبادل کالا با کالا در لابه‌لای تجارت با کشورهایی که تراز تجاری ایران در مقابل آنها منفی است روش خوبی است. اما برای تجارت با کشورهایی که تراز تجاری ایران در مقابل آنها مثبت است، موجب دریافت ارزهای این کشورها شده که باید دید در دراز مدت ارزش پرتفوی ارزی کشور و ارزهای صادراتی چگونه رقم خواهد خورد.
محدودیت تازه براي ارسال حواله‌هاي يورويي در بانك‌ها
پايگاه خبري اخبار بانك نیز در این زمینه گفته‌های معاون وزیر خارجه در مورد حذف تدریجی یورو از مبادلات تجاری را مورد توجه قرار داده است. بنا بر این گزارش متقاضيان ارسال حواله‌هاي يورويي از اين پس نمي‌توانند در بانك‌ها اقدام كنند. اين كار براي سوق دادن ذخاير يورو براي واردات كالاهاي اولويت‌بندي شده است.اخيرا بانك‌ها در ارسال حواله‌هاي يورويي با محدوديت مواجه شده‌اند. در حال حاضر بانك‌ها گشايش اعتبار با يورو را براي كالاهاي با اولويت اول و دوم انجام مي‌دهند. ولي مابقي شركت‌ها و متقاضيان كه خواهان حواله‌هاي يورويي هستند نمي‌توانند از بانك‌ها تقاضا داشته باشند.تا پيش از اين حواله‌هاي تا كمتر از 500 هزار دلار (معادل يورو) در بانك‌ها صورت مي‌گرفت، اما اخيرا اين موضوع با محدوديت مواجه شده است.در حال حاضر ارسال حواله يورويي براي كساني كه قبلا داراي پرونده بودند نيز ممكن نيست.
هم اكنون ارسال حواله با وون كره و لير تركيه در بانك‌ها صورت مي‌گيرد. اين تصميم براي كنترل ذخاير ارزي كشور است و دولت قصد دارد ارزها را براي واردات كالاهاي حساس و ضروري در نظر بگيرد.اين در حالي است كه معاون وزیر امور خارجه گفته در روابط اقتصادی با بسیاری از كشورها دلار را كنار گذاشته‌ایم و در حال كنار گذاشتن یورو هستیم. عباس عراقچی این خبر را در گفت‌وگو با ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت داده است؛ اما توضیح بیشتری درباره این موضوع ارائه نکرده است. با اين حال به نظر می‌رسد این موضوع در ادامه تلاش ایران برای کاهش وابستگی خود به ارزهای دول غیرهمسو انجام شده باشد.
ایران در سال‌های اخیر توانسته بود دلار را از بخش زیادی از مبادلات تجاری خود با سایر کشورها حذف کند. مقامات بلندپایه اقتصادی کشورمان همواره از این موضوع به عنوان راهی برای گریز از تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده یاد کرده بودند. در بدو این امر، از یورو به عنوان جایگزین اصلی واحد پول آمریکا در مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها استفاده می‌شد، اما اینک و پس از تحریم‌های نفتی و بیمه‌ای که اتحادیه اروپا علیه کشورمان اعمال کرد، به نظر می‌رسد مقامات تهران مصمم شده‌اند یورو را نیز از مبادلات دوجانبه با سایر کشورها حذف کنند. موضوعی که محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور بارها بر آن تاکید کرده و در نشست‌های دو یا چندجانبه خود با مقامات سایر کشورها خواهان استفاده از پول رایج این کشورها در مبادلات شده است. این برنامه البته قدمت بسیاری در دولت دهم دارد. سال ۸۹ بود که محمدرضا رحیمی، معاون اول رييس‌جمهور اعلام کرد: ایران پس از كاهش استفاده از دلار آمريكا در سبد ارزي خود، اكنون در فكر حذف يورو در معاملات نفتي است. وی از رده خارج كردن دلار و يورو در معاملات نفتي ايران را به عنوان يك اولويت مهم، مطرح كرده بود، اما اظهارات عراقچی نشان می‌دهد این برنامه به مراحل پایانی اجرای خود نزدیک می‌شود و به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل آن نیز، اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا و رفتار غیردوستانه این اتحادیه در برخوردهای سیاسی اخیر با تهران باشد. هرچند شاید تضعیف قدرت یورو (پول واحد اروپایی) در مقابل سایر ارزهای معتبر دنیا نیز در این زمینه مزید بر علت شده باشد. اتفاقی که در پی بحران بدهی کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر، باعث گمانه‌زنی‌هایی درباره پایان دوران یورو و انحلال منطقه پولی واحد اروپا نیز شده است.
قیمت‌های داخلی
روز گذشته افزایش قیمت دلار داخلی موجب شد تا قیمت یورو نیز با 35 تومان افزایش تا 2635 تومان تا ساعت 2 بعدازظهر بالا برود. پوند انگلیس دیروز 100 تومان افزایش داشت. صد ین ژاپن 40 تومان، ریال عربستان و درهم امارت هر یک 15 تومان، دلار کانادا 35 تومان و دلار استرالیا 30 تومان گران شدند.
در بازار همچنین سکه‌های بهار آزادی افزایش بیشتری را برای خود ثبت کردند. سکه طرح جدید 18 هزار تومان گران شد و 792 هزار تومان فروخته شد. سکه طرح قدیم هم 17 هزار تومان افزایش داشت و 793 هزار تومان فروخته شد. نیم سکه 11 هزار تومان گران شد و 398 هزار تومان فروخته شد. ربع سکه هم با 5000 تومان افزایش تا مرز 200 هزار تومان بالا رفت. در بازار طلا قیمت هر مثقال طلای 17 عیار 8300 تومان افزایش یافت . گرم طلای 18 عیار نیز با بیش از 1900 تومان افزایش تا محدوده 81 هزار تومان بالارفت.
در بازارهای جهانی قیمت طلا به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی در سطح 1620 دلار برای هر اونس بدون تغییر باقی ماند.