20 استان در خاک، مسئولان در خواب

ملت آنلاین: آلودگی هوا در تهران و دیگر شهرهای کشور پدیده تازه ای نیست اما این مسئله با ورود ریزگردها به کشور هر روز بیشتر از روز قبل بغرنج می شوداین در حالی است که کارشناسان هنوز در باره چگونگی مبارزه با این وضعیت به توافق نظر نرسیده اند. كارشناس ارشد منابع طبيعي با اشاره به درگيري 20 استان كشور با پديده گرد و غبار گفت: درست است كه 60 تا 70 درصد اين پديده منشا خارجي دارد ولي نبايد فراموش كرد كه 30 تا 40 درصد اين شرايط منشا داخلي دارد و ناشي از عملكرد بد ما در زمينه طبيعت است.

كاظم نصرتي‌نصرآبادي، ادامه داد: برخلاف مسئولان كه مي‌گويند تا 90 درصد اين پديده به دليل عوامل خارجي است، بسياري از كارشناسان محيط‌زيست معتقدند بخش جدي اين پديده ناشي از انجام پروژه‌هاي عمراني بدون مطالعات كافي و عميق و نابودي پوشش گياهي و منابع آب زيرزميني است.

ديد افقي كشور كاهش يافته است

رئيس سازمان هواشناسي كشور روز گذشته اعلام كرد: بررسي تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد كه ديد افقي در كشور طي پنج سال گذشته كاهش يافته است و 20 استان گرفتار اين پديده شده‌اند، شش كانون عمده گرد وغبار در مناطق غربي و كشورهاي عراق، سوريه و عربستان وجود دارد كه چهار كانون آنها در عراق موجود بوده و بيش‌ترين گرد و خاك نيز از اين كانون‌ها وارد كشور مي‌شود.

وي به نتايج جديدترين بررسي‌ها درباره پديده گرد و خاك اشاره كرد و افزود: بررسي‌هاي انجام شده طي 10 سال گذشته نشان مي‌دهد در استان‌هاي هرمزگان، خوزستان، آذربايجان‌هاي شرقي و غربي، يزد، كهگيلويه و بويراحمد، لرستان، كرمانشاه، ايلام، مركزي و گيلان با افزايش تعداد روزهايي كه ديد به زير دو كيلومتر رسيده است، مواجه شده‌ايم.

وضع تهران نسبت به ديگر استان‌ها بحراني نيست

رئيس سازمان هواشناسي كشور به مطالعه ديگري درباره پديده گرد و خاك اشاره كرد و گفت: طي 10 سال گذشته در استان‌هاي كرمانشاه، ايلام، لرستان، فارس، هرمزگان و يزد تعداد روزهايي كه گرد و خاك در آنها ثبت شده است، 40 درصد افزايش يافته و از سوي ديگر در استان‌هاي آذربايجان غربي، كردستان، همدان، مركزي، كهگيلويه و بويراحمد و فارس غلظت گرد و غبار 30 درصد افزايش داشته است.

او با تاكيد بر اين‌كه چهار استان كشور طي 10 سال گذشته بين 120 تا 140 روز با پديده گرد و خاك روبه‌رو بوده‌اند افزود: در منطقه زابل در استان سيستان و بلوچستان، خوزستان، بوشهر و هرمزگان طي 10 سال گذشته بين 120 تا 140 روز پديده گرد و خاك را داشته‌ايم. رئيس سازمان هواشناسي كشور به وضع تهران اشاره كرد گفت: در تهران تعداد روزهايي كه با مشكل گرد و خاك مواجهيم، كمتر از 10 روز در سال به‌طور ميانگين طي 10 سال گذشته بوده است لذا وضع تهران در اين زمينه در مقايسه با ساير استان‌هاي كشور بحراني نيست.

