گرانی 100 درصد كاغذ نفس تنگی نشريات

شرق: گراني كاغذ اين‌روزها فعاليت ناشران كتاب و همچنين روزنامه‌ها را با تنگي نفس همراه كرده است و نوسانات نرخ ارز نيز روند فزاينده گراني را تشديد كرده است. گراني كاغذ اما داستان پيچيده‌اي دارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت مسووليت مستقيم آن را وزارت ارشاد اعلام مي‌كند و وزير ارشاد نيز مسووليت گراني كاغذ در بازار را متوجه وزارت صنعت، معدن و تجارت مي‌داند. در اين ميان اما مديران مسوول روزنامه‌ها براي تداوم حيات خود بايد علاوه بر مسائل معمول فعاليت در اين حوزه، با غول گراني در بازار كاغذ نيز دست‌وپنجه نرم كنند؛ مبارزه‌اي در رينگ نابرابر عرضه نشريات به ريال و خريد كاغذ؛ همپاي جهش‌هاي دلار. شرايط اينك به گونه‌اي است كه در صورت كم توجهي متوليان امر به اين نامعادله در بازار نشريات، توان طي طريق از فعالان اين صنف، سلب خواهد شد و بايد منتظر بلند‌تر شدن فهرست بيكاران در حوزه مطبوعات و افت كيفي محتواي آنها باشيم. ولي به باور عضو كميسيون فرهنگي مجلس هشتم، «گراني كاغذ بدتر از گراني نان است و تداوم اين روند با خطر تعطيلي روزنامه‌هاي مستقل همراه خواهد بود.» جلال يحيي‌زاده در گفت‌وگو با «خانه ملت»، درباره مشكل گراني كاغذ در كشور تاكيد دارد: «ارزاني كاغذ، در دسترس بودن و جلوگيري از افزايش قيمت آن، كمتر از اهميت مساله نان نيست زيرا در اينجا، مساله بعد معنوي پيدا مي‌كند چراكه نخبگان، اهل فرهنگ، اصحاب رسانه و آنها كه به دنبال جريان صحيح اطلاع‌رساني هستند، با آن سروكار دارند و در صورت هرگونه مشكلي در اين عرصه، مخاطب دست خالي مي‌ماند.» وي خواستار اهتمام و عنايت بيشتر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در اين مورد شد و تصريح كرد: «مجلس مي‌تواند در اين حوزه ورود پيدا كند و با اختصاص بودجه‌هايي، به حل اين معضل كمك كند، ضمن آنكه ديوان محاسبات و قوه‌مقننه بايد نظارت دقيق‌تري نسبت به توزيع يارانه كاغذ داشته باشند.»عضو فراكسيون ورزش مجلس درباره چگونگي تقسيم «يارانه كاغذ» در حوزه نشريات كشور گفت: «بيش از يك سال اين موضوع دغدغه ما در كميسيون فرهنگي مجلس هشتم شده بود و بارها نسبت به وضعيت توزيع يارانه كاغذ ميان مطبوعات مختلف انتقاد كرديم كه نمونه آن درخواست چاپ آگهي‌هاي دولتي به طور عادلانه ميان روزنامه‌ها بود.» عضو كميسيون اقتصادي مجلس ادامه داد: «مسوولان اعلام مي‌كنند اين مسايل مورد تجديد نظر واقع شده و منطق و شاخصي وجود دارد كه وزارت ارشاد براساس آن رفتار مي‌كند.» عضو فراكسيون روحانيون مجلس با اعلام هشدار نسبت به خطر تعطيلي روزنامه‌هاي مستقل به دليل گراني كاغذ، ‌بيان كرد: «اگر نشريه، رسانه و روزنامه مستقلي در كشور دچار مشكل و تعطيل شود، فاجعه است و نشان مي‌دهد كه آن مملكت در بخش مهمي از دموكراسي خود دچار اختلال است.» به باور فعالان اين صنف اين اظهار نگراني‌ها نيز راه به جايي نخواهد برد و براي جلوگيري از آثار سوء اين اتفاق بايد متولي اين امر مشخص شود. در اين شرايط؛ اما نه وزارت صنعت و نه وزارت ارشاد حاضر به پذيرش مسووليت نيستند و در پاسخ به انتقادات، توپ را به زمين ديگري انداخته‌اند. براساس اين گزارش وزير صنعت، معدن و تجارت پس از افزايش قيمت كاغذ در چند ماه گذشته و افزايش فشارهاي وارده به ناشران و مطبوعات وعده داد كه مشكل قيمت بالاي كاغذ در بازار با راه‌اندازي دو كارخانه جديد و تسهيل واردات آن به‌زودي حل مي‌شود. وعده وزير نيز موجب بازگشت آرامش به بازار كاغذ نشد و با شدت گرفتن گراني در اين بازار، نامه‌نگاري تعداد زيادي از ناشران و فعالان مطبوعات باعث شد تا بار ديگر توجه همه به سمت وضعيت بازار آن معطوف شود. