دوشنبه، 22 مهر ماه 1392 = 14-10 2013
برنج‌ها آلوده بودند اما به مردم نمی‌گفتند
*وزارت بهداشت آلودگی مرغ و ماهی به فلزات سنگین را بررسی و گزارشی در این‌باره ارایه کند
بهارنیوز: «برنج‌های وارداتی آلوده بودند اما مسئولان را مجبور کردند تا مصاحبه کنند و بگویند برنج‌های وارداتی آلوده نیستند.» رییس کمیسیون بهداشت با این جملات از دروغ مسئولان دولت احمدی‌نژاد پرده برداشت، کسانی که می‌دانستند برنج‌ها آلوده است اما به مردم می‌گفتند آلوده نیستند. سخنان رییس کمیسیون بهداشت درباره آلودگی برنج‌های وارداتی دیروز در حالی منتشر شد که یک سوی دیگر چالش میان مسئولان درباره آلودگی مرغ‌های تهران به فلزات سنگین و سرطان‌زا بالا گرفته است. علاوه بر مرغ‌ها و برنج‌های آلوده، رییس کمیسیون بهداشت مجلس درباره احتمال آلودگی ماهی‌های قزلآلا و پرورشی هم ابراز نگرانی می‌کند. به گفته او وزارت بهداشت باید آلودگی مرغ و ماهی به فلزات سنگین را بررسی و گزارشی به مردم ارائه کند.
آلودگی برنج‌های وارداتی دیروز در شرایطی تایید شد که گفته شده مسئولان دولت دهم در دو سال گذشته که پرونده آلودگی برنج‌های وارداتی روی میزشان بوده، در همه روزهایی که میلیون‌ها نفر برنج خارجی سر سفره‌هایشان می‌گذاشتند، می‌دانستند این برنج‌ها به فلزات سنگین و سرطان‌زا آلوده است اما به مردم هیچ نگفته بودند و هر مسئولی که در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌کرده را وادار می‌کردند حرف‌هایش را پس بگیرد یا از سمتش کناره‌گیری کند. اطلاع‌رسانی درباره کیفیت موادغذایی آن هم‌زمانی که خبرهای خوبی در راه نیست، از خط‌قرمزهای نانوشته‌ای است که موجب می‌شود بسیاری از مسئولان و کارشناسان اگر در نتیجه بررسی‌ها و کنترل کیفیت موادغذایی به موارد خطرناک و مشکوکی برخورد می‌کنند مهر سکوت بر لب بزنند و تنها گزارشی فوق‌محرمانه به مقامات بالاتر ارسال کنند. این خبرها اغلب زمانی که کار از کار گذشته، توسط منبعی خارج از سازمان‌های نظارتی مسئول منتشر می‌شود.
حسینعلی شهریاری، دیروز در مراسم روز جهانی غذا از عملکرد سازمان استاندارد در زمینه نظارت بر کیفیت و استاندارد موادغذایی به شدت انتقاد کرد و گفت: «چند سال پیش مدیر کل وقت استاندارد تهران خبر آلودگی برنج‌های وارداتی را اعلام کرد اما چند روز نگذشته بود که او را با فشارهای وارده بازنشسته کردند، در حالی که او اطلاعات درستی داده بود. حتی پس از آن سازمان استاندارد هم آلودگی 13 نوع برنج وارداتی را تایید کرد اما بعدا بعضی مسئولان را مجبور کردند تا مصاحبه کنند و بگویند برنج‌های وارداتی آلوده نبوده است.»در ایران تعداد خانوارهایی که از برنج‌های وارداتی تغذیه می‌کنند، کم نیست، به‌ویژه برنج‌های دانه‌بلند هندی اما آیا «همه برنج‌های دانه‌بلند وارداتی آلوده هستند؟» رییس کمیسیون بهداشت مجلس در پاسخ به این پرسش به «بهار» گفت: «همه برنج‌های وارداتی آلوده نیستند. در سال‌های گذشته پس از بررسی‌ها آلودگی 13 برنج محرز شد و اسامی برنج‌های آلوده را هم اعلام کردیم که مردم مصرف نکنند. یک ماه پیش مسئولان را به کمیسیون خواستیم. هم درباره برنج‌ها و هم گندم‌ها که خبری مبنی بر ورود گندم‌های آلوده منتشر شده بود، خوشبختانه مستنداتی برای ورود گندم آلوده‌ای به ایران وجود ندارد و بررسی‌ها نشان داده برنج‌های وارداتی موجود در بازار و برنج‌هایی که در حاضر وارد کشور می‌شوند آلودگی ندارند.» زمانی که خبر آلودگی برنج‌های وارداتی مطرح شد، بسیاری از مردم به‌ویژه مصرف‌کنندگانی که علاقه‌مند به استفاده از برنج هندی بودند، می‌گفتند: «خبر آلودگی این برنج‌ها ساختگی است برای این‌که مردم بروند برنج ایرانی بخرند.» اما رییس کمیسیون بهداشت مجلس، می‌گوید: «آلودگی برنج‌هایی که پیش از این وارد ایران شده و بحث آلودگی آن‌ها به فلزات سنگین مطرح بود، اثبات شده است. ما وظیفه داشتیم به مردم بگوییم، حتی برندهای برنج‌های آلوده را هم اعلام کردیم، مگر می‌توانیم اسم یک برند برنج وارداتی را بدون این‌که مستندات قطعی برای آلوده بودن آن داشته باشیم، در رسانه‌ها اعلام کنیم؟»