بيش از 62 درصد المپيادی‌ها از كشور خارج شده‌اند

ملت آنلاین: مهاجرت به كشوري ديگر از آن تصميم‌هايي است كه ممكن است خيلي‌ها به آن فكر كنند نه تنها در كشور ما بلكه در تمام كشورهاي دنيا خيلي‌ها هستند كه در عملي كردن تصميم به مهاجرت به سر مي‌برند. اما زماني بر اهميت ماجرا افزوده مي‌شود كه مهاجر نخبه‌اي در كشور باشد آنوقت است كه مهاجرت رنگ ديگري به خود مي‌گيرد. در كشور ما هم افزايش خروج از سوي نخبگان به عنوان هدفي اصلي است. اين‌كه بيش از62 درصد نخبگان كشور از سال 73 تا امروز در تصميم رفتن به سر مي‌برند يا اين‌كه از كشور خارج شده و در يكي از دانشگاه‌هاي مطرح اروپايي و امريكايي تحصيل مي‌كنند موضوعي نيست كه بتوان به سادگي از كنار آن گذشت.

از ديدگاه خيلي از نخبه‌هاي كشور آن زمان كه كشور نتواند از ابداع و اختراع و انديشه آنها به نحو احسنت كمك بگيرد و پژوهش و نوآوري آنها آنطور كه بايد ارزش‌گذاري نشود گزينه رفتن از كشور به گزينه‌اي مهم تبديل مي‌شود. اين موضوع تنها براي مبدعين و مخترعين صدق نمي‌كند، چندي پيش بود كه سازمان نظام پرستاري نگراني خود را از افزايش خروج پرستاران از كشور اعلام كرده بود. مهاجرت كاري هم امروز به يكي از انواع مهاجرت‌ها تبديل شده است.

يك طرف نخبه‌هايي هستند كه در پي فضايي براي انديشه ورزي و ارايه دستاوردهاي خود و طرف ديگر كشورهايي كه براي جذب مغزهاي ما دندان تيز كرده‌اند. گستره مهاجرت مدال‌آوران و دانش‌آموزان ديروز ايران و دانشجويان، اساتيد و سرمايه امروز كشورهاي توسعه‌يافته نشان مي‌دهد، هم‌اكنون 2/69‌درصد مدال‌آوران در المپياد فيزيك، 7/76‌درصد رياضي، 50‌درصد كامپيوتر و 50‌درصد شيمي خارج از مرز جغرافيايي كشور و اكثرا عضو دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي برتر و تاثير‌گذاري در دنيا همچون دانشگاه هاروارد، استنفورد، ام‌آي‌تي، كاليفرنيا، كمبريج، جان هاپكينز و پرينستون در امريكا و دانشگاه تورنتو و سايمون فريز در كانادا هستند.

مبدا و مقصد خروج ايرانيان

مبدا مهاجرت چه دانشگاه صنعتي شريف باشد چه دانشگاه تهران و اصفهان، مقصدي را بر مي‌گزيند كه همچون دانشگاه استنفورد شهرت و اعتباري در خور دانشجويان داشته باشد. استنفورد به يكي از محبوب‌ترين دانشگاه‌هاي فارغ‌التحصيلان شريف براي ادامه تحصيل بدل شده است. اين در حالي است كه دانش‌آموخته‌هاي دانشگاه‌هاي معتبر ايراني چيزي از دانشجويان ام‌آي‌تي(دانشگاه صنعتي ماساچوست)، كالتك (انستيتو تكنولوژي كاليفرنيا) و استنفورد در امريكا، سينگهوا در چين و كمبريج در بريتانيا كم ندارند.

متاسفانه هر ساله شاهد افزايش ميل دانشجويان نخبه ايراني براي خروج از ايران و تحصيل در يك دانشگاه مطرح اروپايي و امريكايي هستيم. عيب كار اين‌جا نيست ناراحتي‌ها از آنجا ناشي مي‌شود كه درصد زيادي از آنها كه بورسيه شده‌اند به كشور بازنمي گردند. هرچند اين افتخار بزرگي براي كشور است كه نخبه‌هاي پرورش يافته آن در ساير دانشگاه‌ها و مراكز مهم بين‌المللي به كار و تحصيل مشغول هستند اما اين افتخار به اندازه ناراحتي از دست دادن مغزهايي كه مي‌تواند در خدمت كشور خودمان به كار گرفته شود نيست.

كمپاني‌هاي تكنولوژيك غربي با اشتياق شروع به به‌كارگيري نيروهاي ايراني كرده‌اند. كمپاني‌هاي مستقر در«دره سيليكون»، از گوگل گرفته تا ياهو، و نيز موسسات پژوهشي در سراسر غرب، اكنون صدها تن از متخصصان و فارغ‌التحصيلان ايراني را استخدام كرده‌اند. برندگان المپيادها بيش از ديگران مورد توجه قرار مي‌گيرند؛ بيش از نود درصد آنان براي ادامه تحصيل يا كار در خارج، كشور خود را ترك كرده‌اند.

