وی افزود: از کارهایی که حکومت باید در حوزه بهداشت و روان انجام دهد، «نشاط اجتماعی» است، وقتی که 30 درصد مبتلایان به بیماری های روانی دچار اضطراب و افسردگی هستند، نشاط اجتماعی می تواند اثرگذار باشد و این امر به هر سه قوه مرتبط است و می توانند عواملی که باعث نشاط مردم می شود را گسترش دهند.

وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه بیکاری مهمترین عامل در ایجاد بیماری های روانی است، ادامه داد: بخش مهمی از نشاط اجتماعی «کار» است، بیکاری عامل بسیار مهم بیماری های روانی است، تا صحبت از نشاط اجتماعی می شود یک عده که «دلواپس» هستند، فوری ذهنشان متوجه بعضی مسایل می شود.

وی گفت: به خاطر دارم در دوران دبیرستان معلمان بعد از ظهرهای جمعه دانش آموزان را به مجموعه هایی مثل سرای احسان می بردند تا نسل ما با دردهایی که در جامعه وجود داشت آشنا شوند و در عین حال توجه دادن به اخلاق، توجه به رفتار انسانی، برانگیختن آن فطرت درونی و الهی موجب می شد که در گذشته ای نه چندان دور همه جا سرای احسان باشد.

** بی اخلاقی رواج پیدا کرده است

هاشمی تصریح کرد: متأسفانه اکنون کشور ما بسیار سیاسی شده و بی اخلاقی رواج پیدا کرده است، با پیشرفت تکنولوژی بیشتر هم می شود و جا دارد در این بخش هم تلاش بیشتری شود. دروغ، تهمت و غیبت منجر به اتفاقاتی از قبیل نابودی خانواده ها و از بین رفتن احساسات پاک می شود که همین امر منجر به بروز بیماری روانی خواهد شد.

** در بحث پیشگیری نقش وزارت بهداشت کمتر از دیگر دستگاه ها است

وی با بیان اینکه در بحث پیشگیری نقش وزارت بهداشت کمتر از دیگر دستگاه ها و سازمان ها است، گفت: در بحث پیشگیری نقش وزارت بهداشت کمترین است اما در بحث عمیق تر نشدن بیماری، می توانیم مؤثر باشیم و این به شرطی است که به بهداشت بیش از گذشته توجه شود و شبکه بهداشتی در کشور گسترش پیدا کند.

هاشمی تصریح کرد: در این صورت با کمک روانشناشان می توانیم بیماران را شناسایی و تا حدی درمان کنیم. ای کاش مراکزی مثل سرای احسان می توانستند در درمان بیش از 250 هزار نفر بیمار اسکیزوفرنی به یاری دولت بیایند و پوشش دهند.

وزیر بهداشت با اشاره به مسوولیت همه نهادها در حمایت از بیماران روانی گفت: متاسفیم که سازمان بهزیستی که بسیار پر تلاش و خدوم است، بیش از دو برابر بودجه ای که از دولت می گیرد به مردم کمک می کند، این نشان می دهد که دولت و مجلس غایب هستند.

هاشمی خاطر نشان کرد: اگر در خدمت این قبیل افراد که نیاز به حمایت دارند، نباشیم پس پول را کجا می خواهیم خرج کنیم؟ مردم حضور دارند و کمک می کنند اما مجلس و دولت کجا هستند؟ اگر سازمان بهزیستی بودجه کافی در اختیارش می بود یا کمیته امداد در جای خود هزینه می کرد، مردم زیاد آزار نمی دیدند.

وی تصریح کرد: خبر دارم از مجموعه هایی که تحت پوشش بهزیستی هستند و خجالت آور است وقتی که از نزدیک شرایط بیماران دیده می شود. بیماران گناهی ندارند. این بیماران از جمله پاک ترین انسان های روی زمین هستند. نباید فکر کرد این عزیزان از دست رفته اند.

