جلسه سران سه قوه جمهوری‌اسلامی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای و برای "چگونگی راه‌های اجرا و تحقق" سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برگزار شد.

رهبر جمهوری‌اسلامی در این دیدار از "مسائل اقتصادی و مشكلات ناشی از این مسائل" را "مهم‌ترین موضوع كشور و مردم" توصیف کرد و گفت که اگر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اجرا شود٬ آن‌گاه "امید زیادی وجود دارد كه رونق اقتصادی و اصلاح پایه‌های اقتصادی كشور در میان‌مدت محقق و بخشی از مشكلات مردم حل شود".

وی به همین دلیل خواستار آن شد که "دولت، مجلس و قوه قضائیه"٬ "به طور جدی وارد میدان شوند و وظایف مربوط به خود را، در هر بخش، پیگیری و اجرا كنند".

آیت‌الله خامنه‌ای هفته گذشته سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده و از دولت٬‌ مجلس و قوه‌قضاییه خواستار اجرای "بی‌درنگ و با زمان‌بندی مشخص" این برنامه شده بود؛ برنامه‌ای که شامل کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و کاهش هزینه‌های عمومی است.

بر اساس این سیاست ها، تولید کالاهای اساسی، به ویژه آن دسته از کالاهای اساسی که در حال حاضر از طریق واردات تأمین می شود، باید افزایش یابد و مبادی واردات این کالاها نیز باید متنوع شود. همچنین برای تأمین امنیت غذا و دارو، باید برای این کالاها و مواد اولیه تولید آنها "ذخایر راهبردی" ایجاد شود.

رهبر جمهوری‌اسلامی هفته گذشته در یک دیدار عمومی٬ خبر داده بود که این سیاست‌ها را به زودی ابلاغ خواهد کرد؛ سیاست‌هایی که این‌گونه آن را توصیف کرده بود: "علاج مشكلات كشور پيمودن راه اقتصاد مقاومتى است؛ يعنى تكيه به درون. چشم را ندوزيم به دست ديگران؛ ما تواناييم، ما ثروتمنديم، هم ثروت انسانى داريم - نيروى انسانى ما در دنيا كم‌نظير است، اگر نگوييم بى‌نظير - [هم] ثروتهاى زيرزمينى؛ ثروتهاى ما فوق‌العاده است. دنيا به ما احتياج دارد؛ به قدرى كه دنيا به ما احتياج دارد، ما به دنيا احتياج نداريم".

وی اکنون نیز در این‌باره گفته است: "باید روند اجرای سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی، بصورت یك حركت مستمر و متوقف نشدنی، تا رسیدن به نتیجه، ادامه یابد و هر یك از قوا نیز بر روند كار خود نظارت دقیق داشته باشند. اگر لازمه اجرای سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی، برطرف كردن برخی قوانین معارض باشد، مجلس شورای اسلامی باید با شناسایی این قوانین معارض، آنها را حذف كند. همچنین اگر اجرای این سیاستها نیازمند حذف برخی ضوابط و مقررات دست و پاگیر و تنظیم ضوابط جدیدِ تسهیل كننده است، دولت با صدور بخشنامه‌هایی این اقدام را انجام دهد".

رهبر جمهوری‌اسلامی تابستان گذشته نیز در یک سخنرانی عمومی درباره اقتصاد مقاومتی گفته بود: "تحریم براى ما جدید نیست، ما سى سال است در تحریمیم. همه این کارهایى که شده است، همه این حرکت عظیم ملت ایران، در فضاى تحریم انجام گرفته؛ بنابراین کارى نمی‌توانند بکنند. خب، ولى این دلیلى است براى همه مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینى، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم؛ که کشور ایران حقیقتاً امروز یک کارگاه عظیمى است. همه خودشان را باید موظف بدانند".