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در واكنش به گراني كاغذ با اشاره به وضعيت نابسامان بازار آن تاكيد كرده كه دولت با تشكيل جلساتي براي حل مشكل گراني كاغذ چاره‌انديشي كرده و از اختصاص ارز براي واردات اين محصول خبر داده است. از سوي ديگر بهمن دري معاون امور فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، نيز وعده حل مشكل بازار كاغذ تا شش ماه آينده را داده است. اين در حالي است كه بعد از محقق نشدن وعده كاهش قيمت كاغذ در بازار، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در پاسخ به سوالي درباره ادامه گراني كاغذ در بازار مسووليت اين مشكل را متوجه وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست. بر همين اساس؛ گراني كاغذ و گلايه فعالان حوزه مطبوعات و چاپ و نشر كار را به جايي رسانده كه «كارگروه حمايت از توليد»؛ به طور ويژه به بررسي مشكلات توليد كاغذ روزنامه در ايران پرداخت. به هر حال گراني كاغذ يكي از بزرگ‌ترين معضلات اين روزهاي مطبوعات كشور است و به گفته نعمت‌الله شهبازي، مديرمسوول روزنامه«گل»، هزينه و درآمد، اقتصاد يك روزنامه را تعيين مي‌كند اما افزايش بي‌رويه و غيرمنطقي قيمت كاغذ در كنار كمبود آن به يكي از معضلات مطبوعات تبديل شده است‌. وي با بيان اينكه«قيمت كاغذ گلاسه از‌هزار و ۲۰۰ تومان در سال گذشته به حدود دو‌هزار و ۴۰۰ تومان رسيده است»، افزود: «اين در حالي است كه خريد كاغذ براي مطبوعات نقدي است اما دريافت درآمد فروش نشريات به‌صورت خرد انجام شده و زمان بر است، ضمن آنكه قيمت كاغذ كاهي نيز رشد چشمگيري يافته و از كيلويي ۸۰۰ تومان به‌‌هزار و ۴۰۰ تومان رسيده است.» مديرمسوول روزنامه «گل» مشكل كمبود و گراني كاغذ، هزينه‌هاي چاپ و ليتوگرافي، هزينه دستمزد پرسنل و افزايش هزينه‌هاي توزيع با گران شدن قيمت بنزين را از مشكلات كنوني مطبوعات اعلام و تصريح كرد: «در سال گذشته مبلغ زيادي از درآمد آگهي‌ها توسط سازمان امور مالياتي كسر شد، در كنار اين امر افزايش هزينه انتشار و همچنين كاهش هزينه توليد را نيز بايد در نظر گرفت.» اين روزنامه‌نگار كه در نخستين نشست اقتصاد رسانه سخن مي‌گفت درخصوص وضعيت آگهي‌هاي روزنامه‌ها نيز گفت: «از دو سال قبل بحث تبليغات آگهي‌كالاهاي خارجي به‌شدت كاهش يافته است، ضمن آنكه توليدكنندگان داخلي نيز اعلام مي‌كنند كه نيازي به تبليغ ندارند چراكه به اندازه توليد خود، فروش مي‌كنند.» شهبازي با اشاره به «حذف مطبوعات از سبد خانوار به دليل افزايش قيمت در راستاي پوشش بخشي از هزينه‌ها»، افزود: «الكترونيكي شدن روزنامه‌ها در كشورهاي اروپايي در كنار روزنامه‌هاي مكتوب ادامه دارد و اين روزنامه‌ها هنوز سهم خود را در سبد خانوار حفظ كرده‌اند.» مديرمسوول روزنامه «گل» با اشاره به «كاهش يارانه ارزي پرداختي از سوي وزارت ارشاد به مطبوعات» ادامه داد: «در سال ۸۵ ميزان يارانه پرداختي به مطبوعات به‌صورت ارزي بود و اگر روزنامه‌اي اقدام به واردات كاغذ مي‌كرد حدود ۲۰۰‌ميليون تومان سود نصيبش مي‌شد اما هم‌اكنون سود عايدي از محل يارانه وزارت ارشاد كه ريالي پرداخت مي‌شود به كمتر از يك‌پنجم كاهش يافته است.» به گفته وي، «كاهش كيفيت محتوا، كاهش صفحات، كاهش پرسنل و كاهش كيفيت شكلي صفحات از اثرات كاهش درآمدهاي مطبوعات است.» شايد شما هم اين روزها با كاهش كيفيت كاغذ و حتي مطالب برخي روزنامه‌ها و مجلات مواجه شده و به دنبال پاسخي براي آن بوده باشيد؛ پاسخي كه در يك جمله خلاصه مي‌شود: گراني كاغذ بيداد مي‌كند و روزنامه‌هاي دولتي مجالي براي روزنامه‌هاي مستقل در استفاده از يارانه و امتيازات محدود نگذاشته‌اند.