** بیش از 30 هزار تخت بیمارستان کم داریم

وزیر بهداشت افزود: بیش از 30 هزار تخت بیماران روانی کم داریم که معنای آن این است که در تمام این سال ها هیچ کاری انجام نشده است. البته منظور در تمام سالها و دهه ها است. فقط سالی نهایتا دو هزار تخت برای همه بیماری ها سیستم درمانی کشور اضافه می شود. با این آهنگ که فقط سه درصد یا 3 / 5 درصد از بودجه عمرانی صرف بیمارستان ها می شود، مشکلات روز به روز بیشتر می شود.

هاشمی با اشاره به مشکلات بیمه بیماران روانی گفت: فقط در دوره حاد بیماری روانی، بعضی از بیمه ها از بیماران حمایت می کنند و سقف این حمایت 56 روز است. کسانی هستند که سالهای طولانی است در مرکز بیماران روانی امین آباد نگهداری می شوند و هیچ اعتبار و مبع مالی برای آنها وجود ندارد.

** مشکلات خانواده ها در نگهداری بیماران روانی

هاشمی با اشاره به مشکلات خانواده ها در نگهداری بیماران روانی ادامه داد: خانواده ها برای کنترل بیماری مجبورند برای مدت طولانی از داروی مؤثر خارجی استفاده کنند اما این دارو را باید از کجا تهیه کنند؟ البته نمی خواهم بیمه را متهم کنم بلکه برای بیمه هم باید منابع مالی تهیه شود تا بتواند حمایت کند.

وزیر بهداشت ضمن قدردانی از کار بزرگی که در سرای احسان انجام می شود، از پوشش ناکافی رسانه ها در مورد مراکز این چنینی انتقاد کرد و گفت: ای اش صدا و سیما و رسانه های ما به جای تولید و پخش بعضی برنامه ها، این اقدامات را به تصویر می کشیدند. این چیزی هست که نیاز امروز جامعه ایرانی است نه آنکه در مقابل همدیگر قرار بگیریم و گاهی منجر به تنازعاتی شود که حاصلی جز تخریب همین حداقل داشته هایمان ندارد.

هاشمی در مورد درخواست و نیازهای سرای احسان افزود: در اینجا دوستان تعدادی از خواسته ها را مطرح کردند که ما هر کمکی که از دستمان برآید انجام می دهیم. درخواست شده بود که نیروی طرحی روانپزشکی در اختیار مرکز قرار گیرد که از روسای دانشگاه های مرتبط درخواست می کنیم که از مجموعه بازدید کنند و تفاهمنامه ای برای اعزام نیروی طرح داشته باشند. همچنین درخواست آمبولانسی شده بود که در اختیار مرکز قرار خواهد گرفت. برای تامین نیازهای دارویی نیز با آقای دکتر دیناروند صحبت می کنم تا بتوانیم کاری انجام دهیم.

وی ادامه داد: نیکوکاران زیادی در سراسر کشور حضور دارند که شاید باید هدایت شوند تا به این حوزه کمک کنند که از دوستان درخواست می کنیم که این آگاهی را انجام دهند و به این مجموعه های این چنینی کمک شود زیرا در این مرکز تنها بحث درمان مطرح نیست بلکه موضوع نگهداری و توجه بعد از درمان نیز مطرح است.

هاشمی همچنین گفت: به تمامی مراکز درمانی تحت پوشش ابلاغ می شود تا بیماران سرای احسان را با اولویت بستری کنند و خدمات رایگان درمانی نیز به آنها ارائه شود.

وزیر بهداشت همچنین با اشاره به گفت وگوی خود با یکی از بیماران افزود: این خانم از من پرسید با چه دیدی به من نگاه می کنید؟ من از او پرسیدم تو نگاهت نسبت به بقیه مددجویان چیست؟ و آن خانم پاسخ داد: اینها همه فرشته اند. من فکر می کنم این زیباترین پاسخ بود. باید نگاه به این بیماران عوض شود.

** سازمان بهزیستی آماده هرگونه همکاری در حوزه بیماران روانی است

معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی نیز در سخنانی بر همکاری مشترک وزرات بهداشت و سازمان بهزیستی در زمینه حمایت از بیماران مزمن روانی تاکید کرد و گفت: سازمان بهزیستی کشور متولی ارائه خدمات توانبخشی به بیمارانی روانی مزمن(مستند به ماده 97 قانون برنامه چهارم توسعه) است و از سویی وزارت بهداشت متولی سلامت جامعه در ابعاد جسمی و روانی و اجتماعی و معنوی است. امیدواریم بتوانیم در تعاملی سازنده آیین نامه اجرایی هیات وزیران را در این زمینه احیا کنیم.