پيشنهاد جذب از سوي كارشناسان خارجي

يكي از مخترعان ايراني در گفت‌وگو با«ملت ما» مي‌گويد: آن زمان كه براي ارايه اختراع در مسابقات جهاني ساخت بتن در مالزي شركت كرديم تعداد زيادي از اساتيد دانشگاه‌هاي معتبر دنيا در اين مسابقات حضور داشتند كه همان جا پيشنهاد كار يا جذب در دانشگاه‌ها به ما داده مي‌شد. او مي‌افزايد:

به نظر اگر شرايط براي ارايه اختراع و تامين مخترعين و نخبه‌ها فراهم نباشد بسياري از اين پيشنهادات عملي مي‌شود. نرخ بيكاري كه اين روزها به گفته اسدالله عباسي، معاون توسعه مديريت ومنابع وزارت تعاون، به بيش از 12 درصد رسيده است هنوز با نرخ مطلوب فاصله زيادي دارد كه اين موضوع مي‌تواند يكي از مسائل مهم به‌ويژه براي فارغ‌التحصيلان باشد. معاون امور اسناد هويتي سازمان ثبت احوال، آخرين آمار مربوط به ايرانيان خارج از كشور را اعلام كرد.

محسن كرمي معاون امور اسناد هويتي سازمان ثبت احوال كشوردرباره آخرين مهاجرت ايرانيان مي‌گويد: بيش‌ترين تعداد مهاجرين ايراني با يك ميليون و 400 هزار نفر جمعيت مربوط به كشور امريكاست و بعد از آن امارات متحده عربي قرار دارد كه 800 هزار ايراني را دارد. او در گفت‌وگو با مهر ادامه مي‌دهد: انگليس و كانادا با 410 هزار، آلمان با 210 هزار، فرانسه با 155 هزار و سوئد با 110 هزار ايراني بيش‌ترين كشورهايي هستند كه ايرانيان در آنجا حضور دارند.

به گزارش خبرآنلاين، از مجموع 225 دانش‌آموز ايراني كه در سال‌هاي 1372 (م1993) تا 1386 (م2007) در 53 المپياد جهاني شركت كردند بيش از140 نفر معادل 2/62درصد آنها هم‌اكنون در يكي از دانشگاه‌هاي مطرح دنيا در امريكا و كانادا تحصيل مي‌كنند. هم‌اكنون 6/69 ‌درصد مدال‌آوران در المپياد فيزيك، 6/76‌درصد رياضي، 50‌درصد كامپيوتر و 50‌درصد شيمي خارج از مرز جغرافيايي كشور و اكثرا عضو دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي برتر و تاثير‌گذاري در دنيا همچون دانشگاه هاروارد، استنفورد، ام‌آي‌تي، كاليفرنيا، كمبريج، جان هاپكينز و پرينستون در امريكا و دانشگاه تورنتو و سايمون فريز در كانادا هستند. مبدا 94‌درصد آنها سكوي پرتابي به‌نام «دانشگاه صنعتي‌شريف است» و مقصد 4/66‌درصد آنها امريكا.

دانش ملي نياز به توسعه دارد

سيداميرحسين قاضي‌زاده عضو كميسيون اجتماعي مجلس در گفت‌وگو با «ملت ما» معتقد است: موضوع خروج ايراني‌ها از كشور كه مي‌تواند شامل نخبه‌ها نيز شود موضوعي چند وجهي است و شامل بخش‌هاي فرهنگي و اقتصادي مي‌شود. او مي‌افزايد: زماني كه فضاي علمي كشور به مرز وابستگي مي‌رسد و محتواي دروس تدريس شده در دانشگاه‌ها بر پايه محتوايي غربي است بنابراين همه‌چيز به اين سمت تغيير جهت مي‌دهد. قاضي‌زاده با اشاره به گذشته ايران در توليد علم مي‌گويد:

زماني ايران مهد تمدن علم بود و از ساير كشورها دانشمندان دنيا وارد ايران مي‌شدند كه شاهد مثال آن شهر اصفهان، اهواز و ري است. اين نماينده مجلس با بيان اين‌كه موضوع مهاجرت در تمام دنيا وجود دارد، به مهاجرت نيروي كار اشاره كرده و مي‌گويد: برخلاف عده‌اي كه مخالف مهاجرت نيروي كار ايراني هستند به نظر اين خوب است و موجب توسعه ظرفيت نيروي انساني مي‌شود. او ادامه مي‌دهد: حفظ ارتباط مهاجران كاري با كشور موجب ارتقاي سطح علمي كشور شده و ورود و خروج آنها مي‌تواند اين پيشرفت را حفظ كند.

قاضي‌زاده با تاكيد بر اين‌كه بهتر است اين شرايط براي دانشمندان و اساتيد كشور نيز فراهم شود مي‌گويد: حفظ كرسي‌هاي علمي خارجي در داخل كشور موجب حفظ ارتباطات علمي با ساير كشورها و دانشگاه‌هاي معتبر دنيا شده و شرايط مطلوبي به همراه خواهد داشت. اين نماينده مجلس با بيان اين‌كه كشور نيازمند توليد دانش ملي است مي‌افزايد:

نگراني ما تنها بايد در رابطه با خروج سرمايه‌هاي اقتصادي و انساني باشد كه ديگر به كشور باز نمي‌گردد در حالي كه خروج براي كار يا ادامه تحصيل به شرط بازگشت همچون صادرات خدمات فني است كه منافع را تامين مي‌كند.