بحران ارزی دامن بازار نشر را هم گرفت

دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران از تاثیر نوسانات قیمت ارز بر قیمت کاغذ و در نتیجه بازار نشر کشور و همچنین تدوین طرحی برای ارائه به وزارت ارشاد در زمینه شناورسازی قیمت پشت جلد کتاب‌ها برای عبور از این بحران خبر داد.

محمود آموزگار دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران در گفتگویی با خبرنگار مهر درباره تاثیر شرایط اقتصادی جدید متاثر از نوسانات قیمت ارز و اثر آن بر وضعیت چاپ و نشر گفت: کتاب کالایی است که با کالاهای دیگر تفاوت اساسی دارد و جزو آخرین اقلامی است که در سبد خانواده می‌آید؛ البته اگر بیاید.

وی ادامه داد: بنابراین تاثیر گرانی و افزایش قیمت را به راحتی می‌توان در کالاهای دیگر به وضوح مشاهده کرد، ولی درباره کتاب اینگونه نیست و درباره این کالا در چنین شرایطی یک تصمیم ساده گرفته می‌شود و آن هم نخریدن است. صنعت چاپ و نشر ما در مجموع صنعتی ضعیف است و به دلیل اینکه به واردات کاغذ نیز وابستگی جدی دارد و نوسانات قیمت ارز هم روی قیمت کاغذ تاثیر می‌گذارد، در نتیجه در چنین شرایطی طبیعی است که این صنعت هم دچار بحران شود.

دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران این تاثیر را روی قیمت تمام شده کتاب دانسته و تصریح کرد: معمولا در کشور ما کتاب‌ها در یک فرآیند طولانی به فروش می‌رسند؛ بدین معنا که زمان زیادی طول می‌کشد تا یک کتاب فروخته شود، حال طبیعی است که تورم و نوسان نرخ ارز همه منفعت فروش یک کتاب موفق را پوشش دهد و موجبات ضرر و زیان ناشر و کتابفروش را فراهم آورد.

آموزگار در پاسخ به اینکه آیا شرایط فعلی به گونه‌ای بوده که اعتراض‌هایی را از سوی اعضای اتحادیه موجب شود، بیان کرد: ما جلسات و بحث‌های جدی‌ای داشته‌ایم و درصدد هستیم با وزارت ارشاد رایزنی کنیم تا به ویژه در بحث قیمت‌گذاری اتفاقی بیفتد تا این بحران پشت سر گذاشته شود.

وی افزود: پیشنهادی که به اتحادیه شده این است که قیمت کتاب به طور موقتی و تا رفع این بحران، شناور شود و ما هم روی این پیشنهاد کار می‌کنیم که در صورت نهایی شدن آن را به وزارت ارشاد ارائه خواهیم کرد تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

این فعال عرصه چاپ و نشر با اشاره به اینکه در حال حاضر هم شناور شدن قیمت کتاب را در مواردی داریم، توضیح داد: در حال حاضر هم در بخشی از نقل و انتقال‌ها و فروش کتاب این اتفاق می‌افتد، ولی از سوی پخش‌کنندگان و موزعان است و در این میان ناشر به عنوان حلقه اول و کتابفروش به عنوان حلقه پایانی این چرخه از آن نفعی نمی‌برد. برخی از پخش‌کننده‌ها قیمت‌های جدیدی را برچسب می‌زنند که درست نیست.

آموزگار در مقایسه کتاب با دیگر محصولات فرهنگی، به نقد شیوه عرضه کتاب‌ها پرداخته و گفت: یکی از دلایل نحیف بودن بنیه نشر و تیراژ پایین کتاب‌ها، خود محصولات هستند. در مقایسه با آثار سینمایی که وارد شبکه خانگی می‌شوند شما می‌بینید که یک فیلم در نسخه‌های بالا تولید و به فروش می‌رسد و اگر هر لوح فشرده را به طور متوسط 4 نفر تماشا کنند، آمار تماشاگران یک فیلم رقم قابل قبولی خواهد بود، ولی درباره کتاب اینگونه نیست و بخشی از این مشکل به نوع خود کالایی به نام کتاب برمی‌گردد که جاذبه‌های کافی را ندارد تا مخاطب را جذب کند.

وی اضافه کرد: ما در حوزه نشر با صنعت ضعیفی روبه‌رو هستیم که افزایش قیمت‌ها به پایین آمدن فروش منجر می‌شود، ولی فکر می‌کنم وضعیت فعلی موقتی و گذرا باشد و به زودی بازار به ثبات برسد. نوسانات بیشترین لطمه را به بازار می‌زند و اعتماد را از خریدار و فروشنده را از بین می‌برد و در حوزه کتاب هم این آسیب وجود دارد و باید هر چه سریع‌تر فکر اساسی برای آن کرد. وقتی بی‌ثباتی وجود دارد برنامه‌ریزی هم سخت می‌شود.

دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان در پاسخ به اینکه گرانی ارز چه تاثیری بر حضورهای بین‌المللی ایران در نمایشگاه‌های کتاب پیش رو دارد، توضیح داد: قطعاً روی هزینه‌های ابتدایی این حضورها تاثیر دارد و امکان گرفتن غرفه و بازدیدهای حرفه‌ای را کمتر می‌کند، ولی از سوی دیگر امکان انتقال رایت کتاب‌های ایرانی در بازارهای جهانی و سود آن را افزایش می‌دهد.

آموزگار در پایان گفت: اگر فروش امتیاز ترجمه و چاپ کتاب‌هایمان در خارج از کشور را نوعی صادرات بدانیم در این فرصت می‌توانیم برای امکان فروش رایت بیشتر برنامه‌ریزی کنیم.