نحوی نژاد با اشاره به تعداد زیاد بیماران روانی مزمن در کشور افزود: در سازمان بهزیستی به حدود یکصد هزار بیمار روانی مزمن در کشور خدمات ارائه می کنیم که 15 هزار نفر از این تعداد در مراکز نگهداری بلند مدت به سر می برند.

وی ضمن اشاره به مفاد آیین نامه هیات وزیران گفت: در این آیین نامه آمده است که در اسرع وقت هیاتی متشکل از وزیر بهداشت و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سازمان بهزیستی تشکیل شود و آن دسته از نرم افزارها، سخت افزارها و نیروی انسانی و بودجه و اعتبارات مرتبط با وضعیت بیماران روانی مزمن قبل از منفصل شدن از وزارتخانه است به سازمان بهزیستی منتقل شود که این مهم در یک دهه گذشته علیرغم پیگیری ها انجام نشده اما سازمان بهزیستی به دادن خدمات ادامه داده است.

نحوی نژاد ادامه داد: این خدمات شامل دادن یارانه ها و هزینه نگهداری از اعتبارات خود سازمان است و قسمت اعظم خدمات شامل 15 هزار بیمار روانی مزمن است که همان یارانه 400 هزار تومانی و 125 هزار تومانی افراد مجهول الهویه است و بقیه خدمات براساس اعتبارات توانبخشی سازمان تأمین می شود.

معاونت سازمان بهزیستی ضمن گلایه از وضعیت ارجاع بیماران به سازمان بهزیستی خواستار احیا شدن چرخه ارجاع شد.

نحوی نژاد گفت: اکنون در مراکز نگهداری با بیمارانی رو برو هستیم که در دوره حاد بیماری هستند و از طرفی در بیمارستانها ممکن است کسانی بستری باشند که در دوره حاد بیماری نیستند و این وضعیت باید اصلاح شود و افراد خدمات متناسب با نیاز را دریافت کنند. از طرفی با کاستی هایی از سمت بیمه هستیم.

وی با گلایه از قوه قضایه گفت: دادستان ها و قضات بدون توجه به توان سازمان بهزیستی با یک برگ ارجاع محکومان را به ما ارجاع می دهند.

** به فکر فراموش شدگان اجتماع باشیم

مدیرعامل موسسه حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی نیز در سخنانی با تاکید بر اینکه باید حس نوع دوستی در کمک به این فراموش شدگان اجتماع را زنده نگهداریم، گفت: نسبت به هم نوعان خود مسوولیت داریم و نباید بی تفاوت از کنار آنها بگذریم ولی گاهی شاهد آن هستیم که متاسفانه چندان توجهی به آنها نمی شود.

علیرضا طاهری افزود: ظرفیت نگهداری این مرکز 400 نفر تعریف شده که اکنون حدود 500 بیمار روانی مزمن را در اینجا نگهداری می کنیم. اما آنچه جای نگرانی دارد افزایش تعداد بیماران روانی است و به نظر می رسد باید در برنامه ریزی های کلان کشوری به موضوع پیشگری و درمان آسیب های روانی توجه جدی شود که در همین راستا طی نامه ای به ریاست محترم جمهوری خواستار توجه ویژه به این موضوع در برنامه ششم توسعه شدیم.

مدیر سرای احسان نیز در حاشیه این بازدید به ارائه توضیحاتی درباره این مرکز پرداخت و گفت: این مرکز از سال 1377 آغاز به کار کرده است و اولین مرکز غیر دولتی نگهداری از بیماران مزمن روانی است که در حال حاضر پذیرای 478 بیمار غیرقابل ریکاوری هستیم.

رمضانی نژاد افزود: بسیاری از بیماران این مرکز مجهول الهویه هستند و توسط بستگانشان پشت در سرای احسان رها شده اند.