پنجشنبه، 9 دی ماه 1395 = 29-12 2016
ایران؛ استانی که تنها 7 کتاب فروشی دارد
تعداد کتاب‌فروشی‌های استان کهگیلویه و بویر احمد، حتی به تعداد انگشتان دو دست هم نمی‌رسد. این در شرایطی است که این استان، دارای 8 شهرستان است و در بیشتر شهرهای آن، فروشگاهی به نام کتاب‌فروشی وجود ندارد.
هادی حسینی‌نژاد، خبرنگار فرهنگی آنا: یکی از مصادیق مهم در تعریف عدالت اجتماعی، عدالت فرهنگی است و قطعا عدالت فرهنگی، بدون برقراری عدالت در دسترسی مردم سراسر کشور به کتاب و کتاب‌خوانی، محقق نمی‌شود. با این همه اما بسیاری از شهرها و شهرستان‌های کشور از دسترسی آسان به تازه‌های نشر و کتاب‌های ارزشمند محروم مانده‌اند؛ آنچنانکه تعداد پایین و گاهی انگشت‌شمار کتاب‌فروشی‌ها در استان‌های مختلف، گواهی روشن بر این مدعا است، چراکه برای رسیدن به یک سیستم پایدار در عرصه توزیع کتاب، نمی‌توان منکر اهمیت و ضرورت توسعه و انسجام کتاب‌فروشی‌ها به عنوان اصلی‌ترین پایگاه برای ارائه کتاب به مردم شد. این در حالی است که سیاست‌های فرهنگی در سال‌ها و حتی دهه‌های اخیر، به دنبال راه‌حل‌های ناکارآمدی همچون برگزاری نمایشگاه‌های استانی برای رساندن کتاب به دست هم‌وطنانمان در نقاط مختلف کشور بوده است؛ راهکاری که نتیجه‌اش تضعیف، تهدید و تحدید کتاب‌فروشی‌ها بوده است.
یکی از استان‌هایی که بازار کتاب در آن رونقی ندارد و به واقع می‌توان آن را استانی محروم در عرصه بازار کتاب دانست، استان کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت یاسوج است؛ استانی که تنها دو کتاب‌فروشی از آن در طرح پائیزه کتاب امسال شرکت کردند. این مسأله باعث شد تا سراغی از مدیران اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان را بگیریم و جویای وضعیت کتاب‌فروشان در این استان شویم.
سد نمایشگاه‌ها در برابر کتاب‌فروشی‌ها
رضا خردمند، معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در پاسخ به این سوال که چرا مشارکت کتاب‌فروشی‌های این استان در طرح‌های حمایتی مانند تابستانه و پائیزه کتاب کم است، گفت: «یکی از دلایل این اتفاق آن است که ما در یاسوج و سایر نقاط استان، نمایشگاه‌های کتابی داریم که تخفیف‌های بیشتری نسبت به تخفیف (20 درصدی برای کتاب‌های بزرگسال و 25 درصدی برای کتاب‌های کودک و نوجوان) این طرح‌های حمایتی دارند و به همین دلیل، استقبال از این طرح‌ها کم است.»
وی ضمن تاکید بر این مساله که کتاب و کتاب‌خوانی از اولویت‌های مردم کهگیلویه و بویراحمد به حساب نمی‌آید، ادامه داد: «از طرف دیگر، دانشگاهیان و حوزویان که بیشتر مطالبه کتاب‌های مرجع را دارند، معمولا از طریق خرید‌های اینترنتی نیازهای خود را تامین می‌کنند و بنابراین نیازی به حضور در کتاب‌فروشی‌ها و خرید از آن‌ها نمی‌بینند.»
مرکز استانی با 5 کتاب‌فروشی
معاون فرهنگی اداره کل ارشاد کهگیلویه و بویراحمد گفت: «از طرفی ما در یاسوج، 5 کتاب‌فروشی داریم که از این تعداد، 2 کتاب‌فروشی به فروش کتاب‌های کمک‌درسی و دانشگاهی اختصاص دارند و اساسا نمی‌توانند در طرح‌های حمایتی تابستانه و پاییزه و... ثبت‌نام کنند و از تخفیفات ارشاد بهره‌مند شوند.»
