ارقام نشان می‌دهند که اقتصاد ایران با سرعت زیادی در حال فاصله گرفتن از مکانیسم‌های اقتصادیِ «خودتنظیم‌گر» برای تامین معاش مردم است. بعضی معتقدند که ماهیت «اقتصاد‌سیاسی» ایران به گونه‌ای سازمان یافته است، که اقتصاد را از علم تامین نیازهای نامحدود به علم توزیع سیاسیِ منابع به جهت رفع امیال جماعت متصل به قدرت تبدیل کرده است.

احسان سلطانی (اقتصاددان) می گوید: به نظر می‌رسد که دولت‌ها در مورد شکاف بین بخش‌‌های نام برده، خود را به فراموشکاری زده‌اند. این شکاف همه چیز را می‌بلعد. حتی اگر پول به بخش‌های دارای ظرفیت استخدام نیرو تزریق شود، بلافاصله در دارایی‌ها و بخش مالی قرار می‌‌گیرد. زمانی می‌توانیم به آینده‌ی اشتغال امیدوار باشیم که قیمت‌هایی که به صورت دستوری و تحمیلی بالا نروند. شبه ثروتی که با نرخ‌های غیرواقعی شکل گرفته، توسط دولت‌ها محافظت می‌‌شود. زمانی که ثروت اقلیت ۳ درصدی که برای کسب آن زحمت نکشیده‌ و سرمایه‌گذاری نکرده‌ را افزایش دهند، ۹۷ درصد دیگر فقیرتر می‌شوند؛ یعنی شغل پیشکش! این جامعه نمی‌تواند حرکت کند و قفل شده است. ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم قدرت مصرف خود را از دست داده‌اند. می‌خواهید تولید کنید که چه کسی از آن مصرف کند؟! در نتیجه مسئله اصلی شکاف بین بخش مالی و بخش حقیقی است و ناترازی بخش مولد و غیرمولد است. هنر می‌کنند که مواد خام اولیه، آب، سوخت، برق و... را با یارانه‌های سنگین و «مفت و مجانی» به یکسری بنگاه می‌دهند!