پیری زودرس تالاب انزلی

روزنامه ابتکار: در سالهاي اخير، نظام چرخه تعادلي تالاب بين‌المللي انزلي بر اثر دستکاري‌هاي انساني دچار تحولات سهمگين، پيري زودرس و اغماي مرگ‌آور شده‌است.
به گزارش مهر، تالاب بين‌المللي انزلي که در 40 کيلومتري شمال رشت و در جنوب غربي درياي خزر قرار دارد از ديدگاه جهانگردي و سياحتي، يکي از جاذبه‌هاي مهم استان گيلان محسوب مي‌شود.اين تالاب با اهميت جهاني به عنوان اکوسيستم آبي طبيعي، هرساله گردشگران زيادي را به خود جلب مي‌کند، مطالعه ارزش تفريحي اين تالاب مي‌تواند در پيش‌بيني نيازها و رفع کمبودها و توسعه گردشگري در منطقه موثر باشد.با توجه به اهميتي که مردم براي بازديد از محيطهاي جذاب قائلند و براي رسيدن به جامعه‌اي سالم و تداوم پيشرفت و توسعه اقتصادي، برنامه‌ريزان و مسئولان بايد به بهبود کيفيت محيط زيست، کنترل و نظارت براي رسيدن به توسعه پايدار مناظر طبيعي منطقه توجه بيشتري داشته و با گسترش امکانات مناسب براي خانواده ها و بهبود بهداشت در اين گونه فضاها، با هدف بالا بردن رفاه جامعه کمک بيشتري کنند.
مديرکل محيط زيست گيلان در اين باره گفت: يکي از معيارهايي که امروزه به منظور دستيابي به توسعه پايدار، مورد توجه جوامع جهاني قرار گرفته، بهبود کيفيت محيط زيست، کنترل و نظارت براي تداوم و بقاي مناظر طبيعي است.امير عبدوس بر لزوم توجه به ارزش اقتصادي منابع طبيعي با هدف اجراي سياستهاي زيست‌محيطي تاکيد کرد و افزود: اين مهم، بايد مدنظر سياستگزاران قرار گيرد.تالابها علاوه بر داشتن ارزشهاي متعدد زيست بومي، از ديرباز داراي ارتباط تنگاتنگي با زندگي مردم بومي بوده و کالاها و خدمات بسياري را در اختيار اين جوامع گذاشته‌اند.مديرکل محيط زيست گيلان گفت: تالاب بين‌المللي انزلي نيز از ديرباز چنين نقشي را براي نواحي اطراف خود داشته‌است اما متاسفانه علاوه بر مسائل و تخريبهاي ناشي از فشار فزآينده جمعيت بر منابع محدود تالاب، اجراي طرحهاي توسعه متفاوت در حوضه آبخيز آن، تاثيرات چشمگير و مخربي را بر اين اکوسيستم ارزشمند برجاي گذاشته است.
به هر حال تعداد بازديدکنندگان از تالاب انزلي، سالانه افزون بر 100 هزار نفر برآورد شده است، از اين‌رو ارزش تفريحي سالانه تالاب انزلي برابر با يک ميليارد و 500 ميليون ريال خواهد بود.تالابها از جمله حاصل‌خيزترين اکوسيستمهاي کره زمين محسوب مي‌شوند زيرا ميزان توليد بيولوژيکي آنها بسيار بالا بوده و از لحاظ غناي گونه‌اي نيز بسيار حائز اهميت هستند.
جدا از استفاده مستقيم مردم از تالابها، برخي ارزشها و کارکردهاي تالابها مانند کنترل سيلابها، ذخيره‌سازي آب، تصفيه و بهبود کيفيت آب و... ممکن است از ديد مردم عادي پنهان باشد اما از اهميت بسزايي برخوردار است.
استاد دانشگاه و عضو هيئت علمي دانشگاه گيلان در اين ارتباط گفت: تالاب بين‌المللي انزلي نيز همواره يکي از بزرگترين منابع آب شيرين بوده که اطراف آن را روستاهاي متعدد و آباد در برگرفته‌است.
کريم ثابت‌رفتار افزود: اين تالاب، تامين کننده نيازهاي غذايي مردم پيرامون خود و داراي اهميت اقتصادي و محيطي براي رفع مايحتاج زندگي روزمره مردم گيلان به شمار مي‌رود.ارتباط طولاني مردم پيرامون آن با تالاب و آن سوي درياي خزر، سبب نوعي عادت و شيوه زندگي وابسته به اين بستر آبي حياتي شد و در واقع، نوعي هويت براي مردم آن سامان است.عضو هيئت علمي دانشگاه گيلان گفت: تحولات جمعيتي در دهه‌هاي اخير آثار عميقي بر ساختار اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي تالاب انزلي بر جاي گذاشته‌است.وي ادامه داد: از آنجا که تامين اکثر اين نيازها به ويژه در جوامع در حال توسعه‌اي نظير ايران، به دليل معيشتي بودن اقتصاد، بر منابع پايه استوار است که بيشتر از طريق بهره‌برداري کنترل نشده و بدون برنامه‌ريزي و نظارت از طبيعت و منابع طبيعي صورت مي‌گيرد، بنابراين فشار روز‌افزوني را بر محيط زيست و منابع آن تحميل مي‌کند.ثابت‌رفتار تاکيد کرد: هر کجا که ظرفيتهاي طبيعي فراتر از توان بالقوه سرزمين، مورد دخل و تصرف قرار گيرد، آسيبهاي زيست‌محيطي به صورت تخريب و آلودگي به نحوي خود را نمايان مي‌سازد.وي افزود: علاوه بر مسائل و تخريبهاي ناشي از فشار فزآينده جمعيت برمنابع محدود تالاب، اجراي طرحهاي توسعه متفاوت در حوضه آبخيز آن، تاثيرات قابل ملاحظه و مخربي را بر اين اکوسيستم ارزشمند برجاي گذاشته‌است.بنابراين در هنگام اجراي طرحهاي توسعه درکنار منافع به دست آمده از طرح مورد نظر، ارزشهاي محيط زيستي حائز اهميت مربوط به منابع طبيعي، اغلب به صورت برگشت‌ناپذيري، تخريب شده و يا از ميان مي‌روند.در مورد تالاب انزلي نيز اجراي طرحهاي توسعه‌اي مانند احداث کنارگذرانزلي، ساير توسعه‌هاي بي‌رويه موجود در منطقه، مانند تغيير کاربري اراضي محدوده تالاب درمقابل مسئله حفاظت از تالاب قرار مي‌گيرد.بدون شک عدالت بين نسلي و برخورداري نسل آتي از موهبت و زيبايي تالاب بين‌المللي انزلي حکم مي‌کند که تصميم‌گيران در اتخاذ تصميماتي اين چنين، همه جوانب را سنجيده و همه ارزشهاي تالاب را مورد بررسي قرار دهند.