بودجه تخصيصی دستگاه ها به پژوهش؛ رقمی در حد صفر
روزنامه خراسان: متاسفانه وضعيت اجراي قانون اختصاص نيم تا 3درصد اعتبارات به پژوهش توسط دستگاه ها در سال جاري بسيار اسف بار بوده و گزارش ها حاکي از آن است که تقريبا هيچ اعتباري ازسوي دستگاه ها براي انجام پژوهش تخصيص پيدا نکرده است . اين اظهارات 2عضو کميسيون آموزش وتحقيقات مجلس از جمله رئيس کميته پژوهش و فناوري مجلس در باره اجراي بند 89 قانون بودجه امسال در گفت و گو با خراسان در حالي مطرح شده است که معاون پژوهشي وزير علوم و دبير شوراي عالي علوم، تحقيقات وفناوري نيز با تاييد اين موضوع از عملکرد ضعيف دستگاه ها در اجراي قانون اختصاص نيم تا 3 در صد اعتبارات به پژوهش در سال جاري خبرمي دهد . به هرترتيب در شرايطي که انتظار مي رفت در دومين سال اجراي قانون برنامه پنجم توسعه ،اجراي آيين نامه بند 89 قانون بودجه از سوي دستگاه هاي اجرايي زمينه تحقق سهم سالانه نيم درصدي پژوهش از توليد ناخالص داخلي ودستيابي به سهم 3 درصدي را تا پايان برنامه فراهم کند، متاسفانه با روند کنوني نشانه هاي خوبي مشاهده نمي شود . تا جايي که به اذعان رئيس کميته پژوهش وفناوري مجلس ، با وضعيت کنوني دستيابي به سهم 3 درصدي پژوهش از توليد ناخالص داخلي در پايان برنامه پنجم بسيار دشوار و حتي ناممکن خواهد شد . به گفته اختياري ،عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس ورئيس کميته پژوهش و فناوري، برآوردها نشان مي دهدکه متاسفانه امسال وضعيت اجراي قانون اختصاص نيم تا 3 درصد اعتبارات دستگاه ها به پژوهش بسياراسف باربوده و تقريبا هيچ اعتباري ازسوي دستگاه ها براي انجام پژوهش تخصيص پيدا نکرده است . متاسفانه اجراي اين قانون در سال گذشته نيز مطابق انتظار نبود ودر گزارش عملکردي هم که دبير شوراي عالي علوم ،تحقيقات وفناوري براي ما ارسال کرده ، تنها در مورد2 يا 3پروژه تحقيقاتي خاص گزارشي ارائه و در مورد اجراي قانون يک درصد در سال 91 هم قيد شده که تقريبا هيچ دستگاهي اين اعتبارات را تخصيص نداده است .
سهم پژوهش تاپايان بر نامه چهارم بايد به 3 درصد توليد ناخالص داخلي مي رسيد
اختياري با بيان اين که سهم پژوهش بر اساس تکليف بر نامه چهارم قرار بود به 3 درصد توليد ناخالص داخلي برسد ،تصريح کرد : اما متاسفانه در آخر اين برنامه تنها بين نيم تا 6/0 درصد از 3 درصد محقق شد . بر همين اساس در روند تدوين بر نامه پنجم براي رسيدن به عدد 3 درصد اين طور بر نامه ريزي شد که هر سال نيم درصد به بودجه پژوهشي اضافه شود تا در پايان برنامه به همان 3 در صد مورد نظر برسيم . حال آن که متاسفانه در سال 90 سهم نيم در صدي محقق نشد و در سال دوم نيز با برنامه ريزي هاي به عمل آمده بنا شد 7/0 در صد از توليد ناخالص داخلي به عنوان بودجه عمومي پژوهش در نظر گرفته شود و5/0 در صد از بودجه GDP در اختيار صندوق نوآوري وشکوفايي قرار گيرد که امسال اين سهم 600 ميليون دلار بوده است که با جمع اين ارقام بايدبودجه پژوهش به هزار و200 ميليارد تومان مي رسيد که سهم پژوهش را از توليد ناخالص داخلي به 2/1 در صد افزايش مي داد اما متاسفانه اين سهم تا کنون محقق نشده است . وي ادامه داد : در سال گذشته ازآن جا که اساسنامه صندوق نوآوري وشکوفايي به دليل ايراد هايي که به آن وارد بود، به تصويب نرسيد بودجه هزارو 500 ميليارد توماني پژوهش نيز تخصيص پيدا نکرد وتنها600 ميليارد تومان اعتبار به انجام پروژه هاي بزرگ اختصاص پيدا کرد . در سال جاري نيزکه سال دوم بر نامه پنجم محسوب مي شود، از 7/0 درصد تعيين شده تا به حال در صد بسيار کمي اختصاص يافته اگر چه هنوز گزارش کتبي آن به دست ما نرسيده است اما با توجه به ميزان تخصيص داده شده به نظر مي رسد اين سهم هنوز محقق نشده و سهم پژوهش از توليد ناخالص داخلي در قانون بودجه به مراتب کمتر از 7/0 درصد است. وي درواکنش به اظهارات معاون پژوهشي وزير علوم مبني بر تحقق سهم 2/1 درصدي سهم پژوهش از توليد ناخالص داخلي که با احتساب بخش غير دولتي برآورد شده است ،اضافه کرد:در دنيا هم بخش خصوصي را دخيل مي کنند اما بايد در نظر داشت که بيشتر بودجه مادولتي است و بخش خصوصي ما نيز آن قدر در گير مسائل خودش است که اختصاص بودجه به پژوهش را چندان در اولويت نمي داند ضمن آن که در همه جاي دنيا هم براي تحقيقات پايه، دولت سر مايه گذاري مي کند و اغلب شرکت هاي خصوصي در بحث تجاري سازي وارد عمل مي شوند و سرمايه گذاري مي کنند؛ بنابراين نمي توان با اين شرايط، با گنجاندن بخش غير دولتي ضعف کنوني را پوشاند . وي با اشاره به اين که توجيه دستگاه ها براي اجرايي نکردن اين قانون در سال جاري، کمبود بودجه عنوان شده است ،تصريح کرد :ظاهرا بودجه تخصيصي به اندازه اي نبوده است که بتوانند بخشي از آن را به پژوهش اختصاص دهند در حالي که اين توجيه قابل قبولي نيست و با توجه به اين که کف اين قانون اختصاص حداقل نيم تا يک در صد است، بايد اختصاص پيدا مي کرد .