از میان تمامی فلزات سنگین محیط‌زیست، فراوان‌ترین و البته کشنده‌ترین آن‌ها آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه هستند. این فلزات در آب و خاک فراوان هستند و مقداری از این سموم در هر آنچه از زمین می‌روید وجود دارد اما نگرانی‌ها زمانی آغاز می‌شود که میزان آلودگی مواد خوراکی به این سموم از حد مجاز بالاتر می‌رود و افرادی که در معرض تغذیه مستمر با این موادغذایی آلوده هستند در معرض انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرند. قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین می‌تواند منشاء بیماری‌های مختلفی باشد: افسردگی، تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی، لرزش، بیماری‌های خودایمنی، عفونت مزمن و انواع سرطان‌ها. اگرچه به گفته پژوهشگران عوامل بسیاری در ابتلا به این بیماری‌ها موثرند اما فلزات سنگین یکی از عوامل مهم ابتلا به این بیماری‌ها یا تشدید آن‌ها در افراد است. اثر این فلزات سنگین بر سلامت کودکان به مراتب بیشتر است، به همین دلیل هم پیش از این معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست از خانواده‌ها خواسته بود به فرزندان‌شان برنج وارداتی ندهند. شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت مجلس، در پاسخ به این پرسش که «آیا مشخص است مردم از چه زمانی در معرض خطر استفاده از برنج‌های آلوده بوده‌اند؟» به «بهار»، گفت: «این بازه زمانی را به‌طور دقیق نمی‌توان مشخص کرد که از چه زمانی مردم در معرض خطر بودند و چه مقدار برنج آلوده توسط آن‌ها مصرف شده است، ما از زمانی که فهمیدیم برنج‌ها آلوده است اطلاع‌رسانی کردیم. متاسفانه در این‌گونه مواقع همه فشار می‌آورند که چرا این خبرها را گفته‌اید؟ آن زمان هم وزارت بهداشت و سازمان استاندارد تحت فشار بودند که خبر آلودگی برنج‌ها را تکذیب کنند و همین کار را هم کردند.»
شهریاری با بیان این‌که افرادی که درباره استاندارد موادغذایی صحبت می‌کنند نباید تحت‌تاثیر دولتی‌ها قرار بگیرند، ادامه داد: «متاسفانه در چند سال گذشته همواره شاهد این بودیم که سازمان استاندارد در موارد مختلف از مواضع خود عقب‌نشینی کرده است.»حرف‌های جنجالی رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی تنها به برنج‌های وارداتی محدود نشد. او دیروز از مردم خواست که سوسیس و کالباس مصرف نکنند و افزود: «هر وقت رییس سازمان غذا و دارو خودش سوسیس و کالباس خورد ما نیز مصرف این محصولات را به مردم توصیه می‌کنیم.»
علاوه بر این حرف‌ها او از تخلف بعضی کارخانه‌های تولید محصولات لبنی هم انتقاد کرد: «کارخانه‌هایی که به گفته او برای پایین آوردن آلودگی‌های میکروبی کارهای غیرمجازی می‌کنند و آب ژاول به محصولات خود اضافه می‌کنند.» پیش از این محمد باهری یکی از اعضای انجمن صنایع لبنی هم حرف‌های مشابهی زده و گفته بود: «برخی دامداران به دنبال کسب جایزه هستند و به همین دلیل سعی می‌کنند، باکتری موجود در شیر تولیدی خود را کاهش دهند که برای این کار از وایتکس یا آب ژاول استفاده می‌کنند.»
تكذيب يك مسئول
در اين باره «رسول دیناروند»، رییس سازمان غذا و دارو اظهارات رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مبنی بر آلودگی محصولات غذایی از جمله برنج‌ها، شیر و مواد پروتئینی را تکذیب کرد و گفت:« این اظهارات درباره آلودگی این فرآورده‌ها قابل تایید نیست و تکذیب می‌شود. هر کس مسئول حرف‌های خودش است و نمایندگان مجلس مسئولیت قانونگذاری را بر عهده دارند، نه مسئولیت اجرایی که این سخنان را به زبان می‌آورند.»
او همچنين گفت كه تقریبا ۵۰ نمونه مرغ از بازارهای سطح تهران جمع‌آوری شد که حتی در یک مورد از آن‌ها هم آلودگی به فلزات سنگین بیش از حد مجاز را مشاهده نکردیم.