عبارت "اقتصاد مقاومتی" چند سال پیش برای نخستین بار توسط رهبر جمهوری‌اسلامی استفاده شد. از آن زمان٬ اصول‌گرایان ضمن تمجید از چنین مفهومی٬ خواستار اجرای آن توسط دولت‌ها و تحقق حماسه اقتصادی شده بودند. آن‌ها اکنون ضمن استقبال از ابلاغ این سیاست‌ها٬ به اظهارنظر پیرامون آن پرداخته‌اند.

تناقض در فهم اقتصاد مقاومتی

اما مجموعه اظهارنظرهای اصول‌گرایان پیرامون این مساله٬‌ حکایت از آن دارد که آن‌ها نیز هنوز متوجه جزییات دقیق این سیاست جدید اقتصادی نشده‌اند.

گرچه محمدرضا پورابراهیمی٬ نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس٬ خبر از تشکیل "کمیته اقتصاد مقاومتی" در این کمیسیون داده٬ اما هم‌زمان عزیز اکبریان٬ نایب‌رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس٬ در این‌باره گفت: "در حال حاضر کمیسیون های تخصصی مجلس منتظر ابلاغ موارد مربوطه در زمینه اقتصاد مقاومتی از سوی هیأت رئیسه مجلس هستند تا هر کمیسیونی در راستای وظایف خود دستورالعمل لازم را داشته باشد".

جهان‌نیوز٬ وب‌سایت نزدیک به علی‌رضا زاکانی٬ به نقل از یک استاد دانشگاه امام صادق٬ نوشته است: "وقتی یک شیوه‌ی زندگی را بر اساس سه‌گانه‌ «اعتماد به‌نفس ملی، روحیه‌ جهادی، و پرهیز از لقمه‌ی حرام» طراحی کردیم، می‌توانیم به کارآمدی آن امیدوار باشیم. توجه به معنویت دینی در این سه‌گانه نقشی اساسی ایفا می‌کند. البته طبیعی است که جنگ نظامی برای مردم ملموس و باورپذیرتر باشد، اما جنگ نرم‌افرازی این‌گونه نیست. بنابراین وجود روحیه‌ی جهادی منبعث از آموزه‌های دینی در آن سبک زندگی بسیار مهم و کلیدی است".

پیش از این محمدرضا تویسرکانی٬ نماینده ولی‌فقیه در بسیج٬ گفته بود که اقتصاد مقاومتی از عوامل موثر بر موفقیت جمهوری‌اسلامی در مذاکرات ژنو بوده است: "تحقق اقتصاد مقاومتی در داخل کشور، موجب اعتماد به نفس قدرت مذاکره کنندگان کشور ما شد و خوشبختانه ما از این آزمون سربلند بیرون آمدیم. ما اگر دارای اقتصاد مقاومتی طی سالهای گذشته نبودیم قطعا عامل تحریم، ایران را بزودی از پای درمی آورد و سبب فلج کردن اقتصاد کشور می شد؛ به هرحال ملت ایران اگر از اقتصاد مقاومتی استفاده نمی کرد قطعا تسلیم قدرتهای جهانی می شد از این رو ملت ایران همچنان باید رویکردهای خود را در راستای اقتصاد مقاومتی پیش ببرد".

اصول‌گرایان بر این عقیده‌اند که از گذر "اقتصاد مقاومتی" می‌توان مقابل تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران٬ ایستادگی کرد و اقتصاد کشور را از فلج شدن نجات داد.

نماینده ولی فقیه این سووال را بدون جواب گذاشت که اگر تاکنون هم اقتصاد مقاومتی در کشور جاری بوده و بر اثر آن امکان مقاومت در مذاکرات به وجود آمده دلیل تاکید امروزه رهبر و ابلاغ برنامه های کلی چیست. مگر نه این که افزون شدن وابستگی به خارج – عمدتا چینن – در دوران دولت گذشته باعث نگرانی و تغییر ریل مدیریت کشور شده است.

هواداران دولت روحانی می گویند در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد٬ برخی عقیده داشتند که وی به دنبال اجرای چنین سیاست‌هایی است اما تاکید هفته گذشته رهبر جمهوری اسلامی نشان می دهد که او هم چنین اعتقادی ندارد