قوانين مصوب حوزه پژوهش همچنان روي کاغذ
"متاسفانه در بحث بودجه پژوهشي ، قوانين مصوب ما صرفا روي کاغذ جا خوش مي کند و در عمل اين قوانين ومصوبات اجرايي نمي شود ". سليمي ديگر عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با بيان اين مطلب در گفت و گو با خراسان مي گويد : برآورد ها نشان مي دهد که قانون اختصاص نيم تا 3 درصد اعتبارات دستگاه ها به پژوهش در سال جاري وحتي در سال گذشته به درستي اجرا نشده است . اگر چه هنوز گزارش دقيقي به مجلس ارائه نشده است اما برآورد ها نشان مي دهد تقريبا هيچ دستگاهي در سال جاري اين قانون را اجرا نکرده است حال آن که در سال 90 نيز متاسفانه بودجه هاي مصوب دستگاه ها که بايد براي پژوهش هزينه مي شد ، عملياتي نشد . وي معتقد است :نگاه به موضوع پژوهش بايد تغيير کند و ما نبايد پژوهش را هزينه بدانيم بلکه پژوهش يک سرمايه گذاري واقعي است در حالي که متاسفانه بر خي دستگاه ها با ترفندهاي مختلف بودجه هاي پژوهشي خود را صرف امور ديگري مي کنند . حتي دانشگاه ها هم به محض اين که با مشکل مواجه مي شوند، بودجه پژوهش را در بخش هاي جاري وعمراني هزينه مي کنند واين به طورقطع به روند رشد علمي کشورآسيب جدي وارد مي کند.سليمي با بيان اين که اغلب بودجه هاي اندک اختصاص يافته به پژوهش به دليل نبود مديريت قوي به خوبي هدايت نمي شود، گفت: اگر چه معاونت علمي يا وزارت علوم در اين زمينه تا حدودي فعال هستند اما هنوز هم سياست گذاري درستي را در اين زمينه شاهد نيستيم.
اجراي قانون اختصاص نيم تا 3 درصد بودجه به پژوهش توسط دستگاه ها درسال جاري رضايت بخش نبوده است
مهدي نژاد نوري دبير شوراي عالي علوم، تحقيقات وفناوري ومعاون پژوهشي وزير علوم نيز درگفت و گو با خراسان با اذعان به اين که متاسفانه اجراي قانون اختصاص نيم تا 3 درصد بودجه به پژوهش توسط دستگاه هاي اجرايي در سال، جاري رضايت بخش نبوده است ،مي گويد: اميدواريم درماه هاي با قيمانده سال شاهد تحرکي از سوي دستگاه ها با شيم. وي درباره دلايل اجرايي نشدن اين قانون از سوي دستگاه هاي اجرايي تصريح مي کند : متاسفانه دستگاه هاي اجرايي همواره با کسري بودجه مواجهند و در اين راستا اولين چيزي که اغلب حذف مي شود، اعتبارات پژوهشي است و امسال هم به دليل انقباضي شدن اعتبارات اين موضوع تا حدودي تشديد شده است؛ بنابراين عملکرد در مقايسه با آنچه انتظار مي رفت مناسب نبوده وپيش بيني ما اين است که در سال جاري که 2 ماه به پايان آن مانده است،نسبت به سال گذشته در اجراي اين قانون عملکرد ضعيف تري را شاهد با شيم . مهدي نژاد، سهم پژوهش از توليد ناخالص داخلي را 2/1 درصد عنوان مي کند ومي گويد : سهم پژوهش از توليد ناخالص داخلي در سال جاري و از محل بودجه عمومي دولت، حدود 0.7 درصد است که با احتساب بخش خصوصي،شهرداري، حوزه علميه و نهادهاي غير دولتي، سهم اعتبارات پژوهشي از توليد ناخالص ملي (GDP) حدود 1.2 درصد برآورد مي شود .مهدي نژاد با بيان اين که براساس جزء يک بند م ماده 224 برنامه پنجم توسعه بايد سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي به 3 درصد برسد، تاکيد کرد: رسيدن به اين سهم بسيار دشوار است اما اميدواريم در مجموع با احتساب تمام اعتبارات صرف شده در پژوهش به اين ميزان دست يابيم.