آیا کنگره سکولار دمکراتها یک نهاد اپوزیسیونال موازی است؟ - کوروش اعتمادی

اگر این واقعیت را امروز همهء ما پذیرفته ایم که در صحنه سیاست کشورمان، چه در درون مرز و چه در بُرون مرز، همچنان بسیاری از تشکل های سکولار دمکرات نا منسجم چون جزایری کوچک در دریایی متلاطم، در پراکندگی بسر میبرند، پس ناچار هستیم به این در هم ریختگی پایان بخشیم و راه آشتی و هم پیمانی با یکدیگر را پیش گیریم. یقیناً این هماهنگی و هم پیمانی به معنای یکی شدن نیست، چرا که تلاش برای یک کاسه کردن همهء نیروهای سیاسی، با توّجه به تنوع عقیدتی شان، در یک نهادِ واحد سیاسی تحت ضوابطِ یک تشکیلات حزبی خود رفتاری است غیر دمکراتیک و بر علیه کثرت گرایی سیاسی است که ویژگی یک جامعه آزاد و دمکراتیک میباشد. پس آنچه که مدّ نظر است فائق آمدن بر تشتت سیاسی و بنیاد گذاشتن نهادِ هماهنگ کننده همهء توانمندیهای نیروهای سکولار دمکرات که در راستای استقرار یک دمکراسی نوین سکولار تلاش میکنند. تردیدی نیست این شرایط بغرنج، یعنی پراکندگی نیروهای سکولار دمکرات، بیشتر به سودِ دستجات اسلامگرا خواهد بود تا با تحمیل بختکِ اندیشه ضد دمکراتیک خود، ایران را بسوی یک فروپاشی کامل هدایت کنند.

کوروش اعتمادی
14 جولای 2013
[email protected]

****

آیا کنگره سکولار دمکراتها یک نهاد اپوزیسیونال موازی است؟ بی شک نه. در آغازِ متن دعوتنامه از نیروهای سکولار دمکرات به کنگره سکولار دمکراتها گفته شده است: «اين کنگره نه از آن شخص خاصی است و نه برای ايجاد حزب و سازمان و گروه جديدی برگزار می شود. اين جملهء کوتاه ممکن است، در ابتدای امر، منفی تلقی شود؛ اما چگونه می توان کنگره ای تشکيل داد متشکل از ليبرال دموکرات ها تا سوسيال دموکرات ها، از جمهوريخواهان تا پادشاهی خواهان، از مسلمانان تا ايرانيان يهودی و بهائی و مسيحی و زرتشتی، از بی خدايان تا عارفان، از فيلسوفان تا دهریون، با هر زبان و فرهنگ و ريشهء قومی؛ و از دل آن يک حزب سياسی بيرون کشيد»؟

بی گمان این امرِ غیر ممکنی است که ترکیب متنوعی از نیروهای سکولار دمکرات را که متعلق به طیف های گوناگون سیاسی هستند و تعلاقات ایدئولوژیکی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند، در نهاد سیاسی معینی تحت عنوانِ حزب ویا سازمان سیاسی واحدی متشکل کرد. بواقع این امر نا ممکنی است که در یک چنین اجتماع متکثری به لحاظ اندیشه سیاسی، شخص و یا گروه سیاسی معینی قادر به اعمال آتورتیه سیاسی بر این جمع دگراندیش باشد. این در حقیقت امر غیر محالی است که بپنداریم مؤسسین کنگره سکولار دمکراتها که هریک در عرصه سیاست و فرهنگ، و در بین جامعهء روشنفکری ایران شاخص و مطرح میباشند، بسادگی تحت فرمان و یا تأثیر آتورتیه فکری شخص و یا نهاد سیاسی خاصی قرار گیرند. پس آنچه را که تا بامروز از این سو و آن سو در مورد ماهیت و اهداف کنگره سکولار دمکراتها مطرح کرده اید، از اساس بی پایه و بعضاً مغرضانه میباشد. داوریهایی از این دست در خصوص نیت افراد و اهداف کنگره سکولار دمکراتها، تماماً ناشی از عدم تجربه و آگاهی از قانونمندیهای روندِ ائتلافات سیاسی وعدم شناخت از مقولات نوینِ دنیای سیاست میباشد.

مؤسسین کنگره سکولار دمکراتها متشکل از جمع گسترده و مکثری از شخصیت ها و نهادهای فرهنگی و سیاسی مستقلی هستند که دریافته اند؛ معضل اصلی دیروز و امروز جامعه که به استمرار و ماندگاری استبداد دینی حاکم بر کشورمان منجر شده است، پراکندگی جامعهء سکولار دمکراتها میباشد. بنظر هم نمیرسد در این وادی درهم ریخته کسی و یا نهادی چنین ادعایی را داشته باشد که هم پیمانی گسترده و نهایی جامعهء سکولار دمکراتها را سر و سامان داده و دیگر نیازی به این کار نیست. یقیناً شما هم به این ادعای واهی باوری ندارید و تشتت در بین جامعهء سکولار دمکراتها را یکی از معضلات اصلی مقابلهء جامعه با استبداد دینی حاکم بر ایران میدانید. پس اگر پراکندگی در بین سکولار دمکراتها جهت پیشبرد مبارزات دمکراسیخواهانه مردم امری است پذیرفته شده، پس چرا تلاش دیگری در این راستا صورت نگیرد؟