خردمند در پاسخ به این سوال که آیا این تعداد، تمامی کتاب‌فروشی‌های شهر یاسوج را شامل می‌شود یا خیر، گفت: «بله. تعداد کتاب‌فروشی‌ها در مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد که نزدیک به 130 هزار نفر جمعیت دارد، 5 کتاب‌فروشی است. البته تعدادی نوشت‌افزارفروشی هم هست که در آن‌ها قفسه‌های کتاب نیز وجود دارد که ما آن‌ها را در ردیف کتاب‌فروشی‌ها قرار نمی‌دهیم.»
2 کتاب‌فروشی؛ سهم مردم 7 شهرستان
وی درباره تعداد کل کتاب‌فروشی‌های این استان که نزدیک به 700 هزار نفر جمعیت دارد، به رقم عجیب و تامل‌برانگیز 7 اشاره کرد و اظهار داشت: «به‌جز 5 کتاب‌فروشی واقع در شهر یاسوج، تنها 2 کتاب‌فروشی در باقی شهرها و شهرستان‌های استان (یعنی 7 شهرستان به جز شهرستان یاسوج) وجود دارد.»
معاون فرهنگی اداره کل ارشاد کهگیلویه و بویراحمد درباره پایین بودن تعداد کتاب‌فروشی‌های این استان گفت: «قبول داریم که این تعداد، خیلی کم است. ما در ارشاد استان، اعلام کرده‌ایم هر کسی آمادگی تاسیس کتاب‌فروشی را داشته باشد، یک روزه برایش پروانه صادر می‌کنیم اما کتاب‌فروشی در این شرایط، به افرادی نیاز دارد که با جان و دل به کار فرهنگی فکر کنند و چشم‌داشتی هم به صرفه اقتصادی نداشته باشند. در حالی که مردم در شرایط کنونی، به دنبال کسب درآمد هستند و نه مقولات فرهنگی و مربوط به کتاب.»
وی در توضیح اینکه چرا استان کهگیلویه و بویراحمد، اتحادیه کتاب‌فروشان ندارد، اظهار داشت: «از آنجایی که برای ثبت اتحادیه، دست کم به 50 عضو نیاز است، کتاب‌فروشان استان ما اتحادیه ندارند. کار تجمیع کتاب‌فروشان و سایر صنوف مثل نوشت‌افزار فروشان نیز به نظر کار اشتباهی می‌آید چراکه نباید مشاغل خدماتی دیگر را با کتاب‌فروشی تجمیع کرد.»
ترغیب نوشت‌افزار فروشان به کتاب‌فروشی
خردمند در پاسخ به این سوال که اداره ارشاد این استان، برای توسعه کتاب و کتاب‌خوانی چه برنامه‌هایی دارد، گفت: «در سال جاری نزدیک به 70 هزار جلد کتاب به شکل رایگان در سطح استان و در بین اهالی قلم، دانشگاهیان و حوزویان و ... توزیع شد. ما سالانه 200 میلیون تومان سهمیه کتاب داریم که به این میزان، از انبار کتاب وزارت ارشاد کتاب می‌گیرم و بین مردم توزیع می‌کنیم. همچنین در حال آماده شدن برای نمایشگاه کتاب استانی هستیم که طبق برنامه قرار است بهمن‌ماه، در یاسوج برگزار شود.»
وی ادامه داد: «اما درباره تعداد کتاب‌فروشی‌ها، سعی ما بر این است که نوشت‌افزارفروشان را بیشتر به کتاب‌فروشی ترغیب کنیم تا اینگونه، شاهد افزایش تعداد کتاب‌فروشی‌ها در سطح مرکز استان و سایر شهرها و شهرستان‌ها باشیم.»
