مردم سم می خورند نه برنج
آفتاب یزد: «محصولات تراریخته»؛ این نام بی شک برای بسیاری ناشناخته و عجیب است و احتمالا نخستین بار نیز هست که نامش را به چشمشان میخورد یا به گوششان میرسد اما این به این معنا نیست که نداشتن علم و آگاهی در باره موضوعی به منزله سروکار نداشتن یا مواجه نشدن با آن موضوع باشد چنانچه همین حالا و در حالی که بسیاری از مخاطبان برای نخستین بار است که نام تراریخته به گوششان میخورد اما معدهشان در حال هضم یکی از این محصولات است؛ محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژنهای یک ارگانیسم به دست میآید و حدود دو دهه است که پایشان به ایران باز شده است تا جایی که به گفته مرجع ملی ایمنیزیستی «تمام سویا و روغننباتی وارداتی به ایران تراریخته هستند.»
از سوی دیگر قرعه تولید نخستین برنج و پنبه تراریخته شده به
نام کشور ما خورده است. برنج تراریخته طارم مولایی اولین برنج تراریخته در جهان که عاری از هرگونه بیماری گیاهی است، امروز توسط صدها کشاورز ایرانی در حال کشت است. برنج تراریخته با استفاده از روش مهندسی ژنتیک به نحوی تولید شده است که نوعی پروتئین در برگها و ساقههای آن تولید میشود که موجب مصونیت کامل این برنج در مقابل حمله آفات پروانهای و از جمله کرم ساقه خوار برنج میشود.در نتیجه برای تولید این محصول نیازی به کاربرد سموم شیمیایی دفع آفات نباتی نخواهد بود؛ سموم سرطانزایی که سالانه میلیاردها تومان هزینه بابت آنها پرداخت میشود و استفاده بیش از حد از آنها در زمینهای کشاورزی و باقی ماندن این ترکیبات وعناصر خطرناک در میوه و سبزیجات باعث افزایش نگران کننده آمار ابتلا به سرطان و طیف گسترده ای
از بیماریهای خطرناک از نارساییهای
کلیه گرفته تا پارکینسون شده است. تا جایی که بسیاری از متخصصان یکی از مهمترین علل شیوع بالای سرطان معده و مری دراستانهای شمالی ایران مصرف سموم کشاورزی و دفع آفات در سبزیها و میوههاست.
جدال مخالفان و موافقان
برنج تراریخته
با همه این اوصاف اما این محصولات به ویژه برنج تراریخته مخالفان پروپاقرصی در کشور دارند؛ از سازمان محیط زیست گرفته تا انجمن ارگانیک و...؛ مخالفانی که به اعتقاد بهزاد قرهیاضی، مرجع ایمنی زیستی و تولید کننده نخستین برنج تراریخته جهان یا فناوری هراساند یا تولیدکنندگان و دلالان سموم و کودهای شیمیاییاند یا جزو مافیایی که کشت محصولات تراریخته در کشور به ضرر منافعشان تمام میشود. قرهیاضی همچنین معتقد است هر فناوری که در دنیا واجد صرفه اقتصادی باشد، با مخالفتهای شدید مواجه میشود. مخالفان تراریخته نیز که غیر مستند و بدون پشتوانه علمیمخالفت میکنند با مخالفتشان تنها هیزم در آتش سلطه اقتصادی در دنیا میریزند زیرا از جمله مزایای محصولات تراریخته کاهش وابستگی به محصولات وارداتی و خودکفایی در این زمینه است اما مخالفان این محصولات دلایل مخالفتشان را ناشناخته بودن اثر مصرف اینگونه محصولات بر انسان و محیطزیست، پرهزینه بودن، تغییرات در طبیعت و محیط زیست به دنبال دستکاری در ژنهای محصولات کشاورزی و جانداران ، ممنوعیت مصرف اینگونه محصولات در کشورهای دیگر و... عنوان میکنند، در حالی که قرهیاضی در پاسخ به انتقاد اول میگوید:« برای برنج تراریخته تولید شده آزمایشهای سلامت متعدد اجرایی شده است. برای مثال یکی از این آزمایشها روی 800 جوجه یک روزه -که نسبت به سم بسیار حساس هستند- انجام شد به این ترتیب که در جیره غذایی این 800 جوجه برنج تراریخته قرار دادیم که نتایج نشان داد بین گروهی که دارای جیره غذایی برنج تراریخته بود با گروهی که جیره غذایی غیر تراریخته داشت، تفاوت معنیداری وجود ندارد.در این مطالعه جیره غذایی این جوجهها به مدت 48 روز تنها برنج تراریخته بوده است.همچنین در آزمایشهای میدانی اثرات حشرهکشهای شیمیایی و گیاهان تراریخته مقاوم به حشرهکشها روی حشرات غیر هدف مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد بر خلاف حشره کشها که حشرات هدف و غیرهدف را از بین میبرند، گیاهان تراریخته هیچ اثری روی موجودات غیر هدف ندارند.از سوی دیگر، از 20 سال پیش که برنج تراریخته در ایران تولید شده حتی به مصرف انسانی رسیده در حالی که همه پروتکلهای دنیا برای آزمایش یک محصول 48 تا 90 روز زمان را کافی میدانند اما در مورد برنج تراریخته، خودم به عنوان پژوهشگر تولیدکننده این محصول بارها مصرف کردهام و برخی از کشاورزان نیز آن را تولید و مصرف کردهاند و مشکلی ایجاد نشده است.» قائممقام پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین در پاسخ به ادعای مخالفان در ارتباط با پرهزینه بودن کشت محصولات تراریخته نیز بیان میکند:« بر خلاف نظر مخالفان کشت این محصولات موجب کاهش هزینهها هم میشود چراکه دیگر کشاورزان هزینه سم و سمپاشی را نمیدهند و این موضوع هزینههای جانی را نیز کاهش میدهد و برای انسانها و حیوانات نیز مفید است زیرا با استفاده نکردن از سم و کود دیگر آب و سایر گیاهان هم آلوده به این مواد شیمیایی نمیشوند.»