آلودگی سربی مرغ‌ها در چرخه تایید و تکذیب
خبرهای نگران‌کننده درباره «آنچه می‌خوریم» ادامه دارد و علاوه بر برنج‌های آلوده، حرف‌ها و نظرها درباره مرغ‌های آلوده هم ادامه دارد و آلودگی سربی مرغ‌های تهرانی هم به چالشی تمام‌عیار تبدیل شده است؛ از مسئولان دولتی انکار و از مدیران شهری که خبر آلودگی سربی مرغ‌های تهران را منتشر کردند، اصرار. رییس سازمان میوه و تره‌بار که پیش از این در صحن علنی شورا از آلودگی سربی 47درصدی مرغ‌های عرضه‌شده در تهران خبر داده و گفته بود این موضوع نگران‌کننده است. حالا مورد هجمه کسانی قرار گرفته که می‌گویند: «آلودگی سربی مرغ‌ها صحت ندارد.» یکی از آن‌ها حسین هاشمی، استاندار تهران است که دیروز گزارش‌های منتشر شده درباره آلودگی بعضی از موادغذایی عرضه‌شده در تهران را تکذیب کرد و گفت: «نباید با اظهارات غیرکارشناسی درباره استاندارد موادغذایی مردم را نگران کنیم.» اظهارنظری که با واکنش مدیرعامل سازمان میوه و تره‌بار مواجه شد. حسین صفایی در گفت‌وگو با «فارس» تاکید کرد بررسی‌هایی که نشان داده مرغ‌های تهران به سرب آلوده‌اند در آزمایشگاه‌های تخصصی سازمان دامپزشکی انجام شده است. او گفت: «شورای شهر سازمان میادین را موظف کرده بود موادغذایی که وارد تهران می‌شوند را از نظر باقیمانده مواد شیمیایی، داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها، فلزات سنگین، سموم آفت‌کش محصولات پایش کند، آنچه در شورا ارائه شده نتایج دو سال و نیم بررسی است. آزمایشگاه‌های سازمان دامپزشکی کشور برای مرغ، مرکز آنالیز شیمیایی جهاد دانشگاهی برای باقیمانده فلزات سنگین و نیترات‌ها و آزمایشگاه تحقیقات گیاه‌پزشکی هم برای باقیمانده سموم استفاده شد. آزمایشی که ما با سازمان دامپزشکی انجام دادیم مربوط به اول سال 91 بود و نمونه‌گیری هم جامع بود. از 10 استان کشور به صورت خوشه‌ای از مرغداری‌ها نمونه‌برداری شد و مورد آزمایش قرار گرفت و از 10 مرغداری استان تهران هم به میزان سهم تولید نمونه‌برداری شد. این آزمایشگاه‌ها مرجع و معتبر هستند و نتیجه آن‌ها قابل اعتماد است.» مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار تهران، گفته گزارشی از این بررسی‌ها به وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی ارائه خواهد شد.
احتمال آلودگی ماهی‌های قزلآلا و پرورشی
در میانه تایید و تکذیب‌های آلودگی سربی مرغ‌ها، رییس کمیسیون بهداشت مجلس، پیشنهاد می‌کند گزارشی درباره این موضوع تهیه و نتایج به مردم اعلام شود. او با بیان این‌که وزارت بهداشت باید درباره آلودگی مرغ‌های تهران به فلزات سنگین، بررسی‌های لازم را انجام داده و اعلام نظر کند، پای ماهی را هم به جمع موادغذایی آلوده باز کرد و از احتمال آلوده بودن ماهی‌های پرورشی و قزلآلا سخن گفت. رییس کمیسیون بهداشت مجلس در گفت‌وگو با «بهار» اعلام کرد موضوع آلودگی ماهی‌های پرورشی و قزلآلا به فلزات سنگین در جلسه خصوصی نمایندگان با نهادهای نظارتی اعلام شده است: «احتمال آلودگی ماهی‌های پرورشی و قزلآلا به فلزات سنگین هم بالاست.» شهریاری ادامه داد: «ما تا حرفی درباره آلودگی موادغذایی می‌زنیم، صدای اعتراض همه بلند می‌شود که چرا می‌گویید؟ الان بحث آلودگی ماهی‌های پرورشی و قزلآلا هم مطرح است و چندی پیش در جلسه‌ای یکی از سیستم‌های نظارتی اعلام کرد همه این‌ها به فلزات سنگین آلوده هستند و بهتر است مصرف نکنیم.»
در جامعه‌ای که پزشکان و متخصصان از سونامی سرطان سخن می‌گویند، خبرها درباره آلودگی موادغذایی به فلزات سنگین آن هم برای مردمانی که در شهرهایی اغلب با هوای آلوده زندگی می‌کنند و در معرض انواع آلاینده‌های خطرناک هستند، نگران‌کننده است؛ کسانی که انگار آلاینده‌های خطرناک و سرطان‌زا از هر طرف سلامت‌شان را نشانه رفته است؛ چه هوایی که نفس می‌کشند، چه غذایی که می‌خورند.