در حقیقت نیت اصلی کنگره سکولار دمکراتها، در صورت موفقیت و پیشرفت کار، ایجاد چتر سیاسی فراگیری است که جامعهء متنوع سکولار دمکراتها بتوانند در آن با تشریک مساعی با یکدیگر، تدبیری نو برای برون رفت از این بحران پراکندگی بیابند. با کلامی دیگر کنگره سکولار دمکراتها، کانون رایزنی و تبادل اندیشهء نیروهای سکولار دمکراتی است که بنا دارند با هماهنگی هر چه بیشتر، زمینه های یک همکاری گسترده تر ما بین خویش را فراهم آورند. همانگونه که در آغاز این نوشتار اشاره شد؛ قصد از این همکاری نه ایجاد سازمان و نه حزب سیاسی خاصی است، بلکه هدف ارتباط وهماهنگی بیشتر فعالیت های نیروهای سکولار دمکرات در راستای مبارزه ای برای استقرار نظامی سکولار و دمکراتیک در ایران و برپایی نهاد دادخواهی مردم بر علیه تضییقات حکومتی میباشد. اگر این واقعیت را امروز همهء ما پذیرفته ایم که در صحنه سیاست کشورمان، چه در درون مرز و چه در بُرون مرز، همچنان بسیاری از تشکل های سکولار دمکرات نا منسجم چون جزایری کوچک در دریایی متلاطم، در پراکندگی بسر میبرند، پس ناچار هستیم به این در هم ریختگی پایان بخشیم و راه آشتی و هم پیمانی با یکدیگر را پیش گیریم. یقیناً این هماهنگی و هم پیمانی به معنای یکی شدن نیست، چرا که تلاش برای یک کاسه کردن همهء نیروهای سیاسی، با توّجه به تنوع عقیدتی شان، در یک نهادِ واحد سیاسی تحت ضوابط یک تشکیلات حزبی خود رفتاری است غیر دمکراتیک و بر علیه کثرت گرایی سیاسی است که ویژگی یک جامعه آزاد و دمکراتیک میباشد. پس آنچه که مدّ نظر است فائق آمدن بر تشتت سیاسی و بنیاد گذاشتن نهادِ هماهنگ کننده همهء توانمندیهای نیروهای سکولار دمکرات که در راستای استقرار یک دمکراسی نوین سکولار تلاش میکنند. تردیدی نیست این شرایط بغرنج، یعنی پراکندگی نیروهای سکولار دمکرات، بیشتر به سودِ دستجات اسلامگرا خواهد بود تا با تحمیل بختکِ اندیشه ضد دمکراتیک خود، ایران را بسوی یک فروپاشی کامل هدایت کنند.

کنگره سکولار دمکراتها را میتوان در همهء مقاطع زمانی بعنوان یک راهکار و ابزار کارِ مؤثر، جهت پاسداری از دستاوردهای مبارزات دمکراتیک مردم برای تعمیق و استقرار آزادی و دمکراسی حفظ کرد و مورد بهره برداری قرار داد. بی شک در هر مقطعِ زمانی، چه پیش از سقوط و چه پس از سقوط دیکتاتورها، جامعه نیازمند ابزارِ کارِ مؤثری است که هر زمان بدان نیاز بود از آن بهره جوید. این ابزارکار مؤثر همان چتر فراگیر سکولار دمکراسی است که نه ماهیت حزبی دارد و نه سازمان سیاسی واحدی. بلکه اندیشکده ای است که همهء نیروهای سکولار دمکرات را در مقاطع ضروری برای پیشبرد امر مبارزه مشترک علیه استبداد حاکم به تشریک مساعی فرامیخواند. و بدیهی است در روند شکل گیری این نهاد اپوزیسیونال همیشگی این جامعه روشنفکری است که میبایست بار سنگین این مسئولیت خطیر را بر عهده گیرد. مسئولیتی که در درجه نخست جامعه به نخبگان و روشنفکران خود محول میکند تا برای تحقق و حفاظت از ماندگاری آرمانهای دمکراسیخواهانه مردم آن چتر هم پیمانی و هم اندیشی نیروهای سکولار دمکرات را سامان بخشند.

شکی نیست کنگره سکولار دمکراتها با اراده ای جمعی، بالاترین ارگانِ تصمیم گیری و هماهنگ کننده فعالیت های نیروهای سکولار دمکرات در فاصله زمانی برگزاری دو کنگره میباشد. مجمع عمومی کنگره سکولار دمکراتها وظیفه دارد با برگزیدن مسئولین گروه های کاری وهماهنگ کننده، شرایط همکاری نظم یافته ای را برای جامعه سکولار دمکرات، در دراز مدت، در فواصل کنگره ها فراهم آورد. در فواصل نشست کنگره ها، هر شخصیت و نهاد عضو کنگره سکولار دمکراتها، بطور یقین آزاد است فعالیت های مستقل خود خارج از حیطهء مصوبات کنگره را پیش برد. آنچه که پیش از هر چیز هدف و مسئولیت جامعهء متشکل سکولار دمکرات بعنوان یک اپوزیسیون مادالعمر محسوب میگردد، حضور همیشگی در صحنه مبارزه، خارج از حوزهِ حکومت برای استقرار، حفظ و ماندگاری دمکراسی سکولار است.