اروپا بزرگترین مصرفکننده سویای تراریخته جهان
اسکندر امیدی نیا، دانشیار انستیتو تحقیقات پاستور نیز در پاسخ به انتقادات دیگر مخالفان میگوید: «تمامیمحصولات کشاورزی که در جهان مصرف میشود هیچکدام طبیعی نیست و همه بهنوعی دستکاری و با کشت بافت تولید شدهاند مانند موز، سیب زمینی و بسیاری محصول دیگر. بنابراین همه محصولات کشاورزی تغییر ژن یافتهاند. این حرفهای بیپایه و اساس تنها برای هراس افکنی و مردم فریبی گفته میشود. در اروپا نیز همه کشورها از سویا و ذرت تراریخته آمریکا، آرژانتین و برزیل مصرف میکنند. پنج کشور اروپایی مانند اسپانیا، چک، رومانی و پرتغال محصولات تراریخته تولید میکنند. در دنیا 18 میلیون هکتار زمین زیر کشت محصولات تراریخته است اما یک گزارش وجود ندارد که مصرف این محصولات موجب بیماریهایی مانند سرطان و غیره شده است.هر محصول تراریخته که در بازار جهانی وجود دارد برای اثبات سالم و سرطانی نبودن روی آنها پروتکل 90 روزه انجام و اثبات شده که مشکلی به لحاظ تاثیر روی سلامت انسان ندارند.» قره یاضی که ریاست پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی را نیز برعهده دارد، در واکنش به سایر انتقادات مخالفان محصولات تراریخته نیز میگوید:« افرادی که مدعیاند در سایر کشورها ممنوعیت مصرف محصولات تراریخته وجود دارد بدانند اروپا با مصرف سالانه 27 میلیون تن سویا در صنعت دامداری بزرگترین مصرفکننده سویای تراریخته جهان است. آمریکا با 73.1 میلیون هکتار سطح زیر کشت، 40 درصد سطح زیر کشت جهانی محصولات تراریخته را در اختیار دارد و برزیل نیز با 1.9 میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته، بعد از آمریکا در رتبه دوم قرار دارد. بر اساس آمارهای ارائه شده در دنیا 1.7 میلیون هکتار زیر کشت محصولات تراریخته در سال 1996 به 181.5 میلیون هکتار در سال 2014 افزایش یافته است.محصولات تراریخته در اروپا به هیچ وجه ممنوع نیست،استانداردهای اتحادیه اروپا بالاتر از استانداردهای ماست و هرگونه مخالفتی دلیل بر مخالفت به خاطر سلامتی نیست به عنوان مثال گندم تولید مازاد توسط برخی از کشورهای اروپایی خریداری و از بین میرود تا تعادل بازار به هم نخورد.»
رد علمیتنها مقاله مدعی ناسالم بودن محصولات تراریخته
قائممقام پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین به تنها مقاله بینالمللی که در مخالفت با محصولات تراریخته به چاپ رسیده اشاره میکند و میافزاید:« در 2012 تنها مقاله مدعی ناسالم بودن محصولات تراریخته توسط فردی به نام پروفسور سرالینی در رابطه با سرطان زا بودن محصولات تراریخته نوشته و ادعا کرده مصرف درازمدت علف کش رانداپ سرطان زاست و موشهایی که ذرت تراریخته را به همراه رانداپ مصرف کرده اند دچار تومورهایی در ناحیه گلو شده اند. این در حالی است که نژاد موشهایی که در این آزمایش استفاده شده مستعد ابتلا به سرطان هستند و در حالت عادی بدون مصرف تراریختهها هم به این بیماری مبتلا میشوند.نتایج نشان داد بیش از 70 تا 77 درصد موشهای نر و 87 تا 95 درصد موشهای ماده در این نژاد به سرطان مبتلا میشوند از طرفی باید حجم جمعیت نمونههای آزمایشی بالا باشد و باید آزمایشها را تکرار کرد تا از نتایج تصادفی جلوگیری کنیم اما این آزمایش روی تعداد محدودی موش بدون هیچ تکراری انجام شده و آماری که استنتاج کرده اند تصادفی است. همچنین این تحقیق توسط اداره نظارت بر سلامت غذای اروپا فاقد اعتبار اعلام شده است.»
قره یاضی ( تولید کننده نخستین برنج تراریخته جهان) در ادامه میافزاید:«من به شخصه 23 سال روی برنج تراریخته کار کردهام و از اولین روز تولید این محصول هم خودم و هم خانوادهام مصرفکننده این محصول بودهایم و تاکنون هیچ مشکلی برایمان پیش نیامده است.این در حالی است که برنجی که امروز به خورد مردم داده میشود دارای 7-8 نوع سم است به عبارت بهتر مردم سم میخورند نه برنج! ما دو راه بیشتر نداریم؛ یا دست بسته تسلیم محصولات وارداتی و چشم به دست سایر کشورها بدوزیم یا فناوری هراسی و منافع شخصی ومادی را کنار بگذاریم و با پذیرش بیوتکنولوژیک - به عنوان سادهترین تکنولوژی- هم دسترسی آسان و ارزان به محصولات غذایی را شاهد باشیم هم اشتغالزایی و حرکت به سوی شرکتهای دانشبنیان.»