آب و هواي بدتري در انتظار كشور است

كاظم نصرتي نصرآبادي، كارشناس ارشد منابع طبيعي معتقد است با توجه به شرايطي كه ايران دارد و با توجه به دست‌اندازي‌هايي كه به طبيعت مي‌شود بايد در آينده‌اي نه چندان دور منتظر شرايط آب و هوايي بدتري باشيم. او مي‌گويد: ما هر چقدر كه دلمان بخواهد در طبيعت مي‌دويم و به هر جا كه مي‌خواهيم زخم مي‌زنيم در نتيجه بايد منتظر بدتر شدن اوضاع و رسيدن به بحران باشيم. وي درباره منشا داخلي پديده گرد و غبار گفت:

درست است كه طي چند سال گذشته به‌خاطر دو جنگي كه عراق را درگير كرد بسياري از اراضي كشاورزي اين كشور رها و خشك شدند. تالاب‌ها و هورها و نيزارها به‌خاطر تغيير دادن مسير آب‌ها و فعاليت‌هاي ديگر خشك شدند و در نتيجه از 10 يا 15 سال پيش كم‌كم شاهد بروز پديده گرد و غبار بوديم كه اين خاك و شن‌ها هم به‌خاطر دالان بادي خاورميانه كه از غرب به شرق مي‌وزد و گرد و غبار را به ايران مي‌آورد بيش‌تر از عراق ما را دچار عوارض اين پديده كرد. اما نبايد فراموش كنيم كه ما در داخل هم كارهايي كرده‌ايم كه اين شرايط نتيجه آن است.

ما حق نداريم كه همه‌چيز را گردن خارجي‌ها و پديده‌هاي برون مرزي بيندازيم. در حالي كه اين اتفاقي است كه در بسياري از مصاحبه‌ها و برنامه‌هاي غير كارشناسي رخ مي‌دهد.كارشناس ارشد منابع طبيعي ادامه داد: كافي است به فعاليت‌هايي كه در داخل و خارج از شهرهايمان در حال انجام است نگاهي بيندازيد. در اطراف شهرهايي مانند تهران يا اصفهان گشتي بزنيد تا ببينيد كه فعاليت‌هاي عمراني و پروژه‌هاي مختلفي كه انجام مي‌شود چگونه پديده گرد و غبار را تشديد مي‌كند.

او با اشاره به اين‌كه تنها تفاوت گرد و غبارهاي با منشا داخلي با پديده خارجي اين است كه اين گرد و غبار در سطحي‌تر و در ارتفاع پايين‌تري رخ مي‌دهد، افزود: ما براي انجام پروژه‌هايمان مطالعات عميق و همه‌جانبه و زيست‌محيطي انجام نمي‌دهيم. هنگامي كه يك پروژه قرار است انجام شود تاثير آن را تنها در همان فضا و پيرامونش بررسي مي‌كنيم و با اين‌كه چه تاثيري بر منطقه مي‌گذارد كاري نداريم.

مثلا هنگامي كه مي‌خواهيم جاده‌اي بكشيم شروع مي‌كنيم به برداشت خاك و ماسه و شن و به اين ترتيب شرايط را براي بروز گرد و غيار فراهم مي‌كنيم. يا مثال ديگر اين‌كه جنگل‌هاي زاگرس را به‌خاطر دخالت‌هاي انساني نابود كرده‌ايم. پوشش گياهي اين منطقه در پايين دست به‌خاطر ايجاد زمين‌هاي كشاورزي و شخم زدن و... در بالا دست به دليل سدسازي و تغيير مسير آب‌ها و... نابود شده‌اند. تمام اين اتفاقات رخ مي‌دهد چون پروژه‌ها با مطالعات كافي و درست اجرا نمي‌شوند.

نصرآبادي با تاكيد بر اين‌كه ما در حال نابود كردن پوشش گياهي و آب‌هاي سطحي و زيرزميني هستيم گفت: ما داريم طبيعت را به سمت مرگ مي‌بريم. ما به دست خود و با پول مملكت داريم بدترين و خطر و بحران را براي كشور ايجاد مي‌كنيم. ما به بهانه فراهم كردن امكانات و وسايل زندگي در حال نابود كردن منابع زيستي هستيم و اين در حالي است كه براي استفاده از اين امكانات بايد نخست امكان زنده بودن و زنده ماندن داشته باشيم و اين بدون منابع زيستي مانند آب و پوشش گياهي ممكن نيست.

او تاكيد كرد: با اين شرايطي كه ما پيش مي‌رويم پديده گرد و غبار هر روز با منشا داخلي شديدتر خواهد شد و طي 20 تا 50 سال آينده آب و هواي ايران به سمت بدتر شدن پيش خواهد رفت و به اين ترتيب آيندگان نيز درگير خطاهاي ما مي‌شوند.