پنجشنبه، 19 دی ماه 1392 = 09-01 2014
نابودی ایران؛ امیدی به نجات شمشادها نیست
قدس آنلاین: رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران، با اشاره به اینکه بیماری بلایت – آتشک – 55 هزار هکتار از ذخایر جنگلی شمشاد ایرانی را آلوده کرده است، گفت: این گونه نادر درختی در خطر انقراض قرار گرفته است.
هادی کیادلیری که به همراه شماری از کارشناسان در سال 89 بیماری یاد شده را شناسایی و نسبت به فراگیر شدن سریع آن بارها به سازمان جنگلها وبویژه سازمان حفظ محیط زیست هشدار داده است در گفت وگو با قدس، اظهار داشت: تا کنون هیچ اقدام مؤثری برای مقابله با بیماری «آتشک» از سوی سازمانهای مسؤول انجام نگرفته است. وی با بیان اینکه نداشتن نقشه سبب شده نتوان برآوردی درست از سطح شمشادها در کشور داشت، تصریح کرد : به نظر می‌رسد بیماری «آتشک» حدود 55 هزار هکتار از سطح شمشادهای هیرکانی - از جنگلهای گیلان تا گلستان - را آلوده کرده و این گونه منحصر به فرد ایرانی را در معرض انقراض قرار داده است .
آتشک، بیماری خطرناک
وی پایداری در خاک، انتقال و فراگیری سریع «آتشک» را از دلایل بسیار مهم خطرناک بودن این بیماری دانست و گفت: محدودیتها و مسایل موجود مقابله با«آتشک» را سخت و سخت تر می‌کند. مثلاً براساس قانون، قطع شمشادها ممنوع است. افزون بر این شمشادها به صورت توده ای زندگی می‌کنند و وقتی یکی از آنها به بیماری آلوده شود، بقیه هم به آن مبتلا می‌شوند. وی در پاسخ به این پرسش که امکان احیای شمشادهای هیرکانی تا چه اندازه ممکن است، گفت: این امر تا حد زیادی به طبیعت بستگی دارد و نمی‌توان با قاطعیت گفت چه اتفاقی در طبیعت رخ خواهد داد، اما آن چیزی که در مورد گونه‌های نادر مسلم است اینکه وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد حداقل رانش ژنتیکی انجام می‌گیرد. یعنی «آتشک» می‌تواند یک ژن غالب را از بین ببرد و گونه نادر را در معرض انقراض قرار بدهد و کل گونه از بین برود.
شمشاد، زیستگاه حیوانات نادر
وی با بیان اینکه ذخیره گاه شمشاد ایرانی محل زیست حیوانات نادری چون پلنگ است، اظهار داشت : اگر شمشادها از بین بروند حیات این نوع حیوانات هم در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه برای مقابله با این بیماری دستورالعمل‌هایی نوشته شده است، از بی‌نتیجه بودن اقدامهای انجام شده برای نجات گونه‌های نادر خبرداد وگفت: برای اینگونه‌های نادر باید بانک ژن یا بذر داشته باشیم تا اگر نتوانستیم با روشهای شناخته شده با این پدیده مقابله کنیم از بانک ژن برای احیای آنها استفاده شود. وی با تأکید بر اینکه اقدامهای مقابله‌ای برای این بیماری وجود دارد، افزود: البته این اقدامها زمانی جواب می‌دهد که «آتشک» فراگیر نشده باشد.
ضرورت تهیه نقشه شمشادهای کشور
وی از نبود نقشه برای شمشادهای کشور خبر داد و گفت: برای حفظ این گونه درختی، تهیه نقشه ضروری است. افزون بر این توده‌هایی که هنوز به آتشک آلوده نشده‌اند باید نظارت شوند و در صورت مشاهده اولین نشانه‌های بیماری با روشهای قطع، سوزاندن و یا سمپاشی آن را از بین برد، زیرا وقتی همه گیر شود دیگر نمی‌توان آن را سم پاشی کرد و یا جنگل را آتش زد. این استاد دانشگاه ادامه داد : آنچه بیش از همه محسوس است نبود اعتبار و امکانات است. در واقع ابزارهای مقابله ای ما بسیار ابتدایی بوده و در حال حاضر نیز با توجه به فراگیر شدن بیماری آتشک، اقدامی اساسی برای نجات شمشادها نمی‌توان انجام داد. با این وجود درحال مطالعه وتهیه نقشه از بعضی مناطق هستیم و یکسری بذر نیز جمع آوری شده تا در آینده و در صورت نیاز از آنها استفاده کنیم. کیادلیری با تأکید بر اینکه سازمان جنگلها و مراتع به تنهایی توان مقابله با چنین پدیده‌هایی را ندارد و ضروری است که همه دستگاه‌های مسؤول بویژه استانداری، ستاد حوادث غیرمترقبه و سازمان حفاظت محیط‌زیست به موقع به این سازمان کمک کنند، خاطرنشان کرد: این حادثه هشداری به متولیان مربوطه است تا اگر تاکنون نتوانسته‌اند بانک ژن شمشادها را تهیه کنند، برای گونه‌های نادر دیگر اقدام به تهیه بانک ژن کنند.
